Abstract:
یکی از آموزههای مهم مکتب تشیع که در طول تاریخ، سبب حفظ کیان مذهب شده و شیعیان را از گزند خطرات و تهدیدها حفظ کرده، «تقیه» است. تقیه، حکمی شرعی است و تمام مسلمانان، حتی صحابه و تابعین به آن فتوا داده و عمل کردهاند، ولی شیعیان به خاطر در اقلیت بودن و مورد ظلم و تهدید قرار گرفتن، بیشتر به این حکم الهی عمل کردهاند، به نحوی که تقیه شعار آنان قرار گرفته است. برخی از دشمنان شیعه، با استناد به این شعار شیعه، این حکم الهی را مساوی با عمل منافقانه قرار داده و به این واسطه، جنایاتی را علیه شیعیان انجام میدهند. ناصر بن عبدالله القفاری از استادان و روشنفکران برجسته وهابی دانشگاههای عربستان است که بیشتر نوشتههایش را به نقد مذهب شیعه اختصاص داده است. دو کتاب «تقریب بین السنه و الرافضه» و «اصول مذهب الشیعه الاثنی عشریه عرض و نقد» از مهمترین کتابهای اوست. قفاری در کتاب «اصول مذهب الشیعه الاثنی عشریه عرض و نقد» با استناد به منابع شیعی، آموزههای شیعه، از جمله تقیه را نقد کرده است. او آیات مورد استناد شیعه در جواز تقیه را مختص به کفار میداند و با استناد به تعریف شیخ مفید از تقیه و روایات شیعه تقیه را رد میکند. این مقاله در تلاش است تا با روش کتابخانهای و مبنا قراردادن قرآن و منابع حدیثی شیعه و اهل سنت و بنای عقلا به نقدهای قفاری پاسخ دهد.
One of the important teachings of Shi'ism that has been able to protect and save the roots of Shi'ism and the Shias from threats and dangers, is Taqiya (dissimulation). Taqiya is a religious verdict and all the Muslims, including the Sahaba & Tabe’in (Companions and the Followers), have approved and practiced it. However the Shias, due to being the minority and being oppressed and being in danger, have practiced this divine rule more to a point that it has been placed as their moto. Some of those who have enmity with Shi'ism, using this moto of Shia, set equal this divine rule to a hypocritical action and justify horrible actions against the Shias. Nasir ibn Abdullah al-Qaffari is a teacher and elite figure of Wahhabi universities of the Saudi Arabia, who has devoted most of his writings to criticism of Shi'ism. Two books of “Taqrib bayn al-Sunna va al-Rafidah” and “Usul Madhab al-Shi’a al-Ethna ‘Ashari ‘Ard va Naqd” are among his most important works. In the book of “Usul Madhab al-Shi’a al-Ethna ‘Ashari ‘Ard va Naqd”, Qaffari has criticized the teachings of Shi'ism including the topic of Taqiya based on Shia resources. He considers the verses that has been used by Shi'ism in permitting Taqiya exclusive to the infidels, and he rejects the topic of Taqiya by referring to description of Sheikh Mofid of Taqiya and Shia narrations. This research tries to criticize the dubious questions of Qaffari using library method and placing the Qur’an and Shia and Sunni narrative sources and the method of the Wise as its base
Machine summary:
این در حالی است که برخی از نویسندگان وهابی، شیعیان را جهت جواز و عمل به این حکم عقلی، آموزۀ وحیانی و سنت نبوی و سیرۀ پیشوایان دینی مورد ایراد و ملامت قرار داده و آن را حمل بر نفاق و عمل شیعیان را منافقانه خواندهاند؛ لیکن با مراجعه به منابع معتبر خودِ اهلسنت، میتوان به درستی ادعا کرد حکم تقیه محدود و منحصر به شیعیان نبوده و صحابۀ پیامبر اکرم9، تابعین و علمای اهلسنت نیز آن را جایز و در مقاطعی به آن عمل کردهاند، در حالی که هیچگاه متهم به نفاق نشدهاند.
(رشید رضا، بیتا، ج3: 245) بر این اساس و در مقام جمعبندی روشن است تفاوت معنایی در تعریف تقیه میان علمای شیعه و اهلسنت وجود ندارد و به طور کلی میتوان تقیه را در اصطلاح شیعه و اهلسنت، صیانت از مال، جان و آبروی فرد یا گروه از طریق پنهان کردن اعتقاد قلبی در گفتار و رفتار به منظور پرهیز از خطر و ضرر دشمن عنوان کرد.
اینکه امامان شیعه به پیروان خودشان دستور داده اند تا در برخورد با مخالف به تقیه عمل کنند، منظور عموم اهل سنت نیستند، بلکه مقصود کسانی هستند که ممکن است شیعیان از جانب آنها مورد تهدید قرار بگیرند و به جان، مال و یا آبروی خود و نزدیکانشان از سوی آنان آسیب برسد.