Abstract:
هدف پژوهش حاضر، بررسی شادکامی و شناسایی اهداف برنامه درسی «مدرسه شاد» با تکیه بر آموزههای اسلامی است. این پژوهش از نوع مطالعات کیفی بوده و با رویکردی قیاسی ـ استقرایی و روش تحلیل متن تهیه شده است؛ به این معنا که با بررسی مطالعات انجام شده مرتبط با شادکامی در حوزههای روانشناسی، علوم تربیتی و علوم اسلامی، مفهوم شادکامی، عوامل موثر بر آن و همچنین اهداف برنامه درسی مدرسه شاد در دانش متعارف شناسایی شده است. همچنین روایات مرتبط با عوامل شادکامی در اسلام، جمع آوری و تحلیل شده و بر اساس آن اهداف برنامه درسی مدرسه شاد بر پایه آموزه های اسلامی تبیین شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اهداف برنامه درسی مدرسه شاد، ناظر بر جنبه های سهگانه «شناختی»، «نگرشی» و «توانشی» است. مقایسه یافتهها در دو دیدگاه نشان میدهد که برخی از مولفه های شناسایی شده در دیدگاه اسلام، در دانش متعارف دیده نمیشود که از آن جمله میتوان به مدیریت احساسات و تمایلات در برابر امور دنیوی و خشنودی از تقدیر الهی در موقعیتهای مختلف اشاره کرد. دیگر وجوه افتراق اهداف برنامه درسی مدرسه شاد در دیدگاه اسلام نسبت به دانش متعارف، ارتباط و به هم پیوستگی، جامعیت، شفافیت اهداف و محوریت تعالیم دینی است.
Machine summary:
این پژوهش از نوع مطالعات کیفی بوده و با رویکردی قیاسی ـ استقرایی و روش تحلیل متن تهیه شده است؛ به این معنا که با بررسی مطالعات انجام شده مرتبط با شادکامی در حوزههای روانشناسی، علوم تربیتی و علوم اسلامی، مفهوم شادکامی، عوامل مؤثر بر آن و همچنین اهداف برنامه درسی مدرسه شاد در دانش متعارف شناسایی شده است.
الف) شادکامی از منظر دانش متعارف با تأمل در پژوهشهای مرتبط با شادی متوجه میشویم که در این مطالعات تمایز آشکاری بین دو مفهوم «شادی» و «شادکامی» انجام نشده است؛ به طوری که در متون انگلیسی، تعاریف مختلف ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ -Mental health - Lin, Lin & Wu - Noddinges - Warnick ـ در این راستا کتابها، مقالات و پایاننامههای مرتبط با موضوع از طریق جستوجو در پایگاههای مختلفی چون مگایران، ایرانداک، سید و نورمگز و منابع موجود در کتابخانه ملی، کتابخانه پژوهشهای مجلس شورای اسلامی و کتابخانههای دانشگاههای مختلف که رشته علوم تربیتی در آنها تدریس میشود، بررسی شده است.
Short ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ- Content Analysis of Texts یافتههای پژوهش الف) اهداف برنامه درسی مدرسه شاد بر اساس آموزههای اسلامی پژوهش حاضر، عوامل شادکامی در اسلام را از الگوی اسلامی شادکامی ارائه شده توسط پسندیده (1392)، استخراج و متناسب با عرصههای ارتباطی مورد تأکید برنامه درس ملی 1 (آموزش و پرورش، 1391) در 4 مقوله ارتباط با خدا، ارتباط با زندگی، ارتباط با خود و ارتباط با دیگران طبقهبندی کرده است: 1ـ رابطه انسان با خدا: عوامل شناخت خدا، توکل بر خدا، پذیرش و رضایت از تقدیر الهی را در بر میگیرد.