Abstract:
امروزه بیشتر شهرهای ایران در مسائلی چون عدم تعادل در سلسلهمراتب، نابرابری در برخورداری از امکانات و منابع، افزایش روند مهاجرت، قطبیشدن و پیدایش الگوی تسلط تکشهری و نداشتن راهبرد توسعه اشتراک دارند و با چالشهای جدی در سطوح منطقهای روبهرو هستند. در استان مازندران، نابرابری جمعیتی و برخورداری از امکانات در بین شهرهای بزرگ و کوچک بازگوکنندة نابرابری و ناهمگونی زیادی در سلسلهمراتب شهری است، درحالیکه شهرهای کوچک با توجه به توانهای اقتصادی و کارکردی بهعنوان حلقة واسط و پیونددهندة جامعه روستایی با شهرهای میانی و بزرگ میتوانند در برقراری تعادل در نظام سلسلهمراتبی و ایجاد توازن در بهرهمندی از خدمات و زیرساختها و تراوش توسعه به نواحی پیرامون نقش سازندهای داشته باشند. در پژوهش گروههای شهری استان مازندران به همراه معرفی و بهرهگیری از روش تحلیلی PROMETHEE، نتایج گویای نابرابری گسترده در میزان برخورداری از امکانات، تسهیلات، زیرساختها و خدمات شهری در شهرستانهای این استان است. در این زمینه، شهرهای بزرگ بیشترین خدمات را در اختیار دارند و هرچه به سمت شهرهای گروه میانه و کوچکتر پیش میرویم، از میزان این امکانات کاسته میشود و روند کاهشی مشاهده میشود، بهطوریکه در بخشهای اقتصادی، فرهنگی، کالبدی و زیربنایی، شهرستان ساری بالاتر از همه این گروه از شهرها قرار گرفته است. نتایج تحلیلی بهطور تفصیلی در متن اصلی این پژوهش ارائه شده است.
Machine summary:
کاربرد روش PROMETHEE به عنوان رویکردی سازنده در تصمیم سازی و برنامه ریزی های منطقه ای (مطالعۀ موردی: شهر کوچک جویبار) عیسی ابراهیم زاده - استادتمام گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان احمد صحرائی جویباری- دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه دورتموند - آلمان پذیرش مقاله : ١٣٩٢/٠٩/٢٥ تأیید نهایی: ١٣٩٤/١٢/٠٥ چکیده امروزه بیشتر شهرهای ایران در مسائلی چون عدم تعادل در سلسله مراتب ، نابرابری در برخورداری از امکانات و منابع ، افزایش روند مهاجرت ، قطبیشدن و پیدایش الگوی تسلط تک شهری و نداشتن راهبرد توسعه اشتراک دارند و با چالش های جدی در سطوح منطقه ای روبه رو هستند.
در این زمینه ، شهرهای بزرگ بیشترین خدمات را در اختیار دارند و هرچه به سمت شهرهای گروه میانه و کوچک تر پیش می رویم ، از میزان این امکانات کاسته میشود و روند کاهشی مشاهده می شود، به طوریکه در بخش های اقتصادی، فرهنگی، کالبدی و زیربنایی ، شهرستان ساری بالاتر از همۀ این گروه از شهرها قرار گرفته است .
با شتاب گرفتن چرخ توسعۀ کشورها، روند زندگی شهرنشینی نیز در این کشورها سرعت گرفت (اکبری ، ١٣٨٥: ٨٤) که در نتیجۀ آن بیشتر شهرهای دنیا و به ویژه شهرهای کشورهای درحال توسعه در موارد اجتماعی ، اقتصادی و فیزیکی گرفتار چالش هایی از جمله فقر، مسکن نامناسب و کمبود خدمات زیربنایی برای شهر، بی عدالتی و تقسیم مکان زندگی شهر براساس درآمد (رشد قطاعی)، بیگانگی شهروندان از هم ، به وجودآمدن زاغه نشینی ، ناکارآمدی سیستم حمل ونقل ، نبود امکانات شهری ، بیکاری، افزایش جمعیت ، مهاجرت و...