Abstract:
تربیت دینی بهعنوان یکی از رویکردها به تربیت، در مواجهه با فضای مجازی بهعنوان یکی از بسترهای تحقق این رهیافت با مسائلی مواجه است که هدف این پژوهش، پرداختن به آن است. دستیابی به این هدف ازطریق تبیین مبانی نظری موضوع پژوهش و تحلیل استلزامات آن صورت گرفته است. در این پژوهش به مبحث آشنایی با محکمات و متشابهات در تربیت دینی و بایستههای فضای مجازی که در دو محور «ضرورت درک خدای همهجاحاضر» و «وجود اخلاق نظارتی» میگنجند، پرداخته شده است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است و یافتهها حاکی است میان عناصر تربیت دینی و ویژگیهای فضای مجازی تناظری برقرار است که در برخی موارد به تحقق تربیت دینی مطلوب یاری میرساند و در مواردی نیز بهعنوان مانع عمل میکند. تحلیل این تناظر علاوهبر اینکه به شناخت عوامل و موانع تربیت دینی یاری میرساند، راهکار مواجهه با مسائل تربیت دینی در فضای مجازی را نشان میدهد.
Religious training, a special approach to human training, in coming across with virtual space, as a field for the realization of this approach, is challenged with many problems. This study is intended to address these problems. For achieving this goal, the researcher tried to explain the theoretical foundations of the issue and analyze its requirements. The issue of familiarity with definitive and metaphorical subjects in religious training and the requirements of virtual space, are illustrated in two axes of "the need to appreciate the omnipresent God" and "the presence of supervisory ethics". The results of this descriptive-analytical research indicated that there is an unevenness among the elements of religious training and the indications of virtual space, so that, they help achievement of the desired religious training in some cases, and acts conversely in some other situations. An analysis of this disparity, helps to identify the positive and negative factors affecting religious training. Moreover, it signifies the solution to the problems of religious training in virtual space.
Machine summary:
در اين فضا مسئله مطرح اين است که آيا بهره مندي انسان از توفيقات درخشان علم و فناوري که در فضاي تازه سربرآوردة مجازي، به بهترين شکل خود را نمايان کرده است ، ضرورتا انسان را وادار ميکند که ارزش هاي انسان را نفي کند و عناصر اصلي تربيت مبتني بر دين را که از آن بهره مند بوده است ، به چالش کشد يا اينکه امکان برخورداري از مزاياي فناوريهاي جديد درعين پايبندي به عالم قدس و مظاهر آن وجود دارد.
اين امکان براساس ويژگيهاي فضاي مجازي و ماهيت تربيت ديني با دو رويکرد «ترسيم تناظر» و «تحليل آن » مورد بررسي قرار ميگيرد: ـ متن محوري توجه به ويژگي متن محوري در فضاي مجازي نشان ميدهد ميان متون در دو فضاي مجازي و ديني ميتوان تناظري برقرار کرد به اين صورت که : در فضاي مجازي واحد انتقال معنا، متن است ؛ محتواي متن به انجام عمل متناسب با متن منجر ميشود؛ متون باز و غير محدودند؛ در مواجهه با متن فرصت تأمل براي کاربر وجود دارد تا واکنش مناسب نسبت به متن بروز دهد؛ هر کس با هر اندازه دانش درحال توليد متن است ؛ متن ها در فضاي مجازي به صورت منفعل هستند و تابع رويه ها ميباشند.
Benedikt (ed) Cyberspace: First Steps, Cambridge, MA: MIT Press Castells, Manuel, and Bob Catterall (2001 a) The Making of the Network Society, London: INC.