Abstract:
سبکشناسی لایهای، دانشی جدید است که از جامعترین روشها برای بررسی و تحلیل عملی و کاربردی سبک متون و آثار ادبی مورد نظر بهره میگیرد و روشی است مرکب از دانش سبک شناسی عمومی، فرمالیسم و ساختارگرایی. در این شیوه، متن یا متون موردنظر به پنج لایه آوائی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک تقسیم میشود و سبک شناس به بررسی جداگانه هر لایه، با اتّکاء به اصول حاکم بر هر لایه اقدام میکند و سهم هر لایه را در کشف و توضیح نگرش فکری مولّف و اهداف او از تالیف متن را بررسی و مشخص میکند. نظربه اینکه در هر گونه بررسی و تحلیل سبک شناسانه یک متن، مبنای کار بر ساختارهای برجسته و پر بسامد آن متن استوار است. بدین جهت در این پژوهش بدلیل برجسته بودن دو لایه واژگانی و ایدئولوژیک در سه مورد از آثار حکیم ملّاعباسعلی کیوان قزوینی (1357-1277 ق) شامل؛ بهین سخن، استوار و رازگشا، به بررسی و تحلیل آثار یاد شده بر اساس دو لایه یاد شده پرداختهایم. شیوه کار در این پژوهش توصیفی – تحلیلی و روش کار کتابخانهای با رویکرد گفتمان انتقادی است. با بررسی و تحلیل آثار موردنظر، سهم هر لایه از دو لایه مورد نظر در کشف و توضیح اندیشهها و افکار عرفانی مولّف و نحوه بروز آنها در آثار مورد بررسی مشخص گردیده است.
Layer stylistics is a new knowledge which one of the most methods for scientific and applied assessing and analysis considered literature texts and works and is a combined method of common stylistics, formalism and structuralism.
Under this method, text or texts are divided into five layers of lyrics, vocabulary, grammatical , rhetorical and ideological where stylist assesses each layer separately based on governing principles on each layer and determines portion of each layer in finding and explanation thinking scope of composer and evaluates and defines composer’s objectives of composing the text. Since in every assessment and analysis of a text in regard of stylistics; the base of doing so is founded on distinct and high tolerance structures, then in this study due to highly distinct layers are vocabulary and ideological layers; we set to assess and analysis three works of Molla Abbas Ali Keyvan Qazvini (A.H. 1277–1357) including: Beheen Sokhan, Ostovar and Razgosha based on two layers as mentioned above. Methodology of this study is descriptive–analytical and library method along with critical dialogue approach. By assessing mentioned works, portion of each layer out of two layers in finding and explanation of mystic thoughts belonging to composer through composer’s works was determined.
Machine summary:
پیشینۀ تحقیق سـبک شناسـی لایـه ای در تحلیـل آثـار و متـون ادبـی کـاربرد فراوانـی یافتـه اسـت و پژوهشگران متون ادبی گوناگون را بر اساس لایه های پنجگانۀ آن بررسی و تحلیل نمـوده و نتایج مورد نظر را بدست داده اند، اما چون موضوع موردنظر ما یعنی «بررسـی و تحلیـل دو لایۀ واژگانی و ایدئولوژیک سه اثر از ملاعباسـعلی کیـوان قزوینـی، صـوفی، ادیـب و عـارف شهیر معاصر (قرنهای سیزدهم و چهاردهم قمری) است ، متأسفانه تاکنون هیچ پژوهشگری به بررسی آثار او از منظر دانش سبک شناسی چه در بعد نظری و چه در بعد عملی، یعنـی؛ سبک شناسی لایه ای نپرداخته است و این پژوهش در نـوع خـود اولـین و غیرمسـبوق بـه سابقه است و هیچ پژوهش ، مقاله و یا پایان نامه و کتابی در ایـن موضـوع تـاکنون تـدوین و تألیف نشده است .