Abstract:
جنگ جهانی اول تاثیرات بسزایی در ارتباط با مشارکت و حضور زنان در عرصههای مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داشت. نوشتار پیش رو در صدد است تا با ابتنا بر روش تاریخی-تحلیلی ضمن بررسی جایگاه زنان در طول جنگ جهانی اول در کشورهای غربی تاثیر مشارکت زنان بر روند جنگ و کارکردهای آنان در این حوزه را مورد بررسی قرار داده و شرایط دوره پس از جنگ را عمدتا بر اساس دستاوردهای آنان در جهت بدست آوردن حق رای را مورد مداقه قرار دهد. تدقیق در مسائل زنان پیش از جنگ نشان از تلاش جهانی آنان برای رسیدن به حق رای در وهله اول بوده که وقوع جنگ مانع از پیگیری این امر شد و زنان دوشادوش مردان در جهت پشتیبانی از جبهه جنگ و همچنین حفظ جبهه داخلی تلاش مضاعفی از خود نشان دادند تا به این ترتیب ضمن اثبات وفاداری خود به کشور، بهعنوان شهروندان صاحب حق مدنی به رسمیت شناخته شوند. در نتیجه این جنگ نگاه به زنان و به رسمیت شناختن حق آنان در کشورهای مختلف سرنوشت متفاوتی را رقم زد ولی در نگاه بلند مدت اکثریت کشورهای غربی پس از جنگ، سیاست واقع گرایانه و مثبتی بر واگذاری برخی حقوق زنان را در پیش گرفتند.
Machine summary:
این در حالی است که موقعیت زنان ازدیگرسو با رفتن مردان به جبهۀ جنگ در داخل کشور برای کنش زنان در بخشهایی که پیشتر چندان مجال ورود برای آنها وجود نداشت بیشتر شد و ازسویی، سازمانهای حامی حق رأی زنان نیز تمام توجه خود را به امورات جنگی معطوف کردند و خدمات جنگی در اولویت قرار گرفت و زنان نیز بهزودی در حوزۀ کارمندی، کارگری در کارخانههای صنعتی، حتی خدمات شهری چون رانندگی و حضور مستقیم در جبهههای جنگ، وارد شدند که ازجمله تجربههای جدیدی بود که جنگ پیشروی زنان در این دوره قرار داد.
این شرایط و موقعیتهای جدید اگرچه موجب حضور بیشتر زنان در صحنۀ اجتماعی و اقتصادی شد، اما دستمزد و حقوقی که زنان در مقایسه با مردان برای کار مشابه در همین دوره دریافت میکردند یکسان نبود؛ البته بخش بزرگی از کنش جمعی و فردی زنان درطی جنگ جهانی اول نه مختص به این جنگ و نه خاص کشورهای اروپایی است.
بسیاری از نویسندگان حضور زنان در میدان جنگ را ازروی وطنپرستی مینگرند و بر این باورند که وقوع و شروع جنگ صحنهای را بهوجود آورد که زنان بدون چشمداشت همپای مردان در حمایت و دفاع از کشورشان در آن حضور یافتند، اما برخی دیگر همچون خانم میلیسنت فاوسیت (Millicent Garrett Fawcett)، از فعالان حق رأی زنان در انگلستان دورۀ جنگ جهانی اول، بر این باورند که مشارکت زنان در این جنگ موجب تقویت جبهۀ آنان برای کسب حق رأی شد که اندکی پس از پایان جنگ در موارد محدودی آن را بهدست آوردند (Fawcett 2011: 122)، اما در اینجا این نکته شایان یادآوری است که بیشتر زنانی که در جنگ حضور داشتند از قشر جوانی بودند که حق رأی به آنها تعلق نگرفت و همانگونهکه درادامه بیان خواهد شد، امتیازاتی هم که زنان بهدست آوردند با بازگشت نظامیان در کوتاهمدت از دستشان خارج شد و فرصتها در اختیار مردان بازگشته از جنگ قرار گرفت.