Abstract:
این پژوهش به شیوهتحلیلی- مقایسهای و با رویکردی کاریردی صورت گرفته و هدف آن ارزیابی عملکرد اقتصادی و اجتماعی تعاونی های آب بران در روستاهای حوزه پایاب سد دوستی شهرستان سرخس بوده است. نتایج مورد تایید آماره های توصیفی و تحلیلی تحقیق نشان داد که تعاونی ها در بعد اقتصادی زمینه افزایش تولیدات کشاورزی از طریق استفاده بهینه از منابع آب تنظیم شده سد دوستی، ایجاد رقابت در تولید، افزایش درآمد کشاورزان، و توزیع و فروش بهتر محصولات تولیدی را فراهم آورده اند. در بعد اجتماعی، عملکرد تعاونی ها سبب افزایش امنیت اجتماعی، کاهش نزاع ها و درگیری های محلی، کاهش پرونده های محاکم انتظامی و قضایی و افزایش روحیه کار جمعی در میان بهره برداران شده است. به رغم این موفقیت ها، نتایج دیگر تحقیق نشان داد که تعاونی ها در زمینه آموزش و ترویج فرهنگ تعاونی میان اعضا و همچنین استفاده از ظرفیت های قانونی برای تقویت زیرساختارهای اقتصادی و اجتماعی ناموفق بوده اند.
The Water User Cooperative is a joint organization for optimal management and exploitation of water، which in recent years has been the focus of attention among Iranian authorities. Therefore، the regional water companies have established and developed a significant number of Water User Cooperatives (WUCs) throughout Iran during recent years. Among them are WUCs at the downstream of Doosti Dam in Serakhs of Razavi Khorassan province. The basic issue that has gained little attention is the assessment of these cooperatives from different operational perspectives. Thus the present research، which has been done with an analytical–comparative method، aims to practically evaluate the economic and social operations of Water Users Cooperatives in downstream of Doosti Dam in Serakhs. The results، confirmed by statistical analysis، indicated that economically، the WUCs have increased the agricultural products through the optimal consumption of the water resources of Doosti dam and have created competition in production، and increased the farmers’ income. In the social dimension، the operation of WUCs has caused an increase in the social security، and a reduction in the local conflicts and quarrels، as well as legal cases in courts and police stations. This has also heightened the spirit for group work among the water users. Despite these successful results، WUCs have not been successful in training and promoting the cooperative culture among their members or utilizing the legal potentials to strengthen the social and economic infrastructures of WUCs.
Machine summary:
در مکزیک ، نتایج مطالعات دانشگاه چپینگو در دو ناحیۀ ال گرولو و دلیسیاس در خصوص عملکرد بخش کشاورزی قبل و بعد از تشکیل تعاونیها نشان می دهد با تشکیل تعاونیها و انتقال مدیریت ، از نظر اقتصادی ، درآمد کشاورزان به طور قابل توجهی افزایش یافته و هزینۀ نگهداری سازه های مهندسی حداقل ٢٠ درصد کاهش یافته و از لحاظ اجتماعی نیز نارضایتی کشاورزان به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده و زمینه تعدیل اختلافات و درگیریها بین گروه های مختلف نیز فراهم شده است (١٩٩٤,Johnston).
بررسی پیامدهای اقتصادی حاصل از تشکیل شرکت های تعاونی از نظر اعضای بهره برداردر سال ١٣٩٠ (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج جدول فوق نشان می دهد با وجود گذشت مدت کوتاه از عمر تعاونیها و با وجود موانع و مشکلات فراوان ، کارکرد آن ها در زمینۀ اقتصادی مثبت بوده است ، چرا که پاسخ های ارائه شده بیشتر از حد انتظار و در جهت عملکرد مثبت تعاونیها بوده به طوری که نظر بیش از ٧٠ درصد اعضا در خصوص تمام گویه های اقتصادی در تأیید عملکرد متوسط ، خوب و عالی تعاونیها می باشد.
عملکرد اجتماعی تشکیل تعاونیهای آب بران پایاب سد دوستی علاوه بر پیامدهای مثبت اقتصادی ، در زمینۀ اجتماعی نیز کارکرد مثبتی داشته است به طوری که مسئولان شهرستان سرخس ایجاد تعاونیها را عاملی مهم در کاهش درگیری های محلی و افزایش امنیت ارزیابی نموده اند.
Assessment of Economic and Social Performance of Water Users Cooperatives in the Downstream of Doosti Dam in Sarakhs Township A.
Thus the present research, which has been done with an analytical–comparative method, aims to practically evaluate the economic and social operations of Water Users Cooperatives in downstream of Doosti Dam in Serakhs.