Abstract:
تشکیل کمیته های حسابرسی در سالهای اخیر یکی از مهمترین اقدامات شرکتها در راستای راهبری
بنگاه است. به دنبال تصویب منشور کمیته حسابرسی توسط سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار نظرهای
متعددی در رابطه با کارکردها و اثربخشی واقعی آن ارائه شده است. اکنون نیز با گذشت چند سال از
تشکیل کمیته ها این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. بسیاری از خبرگان و پژوهشگران
معتقدند کمیته های حسابرسی با موانع متعددی در راه دستیابی به اهداف خود مواجه است و باید آسیب ها
و چالش هایی که مانع عملکرد اثربخش کمیته های حسابرسی است شناسایی شود. پژوهش حاضر که در
زمره پژوهش های پیمایشی است، با انجام مصاحبه و مرور بر پژوهش های گذشته اقدام به تهیه و آزمون
پرسشنامه با استفاده از اطلاعات واقعی کمیته های حسابرسی نموده است. جامعه و نمونه آماری شامل
اعضای کمیته های حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران می باشد.
تعداد پاسخ دهنده های پرسشنامه های کمیته حسابرسی پس از 3 مرتبه ارسال 62 نفر می باشند. یافته های
آزمون پرسشنامه ها نشان می دهد ضعف نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بر کمیته های حسابرسی اعم از
نظارت بر استقلال اعضا مه مترین آسیبی است که کمیته های حسابرسی را تهدید می کند. اگر چه ناکافی
بودن حقوق، مزایا و پاداش و همچنین عدم استفاده از استانداردهای PCAOB از عوامل آسیب زای دیگر
به حساب می آید. علاوه بر این نتایج حاصل نشا ندهنده این است که برای بهبود کارکرد کمیته ها بهتر است
بر انتخاب اعضا نظارت شود، منشور کمیته هر سال مورد بازنگری واقع شود و پاداش مناسب مانند اعضای
هیئت مدیره برای اعضا مدنظر قرار بگیرد.
Machine summary:
"اکثر پژوهش هایی که در محیط خارج از ایرن صورت گرفته است به دنبال بررسی رابطه و یا تأثیر برخی ویژگی های کمیته های حسابرسی مانند استقلال ، اندازه ، تخصص ، تناوب جلسات و یا تجربه اعضای کمیته بر کیفیت گزارشگری مالی ، کیفیت و مدیریت سود، محافظه کاری ، افشای اطلاعات و یا متغیرهای دیگر مانند کیفیت حسابرسی بوده اند.
مجموع موارد بالا نشان دهنده ضرورت پایش سازمان بورس و اوراق بهادار بر عملکرد کمیته های حسابرسی و القای به مسئولیت پذیری اعضای کمیته حسابرسی است چرا که در تفکر آن ها، اعضای کمیته مسئولیت بخصوصی نداشته و فقط صرفا به عنوان مشاور در کنار اعضای هیئت مدیره حضور دارند و از اینرو مسئولیت و پاسخگویی مشخصی برای اعضای کمیته در نظر گرفته نمی شود و در صورتی که هر اتفاقی در حوزه گزارشگری مالی و یا افشای اطلاعات و رویدادهای ناشی از تصمیم گیری های اینچنین اتفاق بیفتد آن ها خود را مصون می دانند.
٣-تنظیم و بروزرسانی منشور کمیته حسابرسی خاص هر شرکت توافق برای تنظیم منشوری که وظایف ، نقش ها، مسئولیت ها، مهارت ها و تجربه ها را مشخص کند و اعضای کمیته به آن متعهد باشند و نقش خود را به شکل اثر بخشی عمل کنند یکی از نکات مهم و قابل توجه در کمیته های حسابرسی است که طی مبانی نظری نیز به آن پرداخته شد و البته جزو پیشنهادهای مورد قبول پاسخ دهنده ها برای بهبود کمیته ها تلقی می شود."