Abstract:
مطالعه درحوزه احکام و شرایع ادیان آسمانی، از جمله مباحث تطبیقی جذاب است. در نظامهای حقوقی دینی، که بارزترین مصداق آن در ادیان شریعتمحوری مانند اسلام و یهود است، بررسی پرسشهای بنیادین مربوط به مجازات ضروری است. این پژوهش، با بررسی فلسفة مجازات در دو حوزه زیر ساختها و دستاوردها و پیامدها، در پی پیریزی نظامی کیفری، که نه مبتنی بر تفکرات و آراء غربی، بلکه برگرفته از شرع مقدس ادیان ابراهیمی است. در این زمینه، آیات قرآن و روایات معتبر و تورات، که از منابع اصلی شناخت احکام این دو آیین است، بررسی گردیده است. هرچند در توارت تحریفهایی صورت گرفته، ولی این بدان معنا نیست که هرآنچه در توارت آمده تحریف شده است؛ بنابراین، قواعد و مقررات حقوقی و اخلاقی فراوانی در تورات وجود دارد که نمیتوان در الهی بودن آن تردید کرد.
Machine summary:
"بعد از تشریح در قانون فرانسه، به قوانین سایر کشورها نیز انتقال یافت ولی آنچه تاریخ نشان میدهد، این است که این اصل مهم در قوانین کیفری یهودیان و هم در قوانین کیفری اسلام، از گذشتهها مورد تأکید بوده و بر اساس قانون تلمود، هیچ عملی جرم جزایی و به خودی خود، قابل مجازات نیست، مگر آنکه در کتاب مقدس (شریعت مکتوب) بر عباراتی صریح مقرر شده باشد.
از دیدگاه سیاست اجرای قانون کیفری، هدف بازدارندگی مجازات در حقوق کیفری یهود و اسلام، مهمترین هدف است؛ زیرا فرض بر این است که مردمی که میشنوند و میبینند که شخصی برای ارتکاب جرم، به شدت مجازات میشود، از ارتکاب آن جرم و پذیرش خطر چنین مجازاتی میترسند.
علامه طباطبائی نیز در المیزان به بعضی از آنها اشاره کرده است، سرانجام بیان میکند: «هر قدر درباره آن بیشتر دقت شود، جلوههای تازهای از جمال و لطف مشاهده میشود، به طوری که انسان را بیاختیار مفتون و شیفته تجلیات خود میکند: «و کلمه الله هی العلیا» (طباطبائی، 1417ق، ج 1، ص 443) و ازآنجاییکه ادیان در تمام جهتگیریهای خود، کمال حقیقی انسان را نشانه گرفته و مقررات خود را در همین راستا وضع نمودهاند، در قلمرو مجازات و کیفر نیز همانا بالندگی و کمال یابی انسان را هدف قرار دادهاند.
نکته قابل توجه در این مورد، وجود اختلاف ظاهری درباره این اصل، بین قرآن و تورات است که این مضامین را به هیچ وجه نباید مغایر با اصل شخصی بودن مجازاتها دانست؛ زیرا اینگونه آیات، درصدد بیان آثار وضعی و وراثتی گناه و انتقال خباثت به نسلهای آینده است، نه انتقال کیفر و مجازات ظاهری به آن."