Abstract:
از دلالتهای اصلی وجوب حجاب اسلامی در آرای فقهی استحکام بنیان خانواده و جلوگیری از بیبندوباری و هیجانهای جنسی و ارزش و احترام و جلوگیری از ابژگی زن ذکر میشود، با توجه بهاهمیت ابعاد جنسی مساله پوشش، در این پژوهش با اتکا بهرویکردی استقرایی در بستر پیچیده و متلاطم و متناقض موجود در زمینه پوشش که هنجارهای نانوشته و مقررات رسمی آن را تنظیم میکنند، دریافت زنان و مردان از نسبت حجاب و امر جنسی مطالعه شده است. پژوهش با استفاده از نظریه مبنایی انجام شد. دادهها بهوسیله مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم جمعآوری شدند. جمعیت هدف مطالعه را مردان و زنان ۲۵ تا ۴۰ ساله ساکن تهران تشکیل میدهند و نمونهها شامل ۱۶ زن و ۸ مرد هستند که بر مبنای نمونهگیری نظری انتخاب شدند.
بر اساس نتایج پژوهش، مضمون اصلی که توضیحدهنده رابطه حجاب و سکسوالیته باشد"انواع مواجهه با امر جنسی" نامگذاری شد. نحوه تجربه امر جنسی، نگرش بهامر جنسی و جذابیتهای جنسی، تفسیرهای افراد را حول رابطه حجاب و سکسوالیته شکل میدهد که همین امر خود تحت تاثیر عوامل علی و زمینهای قرار دارد. بهعبارتی عوامل علی از قبیل تغیبرات اجتماعی، ویژگیهای حجاب اسلامی و تبعیت از همسالان و عوامل زمینهای اعم از میزان تعلق مذهبی، تربیت خانوادگی، موقعیت جغرافیایی، آنومی نشانهشناختی و جامعه مردسالار بر مواجهه افراد با امر جنسی تاثیرگذار است. از پیامدهای تنوع در مواجهه با امر جنسی، تفاوت در معیارهای انتخاب پوشش، طبقهبندی تیپهای پوششی بر اساس درک و دریافت از سکسوالیته، دیگریسازی و قضاوتهای اخلاقی است. استراتژیهایی که افراد برای اداره پوشش خود و مسائل مربوط بهآن اتخاذ میکنند، همنوایی با تعاریف موجود و یا بازاندیشی در مفاهیم غیرت و حجاب است.از دلالت های اصلی وجوب حجاب اسلامی در آرای فقهی استحکام بنیان خانواده و جلوگیری از بی بندوباری و هیجان های جنسی و ارزش و احترام و جلوگیری از ابژگی زن ذکر می شود، با توجه به اهمیت ابعاد جنسی مساله پوشش ، در این پژوهش با اتکا به رویکردی استقرایی در بستر پیچیده و متلاطم و متناقض موجود در زمینه پوشش که هنجارهای نانوشته و مقررات رسمی آن را تنظیم می کنند، دریافت زنان و مردان از نسبت حجاب و امر جنسی مطالعه شده است . پژوهش با استفاده از نظریه مبنایی انجام شد. داده ها به وسیله مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم جمع آوری شدند. جمعیت هدف مطالعه را مردان و زنان ٢٥ تا ٤٠ ساله ساکن تهران تشکیل می دهند و نمونه ها شامل ١٦ زن و ٨ مرد هستند که بر مبنای نمونه گیری نظری انتخاب شدند. بر اساس نتایج پژوهش ، مضمون اصلی که توضیح دهنده رابطه حجاب و سکسوالیته باشد"انواع مواجهه با امر جنسی " نام گذاری شد. نحوه تجربه امر جنسی ، نگرش به امر جنسی و جذابیت های جنسی ، تفسیرهای افراد را حول رابطه حجاب و سکسوالیته شکل می دهد که همین امر خود تحت تاثیر عوامل علی و زمینه ای قرار دارد. به عبارتی عوامل علی از قبیل تغیبرات اجتماعی ، ویژگی های حجاب اسلامی و تبعیت از همسالان و عوامل زمینه ای اعم از میزان تعلق مذهبی ، تربیت خانوادگی ، موقعیت جغرافیایی ، آنومی نشانه شناختی و جامعه مردسالار بر مواجهه افراد با امر جنسی تاثیرگذار است . از پیامدهای تنوع در مواجهه با امر جنسی ، تفاوت در معیارهای انتخاب پوشش ، طبقه بندی تیپ های پوششی بر اساس درک و دریافت از سکسوالیته ، دیگری سازی و قضاوت های اخلاقی است . استراتژی هایی که افراد برای اداره پوشش خود و مسائل مربوط به آن اتخاذ می کنند، هم نوایی با تعاریف موجود و یا بازاندیشی در مفاهیم غیرت و حجاب است .
The main implications of the Islamic hijab are strengthening the foundation of family, preventing sexual immorality, and preventing female objectification. In this study, we studied women and men’s perception of veil and sexuality using an inductive approach. For this purpose, we used grounded theory as our research method. The data were collected through deep interviews and direct observation. The population of the study consisted of men and women aged 25-40 years old and the sample included 16 women and 8 men that were selected using theoretical sampling. According to the results, the main theme that explains the relationship between sexuality and the hijab is “facing sexuality types”. These types include experiencing sexuality, attitudes towards sexuality, and sexual attractions that shape the individuals’ interpretation of hijab and sexuality. In addition to this, the causal factors such as social change, Islamic hijab characteristics, and following peer group and demographic factors like religious affiliation, family upbringing, geographic location, semantic anomy and patriarchal society influence “facing sexuality types”. The outcomes of the main theme are: having different standards in choosing the dress, classifying hijab types based on the perception of sexuality, using various strategies to manage their clothing, conformity with the existing definition of hijab, and thinking about the hijab concept.