Abstract:
فرهنگ اسلامی برای تمام نیازهای بشر از جمله مسکن، الگوهایی را معرّفی کرده است. طبق این الگوها هریک از عناصر کالبدی مسکن کارکردهای خاصّی دارند. درسبک زندگی اسلامی- ایرانی، متغیّرهای ثابت مسکن شامل فضاها و تزئینات آنها به طورخاص با درنظرگرفتن مولّفههایی مانند امنیت، حریم وحجاب، استحکام، بهداشت، آرامش، مهمانداری، مشارکت و خلوت طرّاحی شدهاند. تحقّق هریک ازاین مولّفهها میتواند در رفع بعضی از آسیبهای اجتماعی مانند فردگرایی، خانهگریزی، خانوادهگریزی و... نقش مهمّی ایفا کند.
احیای الگوهای اسلامی- ایرانی یکی از مهمترین دغدغههای رهبری در زمینهی ایجاد «تمدّن نوین اسلامی» است. بنابراین بررسی این الگوها ازضروریات دنیای امروزاست تا زمینهی لازم برای برقراری حکومت جهانی اسلام فراهم شود.
Machine summary:
"این مقاله با بررسی تأثیر فرهنگ و سبک زندگی اسلامی- ایرانی بر متغیرهای ثابت مسکن، مؤلفههای فرهنگی منتج از آن را بیان نموده و در ضمن آن، آسیبهای اجتماعی رفع شده را ذکر میکند.
دلایل مختلفی در این باره ذکر شده از جمله رکود اقتصادی(صفری،۱۳۹۰)، روانه شدن روستاییان به شهرها برای کسب حداقلهای زندگی و به هم خوردن توازن رشد جمعیت و توسعهی شهر(مالمیر،۱۳۹۱) اما به نظر میرسد گرایش به آپارتمانها پیش از آنکه از اقتضائات شهرهای بزرگ باشد، نوعی نیاز و وابستگی روانی به حضور در کانون شهرهای مدرن و امکانات آن است که خود ناشی از تغییر سبک زندگی است(یامینپور1، 1391).
اینک مقالهی حاضر به شناسایی مؤلفههای فرهنگ اسلامی- ایرانی پرداخته و سپس مطابقت این مؤلفهها را با عناصر کالبدی خانههای سنتی ایران مورد بررسی قرار میدهد و ذیل هر مورد، در حد توان، نقش این عناصر را در کاهش یا رفع آسیبهای اجتماعی ذکر میکند.
در این راستا شاید بتوان نحوهی چینش عناصر کالبدی ساختمان در کنار هم مثل جداسازی بخشهای عمومی و خصوصی منزل را از مهمترین عوامل آرامشبخشی منازل دانست، زیرا این اصول به فرد احساس امنیت و حمایت و حرمت میدهد؛ بنابراین آرامش روانی او تا حد زیادی فراهم خواهد شد.
(ارژمند و خانی، ۱۳۹۱) بنابراین وسعت خانه در ایجاد این فضاها نقش مهمی ایفا میکند و در آموزههای دینی ما نیز به ایجاد فضاهایی برای خلوت معنوی توصیه شده است.
در سبک زندگی اسلامی- ایرانی متغیرهای ثابت شامل فضاها و تزئینات آنها به طور خاص برای احیای مؤلفههایی مثل امنیت، حریم و حجاب، استحکام، بهداشت، آرامش، مهماننوازی، مشارکت و خلوت طراحی شدهاند."