Abstract:
اخلاق پیچیدگی، مجموعه نظریههایی مبتنی بر جهانبینی پیچیدگی است که به بررسی رابطه و تاثیر این جهانبینی با و بر اخلاق میپردازد. طرح این نظریهها با انتقاد از تاثیر جهانبینی سادگی بر نظریههای اخلاقی سنتی و رایج آغاز شد و شامل مجموعه دیدگاههای گونه گونی هستند که به ارایه تمهیداتی برای مواجهه با مسایل و موقعیتهای اخلاقی میپردازند. این دیدگاهها و نظریهها ضمن داشتن اشتراکات مفهومی، تفاوتهایی نیز با هم دارند و در هر کدام از آنها میتوان جنبههای قابل اعتنا و یا مغفولی را یافت که این مسیله، توجه ویژه به «اخلاق پیچیدگی» و توسعه آن را ضروری مینماید. در این مقاله - ضمن معرفی «اخلاق پیچیدگی » - تلاش شده تا در یک صورتبندی جدید، اخلاق پیچیدگی را توسعه دهیم. این توسعه به کمک مفاهیم مشترک و قابل اتکا در نظریههای مطرح شده و از طریق یک ترکیب محتوایی، در پرتو فرازبانهای اخلاق و پیچیدگی ارایه شده و دارای دو سطح است. سطح نخست، شامل اندیشه پیچیده و عقلانیت خود۔انتقادی در حوزه کلان پیچیدگی است و در واقع، بستر و لازمه سطح دومی است که «اخلاق پیچیدگی» را تشکیل میدهد. سطح دوم مجموعه تمهیداتی شامل سه اصل «بودن همبسته»، «دستور موقت» و «خیرخواهی سیارهای» است که با هم رابطه متعامل و مکمل دارند.
Ethics of complexity consists of a set of theories based on a complexity worldview, considering the relation of this worldview with, and its effect on, morality. The theories were propounded after objections to the effect of a simplicity worldview on traditional widespread moral theories, encompassing all various views offering preparations for encountering moral issues and situations. Despite their shared concepts, these views have differences too, and in each of these, one might find noteworthy or overlooked aspects necessitating a revision and development of the ethics of complexity. Thus, in this paper, we introduce ethics of complexity through a presentation of extant theories in this field, trying to reformulate and elaborate upon ethics of complexity. The elaboration is aided by shared and reliable concepts in the extant theories through a content composition in light of meta-languages of morality and complexity. It has two levels: the first level includes complex thought and self-criticizing rationality in the grand field of complexity, and is indeed a bedrock and requisite of the second level which constitutes ethics of complexity. The second level consists in a set of preparations, including three principles: “correlate existence,” “temporary command,” and “planetary benevolence” having cooperative and complimentary relations with one another. The moral agent is expected to gain a more extensive moral insight by considering these three principles and be able to act better in her moral decisions and actions.
Machine summary:
بر اين اساس ، تلاش شده با توجه به حوزه هـاي مـورد پـژوهش ، پيچيـدگي و اخـلاق توسعه مفهومي به عنوان فرازباني مشترک مورد توجه قرار گيرد و نوع ترکيب نيز محتوايي انتخاب شده است ؛ زيـرا بـا آن فرض مکمل بودن رابطه ٔ نظريه هاي موجـود، ادعـا بـر ايـن اسـت کـه آنهـا در کنـار هـم و در پرتـو انسجام بخشي فرازبان هاي گفته شده ، تبيين جامع تري از اخلاق پيچيدگي به دست ميدهند.
با اين حال ، «دسـتور موقـت » ً يک اصل يا استراتژي کلي و عمومي در انديشه و شناخت به حساب ميآيد و بـه عبـارتي، صـرفا بررسي مربوط به موقعيت هاي اخلاقي نيست و نيازمند صورت بندي اخلاقي و افزودن قيـدي اسـت کـه تحليلي اخلاق تصميم و عمل خير را به ارمغان آورد؛ زيرا ممکن است که براي مثال ، مدل سازي ذهني رويدادها پيچيد گي و با هدف منفعت شخصي انجام پذيرد.
بحث و نتيجه گيري هر چند توسعه ٔ اخلاق پيچيدگي در شکل جديد، بر اساس بخش هايي از نظريـه هاي موجـود در «اخلاق پيچيدگي» است که کفايت بازسازي و فراخواني بـه اخـلاق را در جهـان بيني پيچيـدگي داشته اند، اما تبيين اين نظريه با در نظر گرفتن پيامدهاي اخلاقي هر کدام از اصول گفتـه شـده بـا هـدف بررسـي کارآمـدي آن ضـروري اسـت .