Abstract:
هدف: هدف مطالعۀ پیش رو، شناسایی و تحلیل مؤلفههای مؤثر و ارائۀ الگوی تحقق دانشگاهپژوهی در دانشگاه اسلامی بوده است. روش: در این پژوهش به واسطۀ ماهیت و هدف آن، از روش ترکیبی از نوع اکتشافی، بر مبنای طرح تدوین ابزار در دو بخش کیفی و کمّی استفاده شده است. در بخش کیفی، از نظریۀ دادهبنیاد و از طریق مطالعۀ مبانی نظری، تحقیقات پیشین، مستندات مربوط و مصاحبۀ نیمهساختمند با 12 نفر از صاحبنظران این حوزه در داخل و خارج از دانشگاه، با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و به شیوۀ گلوله برفی بهره گرفته شد. یافتهها: ابتدا 47 مؤلفه از طریق فرایند کدگذاری باز، شناسایی و سپس، کدهای اولیه بر اساس وجوه تمایز و تشابه و از طریق فرایند کدگذاری محوری و انتخابی، در قالب شش مؤلفۀ اصلی(فرهنگ دانشگاهی، مدیریتی ساختاری، علمی حرفهای، مالی اعتباری، قانونی حقوقی و فنّاوری اطلاعات) مفهومسازی و الگوی مؤلفههای مؤثر بر تحقق دانشگاهپژوهی در دانشگاه اسلامی، تبیین شد. در بخش کمّی، مؤلفههای اصلی، زیرمؤلفههای شناساییشده و الگوی تدوینشده، از طریق بررسی دیدگاه 225 نفر از اعضای هیئت علمی و مدیران و کارشناسان دانشگاه علامه طباطبایی، با بهرهگیری از روشهای تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری، اعتباریابی و تأیید شد. نتیجهگیری: یافتههای پژوهش حاضر، بیانگر تأیید مؤلفههای اصلی و زیرمؤلفههای شناسایی شده و همچنین الگوی مؤلفههای مؤثر بر تحقق دانشگاهپژوهی در دانشگاه اسلامی است. همچنین، بررسی برازندگی مدل با بهرهگیری از تحلیل عاملی تأییدی، نشانگر برازش مطلوب الگوی تدوین شده است.
Objectives: The purpose of this study is to identify and analyze the factors affecting implementation of institutional research (IR) at Islamic Universities and provide a causal model for it. Method: The research methodology adopted here is exploratory mixed method (qualitative and quantitative). In the first part, 12 semi-structured interviews were conducted with institutional research experts and grounded theory approach has been conducted for summarizing and grouping data. Results: In the qualitative part, the factors affecting implementation of institutional research (IR) at Islamic Universities consisting of six components: academic culture, financial - credit, management - structure, information technology, legal - juridical and scientific - professionals are identified and based on the model of causal research explained. In the second part, the collected factors were corroborated by collecting 225 Allameh Tabataba’i University faculties, managers and staffs’ ideas through questionnaires. Conclusion: Finally, check the suitability of the model using confirms matory factor analysis showed that the model is a good fit.
Machine summary:
دانشگاه اسلامي در صورتي ميتواند رسالت محيطي خويش ، تحت عنوان پاسخگويي بيروني و مسئوليت اجتماعي و همچنين نقش هدايتگري و جهت دهي خود را در ميان ساير نهادهاي جامعه به شکل مطلوب ايفا کند که مبرّا از کاستي و ضعف در ارتباط با کارکردها و فرايندهاي دروني خود بوده و علاوه بر آن، قادر باشد طي مکانيزمي اثربخش ، به آسيب شناسي، اصلاح و بهبود مستمر کارکردها و فرايندهاي دروندانشگاهي، در راستاي ارتقاي پاسخگويي بيروني، اقدام کند که اين امر، دهه هاي متمادي است در نهاد دانشگاه، از طريق مفهوم و واحدي تحت عنوان دانشگاهپژوهي ١ صورت ميپذيرد(وبر و کالدرون،٢ ٢٠١٥).
در حقيقت ؛ دانشگاهپژوهي از طريق هدايت تحقيقات دانشگاهي، دو کارويژة بهبود درونيِ کارکردها و فرايندهاي دانشگاه و همچنين پاسخگويي بيروني به نيازها و مسائل محيط پيرامون و پيگيري مسئوليت اجتماعي در قبال جامعه را در راستاي حفظ و ارتقاي مستمر NOORMAGS کيفيت و اخلاق در نهاد دانشگاه دنبال کرده، به مثابۀ بازوي مشورتي رياست دانشگاه در امور سياستگذاري، برنامه ريزي و تصميم گيريهاي اثربخش ، عمل ميکند که اين امر براي موفقيت دانشگاه با معيارهاي اسلامي ايراني، گريزناپذير خواهد بود.
Taylor, Webber & Jacobs 3.
Lange, Saavedra and Romano 4.
The Fifty-Second Meeting of Heads of Universities and Institutes of Higher Education, Research and Technology.
New Directions for Institutional Research, No. 104, Jossey-Bass.