Abstract:
جامعه شناسی جنگ با نگاهی موشکافانه، جنگ و عوامل تاثیرگذار بر آن را بررسی می کند .
این بررسی خود را در سطح علل و عوامل تاثیرگذار بر آغاز جنگ، پدیده جنگ و پیامدهای آن نمایان
می سازد. یکی از نبردهای مهم ساسانیان، جنگ یمن بود که سیطره ساسانیان بر این سرزمین را تا انتهای اینحکومت به همراه داشت. در این جنگ، استراتژی ای که وهرز فرمانده دیلمی گرفتار در زندان انوشیروان
با قوای اندک خود بهمنظور شکست نیروهای حبشی حاکم بر یمن به کار برد در دو مرحله پیش از شروع
جنگ و در بحبوحه جنگ، اجرا و در نهایت به پیروزی نیروهای ساسانی منجر گشت . در این پژوهش
نشان داده می شود که چگونه قوای حبشی بهرغم برخورداری از تعداد نفرات انبوه، در برابر نیرویی اندک
شکست می خورد. این پژوهش با رویکردی جامعه شناسی به دنبال بررسی جنگ های ایران و اعراب است. بررسی جامعه شناختی جنگ، نوعی تحقیق علمی به منظور موشکافی سیستم ها ی نظامی دو طرف و درنهایت یافتن دلایل شکست و پیروزی آنها در جنگ است. در این نوع نگاه ساختار نظامی دو طرف
مورد تجزیهوتحلیل قرار می گیرد و از خلال آن عوامل تاثیرگذار بر نتایج جنگ ها مشخص خواهد شد .
این تحقیق از نظر هدف جز تحقیقات نظری است و به لحاظ ماهیت و روش کار در ردیف تحقیقات
تاریخی قرار می گیرد که به شیوه توصیفی-تحلیلی به نگارش درآمده است.
Machine summary:
استراتژی و تاکتیک های به کار گرفته شده توسط وهرز در میدان جنـگ چگونـه باعث پیروزی ساسانیان شد؟ در پاسخ به سؤال اصلی پژوهش ، فرضیه زیر ارائه شده است : بـر اسـاس نظریـات جامعـه شناسی جنگ ، عواملی چون قبول آتش بس ، تقویت روحیه قوای ساسانی و حمله به نقطه ثقـل سپاه مسروق در بحبوحه نبرد منجر به موفقیت ساسانیان شد.
با توجه به اینکه جامعه شناسی جنگ رویکردی نوین در پـژوهش هـای تـاریخی اسـت ، مقاله ای با این عنوان در دوره های تاریخی نوشته نشده است ، لکن پژوهش هایی کـه در زمینـه یمن توسط پژوهشگران پیشین صورت گرفته بیشتر در زمینـه اقتصـادی ، فرهنگـی و مـذهبی است .
١ در این مقاله به تقابـل سیاسـت هـای اقتصـادی دولت های بیزانس و ساسانی در منطقه یمن و تأثیر آن بر جنگ یمن اشاره شده ، ولی اشـاره ای به نحوه فتح یمن توسط سربازان ساسانی و استراتژی ها و تاکتیک هـای بـه کـار رفتـه در ایـن جنگ نشده است .
در منابع مطالعاتی نظامی از قبیل ارتش ایران ساسانی اثر دیویـد نیکـول کـه بـه مسـائل و تاکتیک های جنگی دوره ساسانیان پرداخته شده ، رزم ابزارهای به کار گرفته شده توسط یمنیان و اعراب جنوبی مطرح شده لکن هیچ اشاره ای به جنگ یمن و ابزارهای استفاده شـده در ایـن جنگ توسط دو طرف جنگ نشده است .
٥ اگر بپذیریم وهرز و مسروق بین خود مدتی را آتش بس اعلام نموده اند، پس می تـوان ایـن احتمـال را داد کـه مـرگ نوزاد احتمالا در حین تجسس در اردوگاه دشمن صورت گرفته است .