Abstract:
بعثت پیامبر اعظم(ص) از جمله رخدادهای بینظیر تاریخ بشر است. برخی را عقیده بر آن است که در عصر جدید با پیشرفتهای شگفتانگیزش، بعثت پیامبر اسلام(ص) و پیامهای آن جایگاهی ندارد. هدف این نوشتار، بازخوانی شاخصهای شناختی عصر بعثت و بازشناسی آنها در دنیای معاصر است. این مطالعه از نوع مطالعه بنیادی و تحلیل محتواست که با مراجعه به منابع مرتبط بهویژه نهجالبلاغه و تحلیل آنها انجام شده است. مولفههای عصر بعثت در سه حیطه: شناختی (معرفتی)، عاطفی و رفتاری قابل مطالعه است. در این مقاله تنها شاخصهای معرفتی مورد بررسی قرار گرفته است. سوال اصلی تحقیق این است که: مولفههای شناختی عصر بعثت، برپایه نهجالبلاغه کدامند؟
یافتههای پژوهش نشان میدهد جاهلیت و بعثت، دو جریان مستمر است و بریده شدن انسان از تعالیم آسمانی، بهعنوان شاخص اصلی و بنیادی در حیطه شناختی عصر بعثت، بر اندیشه و رفتار بشر امروز نیزحاکم است، به همین دلیل نیاز انسان معاصر به پیامهای بنیادین بعثت بیش از گذشته احساس میشود.
Prophetic Mission of the great Prophet Muhammad (p.b.u.h) is one of the unique events in the mankind’s history. Some believe that modern era with its marvelous developments has no place for prophetic mission and its messages! The purpose of this paper is to review the cognitive factors of Prophetic mission’s era and recognition them in modern world. This study is a fundamental and analytical research which has been delivered by referring to related sources especially Nahj-ul Balagha (h).
Factors of Prophetic mission’s age could be studied in three domains: cognitive, emotional and behavioral. In this paper only cognitive signs are investigated. The main inquiry is that according to Nahj-ul Balagha (h), what are the main cognitive factors of Prophetic mission’s era.
It seems jahileyah (Ignorance) and biithat (Islamic revelation era) are two continuous trends. Detachment of man from divine teachings as a main and basic factor of Prophetic mission’s era in the cognitive domain has dominance over his thoughts and behavior, therefore contemporary man needs the fundamental messages of the Prophetic mission more than before.
Machine summary:
سؤال اصلی تحقیق این است که: مولفههای شناختی عصر بعثت، برپایه نهجالبلاغه کدامند؟یافتههای پژوهش نشان میدهد جاهلیت و بعثت، دو جریان مستمر است و بریده شدن انسان از تعالیم آسمانی، بهعنوان شاخص اصلی و بنیادی در حیطه شناختی عصر بعثت، بر اندیشه و رفتار بشر امروز نیزحاکم است، به همین دلیل نیاز انسان معاصر به پیامهای بنیادین بعثت بیش از گذشته احساس میشود.
برای اثبات این ادعا در گام اول لازم است مولفههای شناختی عصر بعثت معرفتی شناخته شود؛ آنگاه با بررسی وضعیت موجود، معلوم شود که آیا همان مولفهها در لباس و قالب جدید یافت میشود یا خیر؟ شاخصهای جاهلیت در عصر بعثت، در سه حیطه: شناختی، عاطفی و رفتاری قابل مطالعه است.
سؤال اصلی این است که: مولفههای بنیادی- شناختی عصر بعثت، برپایه نهجالبلاغه کدامند؟ هدف این نوشتار، معرفی شاخصهای «شناختی» جاهلیت دیروز (اولی) با تکیه بر منابع اسلامی به ویژه نهجالبلاغه است؛ منظور از واژه «شناختی»، رویکرد مردم و افکار عمومی در عصر بعثت نسبت به جهان، انسان، زندگی، خدا و رستاخیز است.
نویسنده کتاب جهان در عصر بعثت، سید محمد حسینی بهشتی، نیز این موضوع را مورد بررسی قرار داده است؛ محمد شعبانپور و زهرا بشارتی در مقاله: مولفههای قرآنی فرهنگ جاهلیت در قرآن و مصادیق آن در جوامع مدرن، را شامل پندارهای باطل نسبت به خداوند، احکام جاهلانه، تعصب و تبرج جاهلانه دانسته و مصادیق امروزی آن را عبارت از تبعیض نژادی، سکولاریزم، قوانین و احکام قضایی ناعادلانه، تفاخر و آشکار ساختن زینتها در انظار عمومی دانستهاند (شعبانپور، 1394ش: صص7-28).