Abstract:
با توجه به اینکه از سال 1390، پردیسهای خودگردان عهدهدار رسالت و کارکردهای آموزشعالی شدهاند و اهمیت این مسئله، این پژوهش باهدف، بررسی و آسیبشناسی کارکردی پردیسهای خودگردان در سه بعد (آموزش، پژوهش و خدمات تخصصی) و پیامدهای بلندمدت این آسیبها انجامشده است. بدین منظور با 21 نفر از صاحبنظران آموزشعالی و مدیران پردیسهای خودگردان دانشگاههای دولتی شهر تهران به روش نمونهگیری هدفمند مصاحبه عمیق نیمهساختارمند انجام شد. این پژوهش کیفی، از نوع رویکرد استقرایی و ازنظر روش توصیفی- اکتشافی است. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل مضمون (تم) استفاده و مضامین آسیبهای کارکردی استخراج شد. حاصل تحلیل مصاحبهها، استخراج 97 کد در قالب 3 مولفه اصلی و 6 مولفه فرعی هست. 58 کد از کدهای استخراجشده از مصاحبهها، مربوط به بعد آموزش آسیبهای کارکردی شامل؛ افت کیفیت فرایند آموزش، افت کیفیت فرایند یادگیری، عدم تعامل سازنده بین استاد و دانشجو بوده است. همچنین، 19 کد از کدهای استخراجشده از مصاحبهها مربوط به بعد پژوهش آسیبهای کارکردی شامل؛ کیفیت پایین پژوهش و عدم توجه به پژوهش دانشجویی بوده است.9 کد از کدهای استخراجشده از مصاحبهها مربوط به بعد خدمات تخصصی آسیبهای کارکردی در عدم تعامل پردیس، صنعت و سایر بخشهای جامعه خلاصه میشود. همچنین،11 کد از کدهای استخراجشده، مربوط به پیامدهای بلندمدت آسیبهای کارکردی پردیسها شامل؛ افت کیفیت ورودیهای پردیس، گسترش مدرکگرایی، افت کیفیت پژوهش، توجه صرف به کارکرد آموزش، اولویت کمیت بر کیفیت، افت کیفیت فارغالتحصیلان، عدم تولید علم و لطمه به جایگاه بوده است. بر این اساس انتظار میرود، در جهت کاهش یا رفع این آسیبها تلاش شود.
Machine summary:
بر اساس آنچه گفته شد، حال بـا توجـه بـه اينکـه ، پـرديس هـا نيـز به عنوان يکي از انواع دانشگاه در کشور، به دنبال ارائه خدمات آموزشي و پژوهشي بـه جامعـه است و ازآنجاکه ، آموزش عالي از نهادهاي اجتماعي مهم محسوب ميشود که کارکردهـا و کـژ کارکرديهاي آن سرنوشت جوامع انساني را به شدت تحت تأثير قرار ميدهد، اين سؤال مطرح ميشود که آيا پرديس ها در راستاي رسالت هاي دانشگاه ازجمله : آموزش ، پـژوهش ، خـدمات ، انتقال دانش ، توسعه مهارت ها و توانمنديها، بالندگي اشخاص ، افزايش شناخت ها و پاسـخ بـه نيازهاي جامعه (٧٦ ,٢٠١٢ ,Yamani Douzi Sorkhabi) حرکت کرده است ؟ يا به عبارت ديگـر، آيا باوجود سيطره موج بازار گرايي و مشتري مـداري در آمـوزش عـالي ايـران ، از کارکردهـاي اصلي خود منحرف و دچار کژ کارکردي شده است ؟ يـافتن پاسـخي بـراي ايـن مسـئله مبـين 1 1- Fouco 2- Dysfunction بررسي وضعيت موجود پرديس هاي خودگردان است ؛ بنـابراين آسـيب شناسـي آمـوزش عـالي، بدون ترديد بر هر اقدامي در راستاي ايجاد تحول در آن ، اولويت و برتري دارد.
بر اين اسـاس مـيتـوان گفـت ، پرديس ها نيز که بر اساس شيوه نامه تأسيس پرديس هاي خودگردان (ماده ٢) باهـدف توسـعه و فراهم نمودن زمينه هاي لازم براي جذب داوطلبان ورود به دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي و همچنين دانشجويان ايراني شاغل در خارج از کشور و ادامه تحصيل دانشـجويان مجـازي در مقاطع بالاتر با هزينه تمام شده ، کمک به تنوع بخشي در آموزش عالي، افزايش ظرفيـت پـذيرش دانشجو در راستاي پاسخگويي به نيازهاي اجتماعي و علمي تخصصـي کشـور، شـکل گرفتنـد (٢٠١١ ,Ministry of Science, Research and Technology)؛ به عنوان يـک نظـام و مجموعـه اجتماعي، کارکردي مشخص دارند و به دنبال ارائه خدمات آموزشـي و پژوهشـي بـه جامعـه ، ناگزير از ارتباط با سيستم هاي پيرامون خود هستند.