Abstract:
در پژوهش حاضر ضمن بررسی نظریههای مختلف بوروکراسی و تبیین نقاط مثبت و منفی آن به این مساله پرداخته شده است که با توجه به سوابق بوروکراسی در تاریخ معاصر ایران و وقوع انقلاب اسلامی کدام نوع از آن تناسب بیشتری با الگوی ارزشی و فرهنگی برآمده از انقلاب و نیز پیشرفت و توسعه کشور دارد. در این راستا، نظریه دیوانسالاری تکامل یافته پیشنهادی در این پژوهش تلاش کرده است نقش مهمی در کمک به اقتصاد سیاسی، پیشرفت و توسعه متناسب با الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت داشته باشد. همچنین در چارچوب تلفیقی از نظریههای توسعه، وابستگی و دیوانسالاری و ارتباط دیدگاههای سیاسی، اقتصادی و مدیریت، سعی گردید پیچیدگیهای تأثیرات متقابل نظام بوروکراسی و پیشرفت تبیین شود. یافتههای پژوهش نشان داد که برداشتهای منفی و عدم کارایی، بسیاری از باورهای منفی دیوانسالاری را درونی کرده است. لذا، باید با تغییر و حرکت عملی به سوی پیشرفت و توسعه، ساختار ذهنی مثبت بوروکراسی را جایگزین و نهادینه کرد تا دیوانسالاری موردنظر در خدمت جامعه و پیشرفت کشور قرار گیرد، نه اینکه جامعه در خدمت پیشرفت و توسعهی دیوانسالاران باشد. با کمک بوروکراسی موثر و کارآمد و توجه به ابعاد اخلاقی و معنوی انسان میتوان به ساختن نظام دیوانسالاری مطلوب دست یافت.
Abstract The bureaucracy in political economy, with its influence on organizations, leads to the selection and implementation of large-scale national and international decisions. Institutional economics needs to combine theories in explaining the effect of the relationship of diverse organizations in different spheres. The interaction of economics and politics leads to the growth of the science of economics and political science, correct relationship between these items also facilitates progress and development. The overall outcome show, the complexity of roles, connections, and heterogeneity of groups have contributed to the growth of bureaucracy. mutualy, the proposed evolutionary bureaucracies in this article can play a major role in contributing the political economy, progress and development. According to the authors of the article, It is necessary to create interdisciplinary discourse space in order to improve and present the solution and proposals. Therefore, the integration of developmental theories, dependency and bureaucracy, with the relationship between political, economic, and management perspectives, are more efficient to explain and describe the complexities of the interactions of the broad system of bureaucracy and development.
Machine summary:
com تاریخ دریافت: 03/05/1398؛ تاریخ پذیرش: 06/10/1398 چکیده در پژوهش حاضر ضمن بررسی نظریههای مختلف بوروکراسی و تبیین نقاط مثبت و منفی آن به این مساله پرداخته شده است که با توجه به سوابق بوروکراسی در تاریخ معاصر ایران و وقوع انقلاب اسلامی کدام نوع از آن تناسب بیشتری با الگوی ارزشی و فرهنگی برآمده از انقلاب و نیز پیشرفت و توسعه کشور دارد.
در این راستا، نظریه دیوانسالاری تکامل یافته پیشنهادی در این پژوهش تلاش کرده است نقش مهمی در کمک به اقتصاد سیاسی، پیشرفت و توسعه متناسب با الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت داشته باشد.
اهمیت و ارزش موضوعی این پژوهش علاوه بر تحلیل برخی نظریات و مدلهای ارائه شده مکاتب و رشتههای مختلف پیرامون توسعه و دیوانسالاری، و کشف تأثیرات متقابل این دو، در ایجاد گفتمان برای مباحث و موضوعات میانرشتهای است تا برداشتهای متفاوت از نگاه علوم سیاسی، اقتصاد، مدیریت، رفتار سازمانی وغیره در خصوص نظریههایی همچون، توسعه، وابستگی، نظامهای جهانی و دیوانسالاری، را در مدل تلفیقی مشترک جای دهد.
دغدغه پژوهشگران این تحقیق، با طرح این سوال که بررسی دیوانسالاری در پیشرفت، توسعه و هدایت اقتصاد سیاسی با تلفیق مطالعات میانرشتهای چه دستاوردی خواهد داشت؟ به پاسخ چالشی با دو فرضیه متفاوت منجر شد، که عبارتنداز: فرضیه اول: نکات مثبت بوروکراسی از نوع انتزاعی و آرمانی مطرح شده توسط وبر و سایرین به دیوانسالاری نقش ارزندهای در پیشرفت و توسعه داده است.
اگر فسادهای درباری و دولتی در دستگاه بوروکراسی و نقش کپرادورها نیز به این تحلیل اضافه گردد، دیوانسالاری چنین دورانهایی و کمک به اقتصاد سیاسی در پیشرفت و توسعه قابل توصیف است.