Abstract:
برای هر کشوری رشد اقتصادی هدف اساسی تلقی میشود. از دیرباز این هدف مورد توجه برنامهریزان اقتصادی بوده است. برای شناخت بهتر این هدف باید به عوامل مؤثر بر آن پی برد. سرمایه گذاری مستقیم خارجی به منظور تأمین مالی طرحهای اقتصادی از جمله مهم ترین دغدغههای تصمیمگیران اقتصادی در جامعه است. در این بین برخی عوامل بنیادی و حیاتی که در رابطه بین رشد اقتصادی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی نقش مؤثری ایفا کرده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است، میتوان به نحوه حکمرانی کشورها و میزان وابستگی کشورها به کشورهای توسعه یافته اشاره کرد. لذا هدف اصلی این تحقیق بررسی نقش سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی با تکیه بر تئوری وابستگی و حکمرانی درگروه کشورهای در حال توسعه طی بازه زمانی 2017-1990 و با استفاده رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی میباشد. جهت نیل به این هدف کلی، سه مدل برآورد شده است؛ مدل اول عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی، مدل دوم عوامل مؤثر بر نرخ ارز و مدل سوم عوامل مؤثر بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی. نتایج برآورد مدل اول تحقیق نشان داد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه اثر معناداری ندارد. از طرفی نتایج نشان داد که شاخص حکمرانی و شاخص وابستگی بر رشد اقتصادی اثری مثبت دارند. همچنین نتایج اثر متقابل نشان داد که حکمرانی و وابستگی اثر یکدیگر را بر رشد اقتصادی تقویت میکنند. نتایج برآورد مدل سوم نشان داد که رشد اقتصادی و شاخص حکمرانی اثری مثبت بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی دارند. از طرفی، شاخص وابستگی اثر معناداری را بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی نشان نداد. در نهایت نیز بر اساس نتایج به دست آمده، برخی پیشنهادات ارائه گردیده است.
FDI to finance economic projects is one of the most important concerns of economic decision makers in society. Some of the fundamental factors that have played a less prominent role in the relationship between economic growth and foreign direct investment include how countries are governed and how much they depend on developed countries.Therefore, the main purpose of this study is to investigate the role of FDI on economic growth based on the theory of dependency and governance in developing countries over the period 1990-1990, using systematic generalized momentum approach. To achieve this overall goal, three models are estimated: the first model of factors affecting economic growth, the second model of factors affecting the exchange rate and the third model is factors affecting FDI.The results of the first model estimation showed that foreign direct investment has no significant effect on economic growth of developing countries. On the other hand, results showed that governance index and dependency index had positive effect on economic growth. Interaction results also showed that governance and interdependence reinforce each other's effect on economic growth. The results of the estimation of the third model showed that economic growth and governance index have a positive effect on FDI
Machine summary:
در اين بين برخي عوامل بنيادي و حياتي که در رابطه بين رشد اقتصادي و سرمايه گذاري مستقيم خارجي نقش مؤثري ايفا کرده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است ، ميتوان به نحوه حکمراني کشورها و ميزان وابستگي کشورها به کشورهاي توسعه يافته اشاره کرد.
لذا هدف اصلي اين تحقيق بررسي نقش سرمايه گذاري مستقيم خارجي بر رشد اقتصادي با تکيه بر تئوري وابستگي و حکمراني درگروه کشورهاي در حال توسعه طي بازه زماني ٢٠١٧-١٩٩٠ و با استفاده رويکرد گشتاورهاي تعميم يافته سيستمي ميباشد.
واژگان کليدي رشد اقتصادي، سرمايه گذاري مستقيم خارجي FDI، حکمراني، تئوري وابستگي، ثبات سياسي ١ استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي (ره )، تهران ، ايران (نويسنده مسئول ) ٢ دانشجويدکترياقتصادماليدانشکده اقتصاد،دانشگاه علامه طباطبايي(ره )،تهران ،ايران مقدمه رشد و توسعه اقتصادي از اهداف مهم اقتصادي هر کشور به شما ميآيد، زيرا براي افزايش سطح رفاه افراد هر کشور بايد شاخص هاي اقتصادي و اجتماعي بهبود يابند و اين مهم جز در سايه رشد و توسعه اقتصادي کشورها ميسر نيست .
طيف اثرگذاري سرمايه گذاري مستقيم خارجي بسيار گسترده است ، مانند تسريع آهنگ رشد اقتصادي، ايجاد اشتغال ، انتقال تکنولوژي و تکنيک هاي توليد، تقويت و گسترش منابع مهم مالي و بين المللي، افزايش تحقيق و توسعه ، افزايش بهره وري، تأثير بر واردات و صادرات و تراز پرداخت ها، افزايش قدرت رقابت و رشد تکنولوژي ملي و ظرفيت کار و رشد مؤسسات و شرکت هاي داخلي که هر کدام به نوبه خود داراي پيچيدگيهايي ميباشد (استادي و همکاران ، ١٣٩٢: .