Abstract:
این تحقیق در صدد است تا به بررسی منابع فکری فلسفه سهروردی و بسط مفاهیم ذوق ، شهود، مشاهده و اشراق و در پایان به شباهت ها و تفاوت های حکمت بحثی و ذوقی به طور کلی پرداخته شده است.عدم مخالفت ذوق و بحث و جایگاه کلیدی ذوق نیز، نتیجه ای است که از تحلیل نظرات این حکیم در این فصل به دست می آید. مقایسه مفهوم ذوق نزد سهروردی و کانت در فلسفه مدرن، پایان بخش این تحقیق است.
Machine summary:
معرفت «ذوقي»سهروردي و مقايسه آن با «ذوق» نزد كانت محمد علي بهشتي 1 چكيده اين تحقيق درصدد است تا به بررسي منابع فكري فلسفه سهروردي و بسط مفاهيم ذوق ، شهود، مشاهده و اشراق بپردازد، ضمن آنكه در اين بين شباهت ها و تفاوت هاي حكمت بحثي و ذوقي را نيز روشن كند.
اما آموزهي شهود در فلسفه اسلامي، عليرغم شخصي بودن، همگاني است، به رياضت و تهذيب نفس نيازي ندارد، فطري بوده و هر کس در آغاز پيدايش، مرتبههايي از اين نوع معرفت را با خود دارد و چنين شناختي، بدون واسطهي مفاهيم و صور ذهني است.
البته افزون بر اين، وي نه تنها به لزوم ترکيب اين دو قائل بود، بلکه اعتقاد داشت فقط کسي شايسته نام حکيم است که داراي شهود و ذوق و تألّه باشد: اسم الحکيم لا يطلق الاّ علي من له مشاهدة للامور العلويّه و ذوق مع هذه الاشياء و التأله ( سهروردي، 1396 ق، ج 1، ص 191) نام حکیم تنها بر کسی اطلاق میشود که دارای شهود و ذوق و تأله به امور علوی باشد.
تشابه ذوق و بحث حال بنا بر آنچه گفته شد، شباهتهاي ذوق در معناي كلي و بحث را نيز ميتوان چنين خلاصه کرد: هر دو از روشهاي كسب معرفتند بر اين مبنا كه معرفت امري ممكن و اساساً كاشف از حقيقت است و انسان توان آن را دارد تا به وسيله قواي شناختي که عبارتند از عقل در حكمت بحثي و دل يا قلب در حكمت ذوقي به حقيقت دست يابد.