Abstract:
گروه تکفیری داعش پس از جریان بیداری اسلامی در سال2011 با تصرف بخش هایی از سوریه و عراق به طور جدی مطرح شد. هدف اصلی این پژوهش، شناخت شبکه جهانی داعش است. یافته های پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، نشان می دهد شبکه جهانی متحدان داعش شامل گروه های تکفیری فعال در بخش هایی از برخی کشورهای خاورمیانه، آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب آسیا و نیز، شبکه پیچیدهای از افراد و امارت های اسلامی انفرادی در کشورهایی است که از طریق مجازی– میدانی عمل می کنند. مجموعه این دو بخش در سراسر جهان، تهدیدی جدی برای امنیت بین المللی تلقی می شود. ماجراجویی شخصی، انگیزه مالی، بحران هویت، اهداف تجزیه طلبانه و عملیات نیابتی مهمترین انگیزه پیوستن تکفیری ها به شبکه داعش است. می توان پیش بینی کرد، شبکه جهانی داعش حداقل در آینده تا کوتاه مدت فعال خواهد بود. در این رابطه، جمهوری اسلامی به دلیل موقعیت ویژه خود در هم جواری با جریان های تکفیری در منطقه و نیز به علت اشراف اطلاعاتی و بنیان های قوی امنیتی، از سوی جریان تکفیری داعش، تهدید نخواهد شد.
Machine summary:
یافتههای پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، نشان میدهد شبکه جهانی متحدان داعش شامل گروههای تکفیری فعال در بخشهایی از برخی کشورهای خاورمیانه، آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب آسیا و نیز، شبکه پیچیدهای از افراد و امارتهای اسلامی انفرادی در کشورهایی است که از طریق مجازی– میدانی عمل میکنند.
پرسش اصلی مقاله عبارت است از: شبکة جهانی متحدان داعش شامل چه گروهها و یا افرادی در سراسر جهان میشود و چرا آنها به این گروه تکفیری میپیوندند؟ فرضیة مقاله نیز اینگونه صورتبندی شده است: متحدان داعش، شامل دو بخش است؛ نخست، گروههای تکفیری که در بخشهایی از برخی کشورهای خاورمیانه، آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب آسیا فعال هستند.
مجموعه این دو بخش باعث شده، گروههای تکفیری متحد داعش در سراسر جهان به دهها مورد برسد که فعالیت آنها، تهدید جدی برای امنیت بین المللی تلقی میشود.
از این منظر، شکلگیری داعش به طور عام به تسلط القاعده بر افغانستان و به طور خاص به دوره پس از حمله آمریکا به عراق در سال 2003 میلادی و نیز ورود اعضای القاعده پس از سرنگونی طالبان به افغانستان باز میگردد (Bunzel, March 2015).
داعش که به زعم خود برای اثبات پیروی از سنت سلفیگری، تلاش میکند از ساختارهای دوره خلافت اسلامی پیروی کند، با تشکیل گروه «حل و عقد»، «ابراهیم عواد ابراهیم البدری السامرایی» موسوم به «ابوبکر البغدادی» را به عنوان خلیفه مسلمانان جهان انتخاب کرده است.
دولتهای ضعیف و شکننده: یکی از وجوه اصلی و مشترک میان گروههای تکفیری متحد داعش، موقعیت سیاسی دولتهای مرکزی است که این گروهها در آنها شکل میگیرند.