Abstract:
جهان امروز با توجه به گسترش روز افزون شهرنشینی، توسعه فیزیکی و پیچیدگی ساختار فضایی- کالبدی شهرها،تعمیق و گسترش تقسیم کار اجتماعی- اقتصادی و بروز انواع آلودگیها و بیماریهای مرتبط با موارد مذکور، بیش از هر دوره دیگری وابسته به خدمات مختلف میباشد. در این میان خدمات بهداشتی- درمانی با توجه به نقش مهم خود در ارتقای سلامت جامعه و افزایش کیفیت زندگی از اهمیت خاصی برخوردار است، بهطوریکه ضعف و ناکارآمدی مدیریت در امر خدماترسانیِ مطلوب در این زمینه، تبعات منفی گستردهای را در پی خواهد داشت. از اینرو پژوهش حاضر بهطور نمونه، شهرستانهای استان مازندران (محدودة پژوهش) را بر حسب برخورداری از خدمات بهداشتی- درمانی بویژه در رابطه با میزان جمعیت هریک از شهرستانهای استان، مورد بررسی قرار داده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و شیوة آن توصیفی- تحلیلی است. روش جمعآوری اطلاعات و دادهها نیز از نوع اسنادی میباشد و همچنین در این تحقیق از نرمافزار GIS برای ارائه نتایج استفاده گردیده است. نتایج این پژوهش که با نظر به مفاهیم عدالت فضایی و بهرهگیری از مدلهای Topsis، Morris و Taxonomy بهدست آمده بیانگر نوعی بینظمی در پراکنش مراکز بهداشتی- درمانی بهویژه در رابطه با جمعیت، بهعنوان مهمترین عامل موثر در خدمات رسانی به شهرها میباشد. در نهایت با توجه به مراحل مختلف مطالعاتی، یازده مورد پیشنهاد در راستای تحقق عدالت فضایی برخورداری از خدمات بهداشتی-درمانی در استان مازندران ارائه گردیده است.
Considering population growth and increase in city problems, today cities have been affected by vast problems which ultimately are threats for citizen’s health. Qualified management and servicing to all citizens will make the concept of spatial justice and implement suitable benefactors for citizens and also decrease of present problems. Health care services are one of the most important mentioned services which should have been the most useful services in order to adopt with the needs of populations in different cities and areas, consider the rise of pollutions and related diseases and also abnormalities related to citizenship. The ways of attaining such services are the basic aspect of health care services which are being study as a main point in the paper in Mazandaran Province.
Machine summary:
بررسی و تحلیل عدالت فضایی برخورداری از خدمات بهداشتی- درمانی با استفاده از مدلهای Topsis، Morris و Taxonomy ، مطالعه موردي: شهرستانهای استان مازندران حسين حاتمینژاد1، *معصومه مهديان بهنميری2 و علی مهدی1 3دانشيار دانشکده جغرافيای دانشگاه تهران، 2کارشناسارشد جغرافيا و برنامهريزی شهری دانشگاه گلستان و مدرس دانشگاه پيامنور واحدهادیشهر، 3پژوهشگر دوره دكتري جغرافيا و برنامهريزی شهری دانشگاه تهران تاريخ دريافت: 3/2/91 ؛ تاريخ پذيرش: 29/2/92 چکیده جهان امروز با توجه به گسترش روز افزون شهرنشینی، توسعه فیزیکی و پیچیدگی ساختار فضايي- كالبدي شهرها،تعميق و گسترش تقسيم كار اجتماعي- اقتصادي و بروز انواع آلودگیها و بیماریهای مرتبط با موارد مذکور، بيش از هر دوره ديگري وابسته به خدمات مختلف میباشد.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: استانداری مازندران و نگارندگان: 1392 (به تصوير صفحه مراجعه شود)شکل 5: رتبهبندی شهرستانهای استان مازندران بر اساس جمعیت (مأخذ: نگارندگان، 1392) با توجه به اینکه جمعیت، مهمترین عامل در توسعة کالبدی- فضایی و برآورد میزان نیاز به خدمات مختلف (نوایی، 1381: 23)" در مسیر تحقق عدالت اجتماعی و فضایی محسوب میشود، از مهمترین یافتههای پژوهش حاضر در این مسیر نیز، پاسخ به این سؤال میباشد که آیا رابطة مناسب و منطقی، بین نسبت جمعیت شهرها (مهمترین فاکتور در امر خدماترسانی به شهرها) و میزان برخورداری از خدمات بهداشتی- درمانی و در نتیجه دسترسی مناسب ساکنان شهرهایِ مورد بررسی به خدمات اشاره شده برقرار است یا خیر؟ موضوعیکه در این رابطه باید به آن اشاره شود، مقولة توریستپذیری داخلی و خارجی بالای این استان (12میلیون نفر در سال (www.