Abstract:
در طول تاریخ، نقش فرماندهان جنگ در پیروزی ها و شکست ها، برجسته و موثر بوده است. بسیاری از فرماندهان موفق، صاحب سبک و نظریه در مدیریت جنگ و کسب پیروزی ها بوده و از خود مکاتب، اندیشه ها و الگوهای نظامی و رزمی به جا گذاشته که برخی از آنها هنوز در مراکز و آکادمی های نظامی تدریس شده و به کار گرفته می شود. نوابغ عرصه جنگ و رزم با طرح ها، راهبردها و تاکتیک های ابتکاری توانسته اند مسیر جنگ ها و روند تاریخ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشورها را تغییر دهند.
عماد مغنیه، فرمانده برجسته حزب الله به دلایل فراوان و شاخص های روشن، یکی از نوابغ عرصه فرماندهی و نظریه پردازی جنگ، مقاومت و جهاد می باشد. نقش برجسته او در پیروزی های بزرگ مقاومت اسلامی در لبنان در سال های 2000 و 2006، یکی از دستاوردهای اندیشه و نبوغ این فرمانده بود. اکنون و پس از ده سال از شهادتش، هنوز اندیشه ها و طرح های نظامی ـ امنیتی او در عراق، سوریه، لبنان و یمن در برابر تجاوزها و توسعه طلبی های جبهه سلطه گر و تجاوزگر، به کار گرفته و به بنیه فکری و راهبردی جبهه محور مقاومت اسلامی در ابعاد و سطوح مختلف کمک می کند.
این بلوغ فکری و نظامی، حاصل عوامل مختلفی بوده است که به عنوان موضوع محوری مقاله حاضر، مورد بحث و کنکاش قرار می گیرد.
Machine summary:
تحولات تاریخ معاصر لبنان، بحرانهای داخلی آن، روند تحولات منطقهای و بینالمللی و سیر ارتقا و تعالی جایگاه سیاسی جامعه شیعی این کشور، همگی در تکوین شخصیت فکری، جهادی و حرفهای این فرمانده به عنوان یک استراتژیست و الگوی نظامی، تأثیرگذار بوده است.
1. عوامل مؤثر در پرورش شخصیت ایمانی و اخلاقی مؤثرترین آنها عبارتند از: ـ نقش اسطورههای جهادی و ایمانی در فرهنگ سیاسی و تاریخی شیعه بر رشد شخصیت جهادی؛ فرمانده مغنیه از کسانی بود که به فرموده امیرمؤمنان(ع)، مرگ را به تسخیر درآورده بود: «فالموت فی حیاتکم مقهورین» (رضی ،1414: 88) ـتأثیر مفاهیم امامت و پیروی از ائمه معصوم و مراجع دینی در شکلدهی صفت ولایتمداری، انقیاد و پیروی و تبعیت؛ ـ تأثیرگذاری فرهنگ ایثار و شهادت در رسوخ عقیدتی و ایمانی این فریضه در روح و ذهن؛ ـ نقش و تأثیرگذاری آموزههای انقلاب اسلامی ایران به ویژه اندیشه و شخصیت امام راحل(ره) در تکوین شخصیت انقلابی و خصلت جهادی؛ (صادق الوعد،1397: 122) ـ اثرگذاری میراث مجاهداتها و مبارزات شیعه لبنان برای دفاع از موجودیت و جایگاه خود در این سرزمین در تکوین و شکلدهی به هویت سیاسی و عقیدتی؛ (بیدقی قرهبلاغ،1394: 117) ـ تشکل و سازماندهی جوانان انقلابی در حزبالله برای آشنایی با روند تأسیس حزبالله و خط مشی آن رجوع کنید به: نعیم قاسم (1383)، حزبالله لبنان، خط مشی، گذشته و آینده آن، ترجمه محمدمهدی شریعتمدار، تهران: انتشارات اطلاعات، چاپ در رشد و ارتقای سطح تشکیلاتی و عقیدتی؛ (نعیم قاسم،1383: 13) ـ آمنة سلامه، مادر عماد (مشهور به امعماد) در ساختن خانواده مقاوم و مبارز.
ـ خواجه، محمد (1388)، پیروزی دشوار، جنگ 33 روزه اسرائیل علیه حزبالله، ترجمه: علی شمس، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشهسازان نور.