Abstract:
یکی از جلوه های فرهنگ مردم هر سرزمین، آداب و رسوم رایج در میان آن هاست. در کشور ما نیز از دیرباز و به مناسبت های گوناگون، آیین های مختلفی اجرا می شده است. این آیین ها با وجود تنوع فراوان، وجوه اشتراک بسیاری دارند که بررسی این اشتراکات ما را به شناخت بهتر و عمیق تر آن ها رهنمون می سازد. یکی از این نقاط مشترک که در بسیاری از آیینهای فولکلوریک که جنبه نمایشی دارند ـ دیده می شود، تهدید و تضمین است؛ به این شکل که با بروز مشکلی خاص، شخص (یا حیوان، درخت، شیء) به طور نمایشی تهدید می شود و کتک می خورد و فرد دیگری ضمانت او را میکند و قول می دهد که مشکل برطرف شود. آیین هایی که این شیوه در آن ها استفاده می شود معمولا با هدف باران خواهی، آفتاب خواهی، بخت گشایی، بارور شدن درخت، باروری حیوانات، به هدف زدن تفنگ و... اجرا می شوند. هدف از این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده معرفی تهدید و تضمین نمایشی به عنوان یکی از خویشکاری های مهم در برخی رسوم عامیانه است
Machine summary:
يکي از اين نقاط مشترک که در بسياري از آيين هاي فولکلوريک ـ که جنبۀ نمايشي دارند ـ ديده ميشود، تهديد و تضمين است ؛ به اين شکل که با بروز مشکلي خاص ، شخص (يا حيوان ، درخت ، شيء) به طور نمايشي تهديد ميشود و کتک ميخورد و فرد ديگري ضمانت او را ميکند و قول ميدهد که مشکل برطرف شود.
به اين گونه که فرد يا افرادي، شخص (يا درخت يا حيوان يا شيء) را ميترسانند و تهديد ميکنند و فرد ديگري که غالبا مورد اعتماد ديگران و ريش سفيد است ، او (يا آن ) را ضمانت ميکند و قول ميدهد که تا چند روز آينده يا تا سال ديگر اين مشکل برطرف شود.
پيشينۀ تحقيق در کتاب ها و مقالاتي که دربارة آيين هاي فولکلوريک و باورهاي عاميانۀ مناطق مختلف ايران به ويژه آيين باران خواهي نوشته شده است به طور پراکنده به تهديد و ضمانت نمايشي به عنوان بخشي از اين گونه آيين ها اشاره شده است که برخي از آن ها بدين شرح اند: باورهاي عاميانۀ مردم ايران (ذوالفقاري با همکاري شيري، ١٣٩٤)؛ «بررسي و تحليل نمايش هاي باران خواهي و باران خواني در ادبيات عامۀ ايران (با تکيه بر نمايش هاي کوسه گردي و عروس باران )» (ذوالفقاري، ١٣٩٥)؛ «سه رسم کهن ازدياد آب و طلب باران (گوشه اي از معاني و کارکردها)» (فرسيو، ١٣٨١)؛ «گياهان و درختان مقدس در فرهنگ 62 ايراني» (فرهادي، ١٣٧٢)؛ «مراسم طلب باران در حوزة کويري ايران » (مشيري، ١٣٩٢)؛ «رمزگشايي پاره هاي آيين هاي باران خواهي ايران » (نعمت طاوسي، ١٣٩١).