Abstract:
کتاب مورد نقد در این نوشته، جلد دوم از کتاب دو جلدی فرهنگ مصور باستانشناسی دوران پیش ازتاریخ (انگلیسی ـ فارسی) است. در این نوشته شیوهی بهکاررفته عبارت است از نقد شکلی، ساختاری و بهویژه محتوایی. در این نوشته با مثالهای متعدد بحث شده که صفت «پیشازتاریخ» برای کتاب، عنوانی بیربط است. اشتباههای آشکار و فاحش در اطلاعات ارائهشده، بهویژه درباره محوطههای ایران، بهفراوانی دیده میشود. یکی از ایرادات جدی کتاب، کهنهبودن مطالب آن است. هرآنچه از محوطههای ایرانی میبینیم، آنهایی است که بیش از چهار دهه پیش پژوهیده شدهاند. در نظر نگرفتن اولویت در انتخاب مدخلها یکی از ایرادات مهم کتاب است؛ درحالیکه مدخلهای کمارتباط با باستانشناسی ایران و خاورنزدیک گاه بهتفصیل بحث شدهاند، مدخلهای مرتبط با باستانشناسی ایران قویا نادیده گرفته شدهاند. میزان آگاهیهای اشتباه ــ دستکم ــ دربارهی مدخلهای ایرانی آنچنان است که میزان سودمندی این کتاب را برای دانشجویان نهتنها به حداقل رسانده، بلکه زیانبار نیز هست. الگوی کلی کتاب بهشکلی است که گویا کلیت کتاب با گرتهبرداری از یکی از نمونههای خارجی ترجمه و تدوین شده و آنگاه مدخلهای ایرانی، ولی با اطلاعات ناروشن، ناکافی و در بسیاری موارد اشتباه، به آن افزوده شده است. در این نوشته، اطلاعات اشتباه شماری از مدخلها با آگاهیهای درست و بهروز توضیح داده شده است.
This is a critical assessment of the second volume of the book An Illustrated English-Persian Dictionary of Prehistoric Archaeology, written by Seyed Mansour Seyed Sajadi. The book suffers from several shortcomings which have been discussed in detail, especially the ambiguities and wrong information of the entries. It is obvious that the sources of gathering information about the entries, especially those related to the Iranian archaeology, have been outdated. No mention of the new sites and regions explored in Iran during the last two decades is seen in the book. Even the information of classic sites, like Sarab and Sialk, excavated over thirty years ago, is, in most cases, superficial and incomplete. Almost all dates for the Iranian sites are wrong. There is little attention to the Iranian entries than they deserved. With several examples it has been shown that the word “prehistoric” in the title of the book is nothing but a superficial endeavor to attract the readers. The frequency of wrong, vague and incomplete information in the book is too high to be regarded as a reliable source of information for students.
Machine summary:
٢. معرفی کلی اثر کتاب مورد نقد در این نوشته ، جلد دوم کتابی است بـه نـام فرهنـگ مصـور باسـتان شناسـی دوران پیش از تاریخ ، انگلیسی ـ فارسی نوشـته ی سـید منصـور سیدسـجادی کـه از سـوی انتشارات آرمان شهر در بهار ١٣٩٦ منتشر شده است .
برای نمونه ، درباره ی فرهنگ مادی تپه های سییلک (سیلک ) کاشان در مـدخلِ Chalcolithic (Iran) صص ٨٧ و ٨٨ توضیحاتی آمده ، سپس همین توضیحات عیناً یـا جاهـایی بـا انـدکی تغییـر در مـدخل Cultural development from Neolithic to bronze Age on the Iranian Plateau صص ١١٣ و ١١٤ تکـرار شـده ، و در نهایـت همـین توضـیحات در مـدخل Syalk ص ٤٠٠ برای بار سوم تکرار شده است !
با دیدن این مدخل ، خواننده قاعدتاً انتظار دارد به سلسله هـایی ماننـد عـیلام ، ماد، هخامنشی و مانند آن پرداخته شده باشد ولی در کمال تعجب توضیحِ ایـن مـدخل را در تنهـا دو سـطر چنـین مـیخـوانیم : «سلسـله هـای پادشـاهی کـه در ایـران پـیش از اسـلام حکومت کردند (تاریخ ها تقریبی است ).
همان گونه که در ادامه خواهیم دید، تاریخ های اشـتباه در ایـن کتـاب فقـط منحصـر بـه تپـه زاغه نمیشود، بلکه تقریباً تمام تاریخ هایی که دست کم برای محوطه هـای ایـران ارائـه شـده نادرست است .
بیمبالاتی در تاریخ های ارائه شده برای محوطه ها و دوره های فرهنگـی دربـاره ی مـدخل Bakun شگفت انگیز اسـت ؛ بـرای ایـن محوطـه سـه تـاریخِ متفـاوت ارائـه شـده کـه همـه اشتباه است !