Abstract:
شعر به عنوان منظومه فکری شاعر در ارتباط مستقیم با جامعه و تحولات آن شکل میگیرد. بنابراین واکاوی اشعار یک شاعر میتواند تصویری کامل از جامعهای که در آن زیسته و تحولات آن ارائه دهد. صائب تبریزی به عنوان یکی از شاعران دوره صفویه است که به عنوان یک نماینده برجسته سبک هندی شناخته میشود. دوره حکومت صفویه (907-1135ق)، دوره پر فراز و نشیبی در حیات فکری و هنری جامعه ایران بود. مسئله ای که در این میان میتوان مطرح کرد این است که تحولات این دوره چه بازتابی در شعر صائب تبریزی داشته است. این پژوهش با تکیه بر روش تحلیلی و توصیفی و با تکیه بر داده های کتابخانهای به دنبال پاسخ به این مسئله است. یافتههای پژوهش حاکی از این است که شاعران سبک هندی دو دورۀ متفاوت را در زندگانی خویش تجربه کردند؛ در دورۀ نخست، با بیبضاعتی و ناتوانی مالی، اشعاری را در وطن سرودند و در دورۀ دوم، با ثروتی اندوخته از حمایت درباریان سرزمین هند به بیان خیالات شاعرانه به طرز تازه و معنی بیگانه پرداختند. صائب از جمله شاعران سبک هندی است که با غربتگزینی، مدتی از عمرِ شاعری خود را در هند گذرانده است؛ لذا «وطن» و مفاهیم مرتبط با آن در شعر او میتواند نمایانگر چگونگی نگرش او نسبت به فضای فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی عصر خویش باشد و از لابلای این اشعار، به دلایل مهاجرت وی به سرزمین هند پی برد. از سوی دیگر اشعار وی سرشار از مفاهیم هنرهای سنتی است که میتواند جلوه ای از رونق هنری عصر صفوی باشد. اهداف تحقیق 1.بررسی نقش فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه در جایگاهِ مفهوم وطنیات و هنر سنتی در شعر صائب تبریزی 2.ترسیم ابعاد مختلف مفهوم وطن در شعر صائب تبریزی سؤالات تحقیق 1.فضای فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی چه تأثیری بر فضای شعری صائب تبریزی داشته است؟ 2. نگرش صائب تبریزی صائب در مورد وطن و غربت چگونه است؟
Most Indian-style poets experienced two different periods in their lives; in the first period, they sang poetry in their native country without financial and financial disability, and in the second period, with the richness of the support of the courtiers of the land of India Expressing the poetic imaginings in a new way and meaning alien. Saeb is an Indian poet who has spent some time in India in his poetry; therefore, "the homeland" and the related concepts in his poetry can reflect how he views the cultural space, Social and ... his age and he has been aware of these lines because of his immigration to the land of India; therefore, in the present article, with the aim of examining and decoding the concept of the homeland in the poetry of Sa'eb in a manner of securing and then describing And the analysis of the content, will we answer this main question, what is Sa'eb's attitude towards the homeland and routine?
Machine summary:
این مطالعه، بر اساس روش توصیفی– تحلیلی انجام گرفته است و برای دستیابی به هدف تحقیق، اطلاعات مورد نیاز پس از مراجعه به محتوای منابع و مآخذ مرتبط با موضوع تحقیق که در قالب کتاب و مقالات علمی انتشار یافته بودند، با روش سندکاوی فیشبرداری شده و سپس مضامین مرتبط با وطن در دیوان صائب استخراج و مورد تحلیل قرار گرفته است.
یاد کرده است- از مهمترین انگیزههایش برای مهاجرت به هند برمی شمارد: به جاي لعل و گوهر از زمين اصفهان صائب به ملك هند خواهد برد اين اشعار رنگين را (صائب، 1374: 345) ولی دلایلی دیگر در این هجرت وجود داشته که توانسته شاعران عصر صفوی را راضی به ترک وطن کند.
او در اشعار خویش، به تقابل اصفهان و هند پرداخته و با وجود اینکه در هندوستان به مقام والایی رسیده بود، به تمجید از اصفهان پرداخته است: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (صائب، 1374: 576) با وجود غربتگزینی صائب، وطن از مضامین اصلی شعر او به شمار میآید که در دو معنای متفاوت به کار رفته است: 6 ـ وطن در شعر صائب 6 ـ 1 ـ وطن عرفانی انسانی که درونش نسبت به حق آگاه باشد به تصفیۀ دل و تزکیۀ درون پرداخته و به اصل و مبدأ خویش بینا شده میداند که اصل وی جهان حس نیست و از سرزمینی غیر مادی، در دنیای ماده به غربت گرفتار آمده است و خود را تنها و غریب میداند و از این جهت به اندیشۀ بازگشت به موطن اصلی میافتد و تمام همّ و غم خویش را به آن مینهد تا از این درجۀ نازل به مرتبۀ عالی پیشین خود بازگشت کند.