Abstract:
هنجارگریزی معنایی به مفهوم تخطی از معیارهای تعیین کنندۀ همآیی واژگان و عدول از زبان معیار است. بر حسب آمار پژوهش، میتوان گفت که هنجارگریزی معنایی عامل مهمی در آفرینش شعر است؛ بدین مفهوم که هر چه بسامد وقوع این نوع هنجارگریزی بیشتر باشد، افقهای معنایی گستردهتری در شعر حاصل شده و رسیدن به معنا دیرتر اتفاق میافتد. در اشعار بودلر، ایجاد ترکیبات خاص و تازه، تصویر جزئیات، نیروی تخیل، ایجاد مناظر زیبا و بهکار بردن تشبیهات و استعارات مطبوع، منجر به تجلی این نوع هنجارگریزی شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی هنجارگریزی معنایی در مجموعه شعر گلهای شر اثر شارل بودلر با ارجاع به استعاره و مجاز و بازتاب آن در ترجمههای حسن هنرمندی، محمدعلی اسلامی ندوشن و محمدرضا پارسایار است تا ترجمهها از لحاظ کیفی مقایسه شوند. برای نیل به این هدف، ابتدا هنجارگریزی معنایی که از مباحث مهم نقد صورتگرایی است، با توجه به تقسیمبندی جفری لیچ، زبانشناس صورتگرا، مورد بررسی قرار گرفته و سپس به مقابلۀ متن اصلی و ترجمههای صورت گرفته از آن پرداخته و تفاوتهای موجود در هر یک بررسی شده است.
Semantic deviation means the transgression of the criteria that determines the coincidence of the vocabularies and avoiding the standard of language. Based on the research findings, we could say that semantic deviation is an important factor in the creation of poetry. In this sense, the more frequent the occurrence of this type of deviation is, the more semantic horizons in the poetry are achieved, and the achievement of meaning occurs later. In Baudelaire’s poems, the creation of new and special compositions, picturing the details, imagination, making beautiful scenes, and using pleasant similes and metaphors, led to the emergence of this kind of semantic deviation. The aim of this article is to study the semantic deviation in The Flowers of Evil by Charles Baudelaire, referring to metaphor and metonymy, and their reflection in the translations by Hassan Honarmandi, Mohammad-Ali Eslami Nodooshan, and Mohammadreza Parsayar. To reach this goal, at first, we examined semantic deviation as an important issue in the critique of formalism, focusing on Geoffrey Leech’s classification, a formalist linguist, and then the original text has been compared with its translations, and the differences between them have been studied.
Machine summary:
هدف از پژوهش حاضر بررسی هنجارگریزی معنایی در مجموعۀ شعر گلهای شر، اثر شارل بودلر، با ارجاع به استعاره و مجاز و بازتاب آن در ترجمههای حسن هنرمندی، محمدعلی اسلامی ندوشن، و محمدرضا پارسایار است تا ترجمهها از لحاظ کیفی مقایسه شوند.
برای نیل به این هدف، ابتدا هنجارگریزی معنایی که از مباحث مهم نقد صورتگرایی است، باتوجهبه تقسیمبندی جفری لیچ، زبانشناس صورتگرا، موردبررسی قرار گرفته و سپس به مقابلۀ متن اصلی و ترجمههای کارشناس ارشد مترجمی زبان فرانسه، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایرانmina.
1. مقدمه شارل بودلر (Charles Baudelaire) در مجموعهشعر گلهای شر (Les Fleurs du Mal) بهدنبال کشف زیبایی از درون زشتی است و به این ترتیب مبانی زیباییشناختی جدیدی را پایهریزی میکند و همین امر به حدوث هنجارگریزی معنایی (semantic deviation) در اشعارش منجر میشود.
براساس الگوی پیشنهادی لیچ درزمینۀ هنجارگریزی، ابتدا مؤلفههای هنجارگریزی معنایی در مجموعۀ شعر گلهای شر بررسی و تحلیل میشود و سپس انعکاس آنها را در بخشی از ترجمههای فارسی موجود از حسن هنرمندی، محمدعلی اسلامی ندوشن، و محمدرضا پارسایار خواهیم دید و به تقابل ترجمهها و تطابق با متن اصلی خواهیم پرداخت.
هدف از پژوهش پیشرو بررسی هنجارگریزی معنایی در مجموعۀ شعر گلهای شر با ارجاع به استعاره و مجاز و سپس بازتاب آن در ترجمههاست که در این پژوهش نیز از نظریۀ لیچ برای تحلیل اشعار استفاده شده است.
در این مثال، استعارهای که هنرمندی و ندوشن در ترجمههای خود استفاده کردهاند استعاره از نوع مسند است و تنها ترجمۀ پارسایار به متن اصلی وفادار بوده و استعارهای که بهکار برده همچون متن اصلی از نوع بدل است.