Abstract:
توجه به "هویت ملی ایرانیان" پدیدهی مدرنی است که به مثابه خودآگاهی ملی نسبت به انباشت تاریخی تجربههای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی سرزمینی به نام ایران، به تدریج بعد از ارتباط ایران با غرب مورد مطالعه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با رویکردی تاریخی و بهرهگیری از ابزار کتابخانهای و اینترنتی به بررسی مسائل هویتی در ایران قبل از 1320 میپردازد. فرضیهی پژوهش عبارت است از اینکه علیرغم کهن بودن تمدن ایران و حس وطندوستی که در مقیاسهای مختلف در طول تاریخ در برخی از ایرانیان وجود داشته است، اما تاریخ توجه به هویت ملی در ایران به دوران مشروطه برمیگردد؛ لذا آنچه بیش از این تاریخ در ایران وجود داشته، هویت اجتماعی- فرهنگی بوده است. بررسی تطور تاریخی هویت ملی در ایران از زمان مشروطه نشاندهندهی مطرحشدن الگوهای هویتی غربگرایانه و باستانگرایانه در دورهای قبل از 1320 میباشد.
Machine summary:
جايگاه هويت ملي در ايران نگاهی به تطور تاريخي الگوها و سياستهاي هويت ملي از زمان باستان تا دورهی پهلوی اول فرشید دیلمقانی(، محمدعلی قاسمی ترکی 1 2 تاریخ دریافت: 19/4/1396 تاریخ تأیید: 23/6/1396 چکیده توجه به "هويت ملي ايرانيان" پدیدهی مدرنی است که بهمثابه ماحصل خودآگاهي ملی نسبت به انباشت تاريخي تجربههاي فرهنگي، سياسي و اقتصادي سرزميني بهنام ايران، بهتدريج بعد از ارتباط ايران با غرب مورد مطالعه قرار گرفته است.
کاربرد واژهی ايرانشهر بهعنوان يک مفهوم سياسي براي ناميدن سرزمينهاي عصر ساساني در اين دوران صورت ميگيرد که يکي از اصليترينمؤلفههاي هويت ايراني در طول تاريخ تا به امروز بوده است.
در دورهی صفوي، تأكيدبر عناصر فرهنگ ايراني و مذهب تشيع بهعنوان دو ركن اصلی هويت ايرانيان، موجب تداوم فرهنگ ايرانيان قبل از اسلام و فرهنگ مذهبي دوران ايران اسلامي گرديد که انسجام و همبستگي را براي ايران دوره صفوي بههمراه داشت.
يکي ديگر از محورهاي هويتی و سياستهاي هويتی در دورهی پهلوي اول، ايجاد زبان واحد و سراسري براي ايران بود تا عامل وحدتبخش و ارتباط بين اقوام و طايفههاي ايراني باشد.
نتيجهگيري هويت ملي ايرانيان بهعنوان ماحاصل خودآگاهي نسبت به انباشتي تاريخي ازتجربههاي فرهنگي، سياسي و اقتصادي سرزميني بهنام ايران (مانند ساير کشورهاي جهان) پديدهاي مدرن است که بهتدريج بعد از ارتباط ايران با غرب - بهويژه بعد از شکستهاي متعدد از روسها و اعزام نخبگان ايراني و پيدايي مشکلهی هويت در نزد اين افراد - در ايران پديدار گرديد.