Abstract:
علوم سیاسی در ایران در طول این سالها رشد کمّی و کیفی چشمگیری را تجربه کرده است که آسیبها و کاستیهایی را نیز با خود داشته است. این پژوهش به هدف آیندهپژوهی وضعیت علوم سیاسی در ایران در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که مبتنی بر روندهای درونی و محیطی کنونی در علوم سیاسی در ایران، چه رخدادها، پیامدها، تهدیدها و فرصتهایی برای این رشته محتمل است؟ در راستای پاسخ به پرسش اصلی، مبتنی بر دادههای حاصل از مصاحبههای ساختمند و نیمه ساختمند از اعضای جامعه علوم سیاسی ایران، در قالب الگوی تحلیل روند STEEP(V)، رخدادهای و پیامدهای ناشی از عوامل اجتماعی، فناورانه، اقتصادی، زیستمحیطی، سیاسی و ارزشی بر علوم سیاسی بررسی شده و با ترسیم ماتریس SWOT ضمن برشماری نقاط قوت و ضعف، در مواجهه با فرصتها و تهدیدها، استراتژیهای تهاجمی، تدافعی، رقابتی و محافظهکارانه پیش روی سیاستگذاران ارائه میشود. نتایج این پژوهش نشان میدهد که تحقق اهداف اسناد بالادستی در حوزه علوم سیاسی منوط به اصلاح رابطه میان دستگاههای سیاستگذاری و دانشگاه، اولویتیابی شاخصهای کیفی بر شاخصهای کمّی، بازبینی نظام پاداش و تنبیه در حمایت از پژوهشهای کاربردی و نظریهپردازانه و شناسایی استقلال و آزادی عمل علمی و صنفی برای جامعه علوم سیاسی ایران خواهد بود. در این راستا لازم است دولت نقش هدایتی و حمایتی را جایگزین نقش کنترلی و مدیریتی نموده و به جای نشستن در جایگاه یک متولی در نقش یک متقاضی ظاهر شود.
Machine summary:
ir) تاریخ دریافت : ١٣٩٩/١/٢٨ تاریخ تصویب : ١٣٩٩/٥/٤ پژوهشنامه علوم سیاسی، سال پانزدهم ، شماره نخست ، زمستان ١٣٩٨، صص ١١٠-٧٥ رشته محتمل است ؟» در راستای پاسـخ بـه پرسـش اصـلی، برپایـۀ داده هـای حاصل از مصاحبه های ساختمند و نیمـه سـاختمند بـا اعضـای جامعـه علـوم سیاسی ایران ، در قالب الگوی تحلیل رونـد (STEEP)V، رخـدادها و پیامـدهای ناشی از عوامل اجتماعی، فناورانه ، اقتصادی، زیست محیطی، سیاسی، و ارزشی بر علوم سیاسی بررسی شده و با ترسیم ماتریس SWOT، ضمن برشماری نقاط قوت و ضعف ، در رویارویی با فرصت ها و تهدیدها، راهبـردهـای تهـاجمی، تدافعی، رقابتی، و محافظه کارانۀ پیش روی سیاست گذاران ارائه میشود.
درحالیکه مجموع دانشـجویان زیرشـاخه هـای علـوم سیاسـی در ایران در نیمه دهۀ پنجاه شمسی، نزدیک به ٢٠٠٠ نفر ذیل ٥ مؤسسـه آموزشـی بـود (سـلیمی، ١٣٩١: ٣٧)، در سـال ١٣٩٦ (بنـابر گـزارش رسـمی مؤسسـه پـژوهش و برنامـه ریـزی آمـوزش عـالی) ایـن تعـداد بـه بـیش از ٣٣٠٠٠ نفـر ـــ٢٢٠٠٠ نفـر دانشگاه های دولتی (٤٥٠٠ نفر دانشگاه های وابسته بـه وزارت عتـف و ١٧٥٠٠ نفـر دانشگاه پیام نور) و بیش از ١٠٠٠٠ نفر دانشگاه آزاد اسلامی (١)ـــ رسـید کـه در ٣٣ دانشگاه و مؤسسه با توزیع جغرافیایی گسترده ، مشغول به تحصیل بـوده انـد و ده هـا ٧٩ مجلۀ تخصصی، انجمن علمی، و مراکز پژوهشی در این شاخۀ دانشگاهی راه انـدازی شده است (کتاب آمار آموزش عالی، سـال ١٣٩٦-١٣٩٥).