Abstract:
پس از حمله نیروهای متفقین به ایران، بانک ملی ایران و نمایندگان شوروی به منظور تأمین هزینههای جنگ جهانی دوم، در اسفند 1321ش. موافقتنامهای منعقد کردند که به موجب این قرارداد، دولت شوروی متعهد شد تا در ازای هزینههای دریافتی از ایران، پس از پایان یافتن جنگ، بدهی ایران را در قالب دلار و طلا به ایران بازگرداند. پس از خاتمه جنگ جهانی دوم، بدهی شوروی به ایران به یازده تن طلا رسید که میبایست به ایران میپرداخت. مقاله حاضر در پی آن است که با روش توصیفی – تحلیلی، بررسی کند آیا دولت شوروی توانسته است به تعهدات خود مبنی بر بازگرداندن طلب یازده تن طلای ایران، پایبند بماند یا خیر. یافتههای پژوهش گواه آن است که دولت شوروی در بازگرداندن مطالبات ایران تعلّل ورزیده و علاوه بر امتناع از انجام این مهم، به حضور نیروهای نظامی خود در خاک ایران اصرار ورزیده است.
Following the Allied invasion of Iran to finance World War II, the National Bank of Iran and the Soviet representatives signed an agreement in March 1321, under which the Soviet government pledged to reimburse Iran for the costs it received after its expiry. The war repaid Iran's debt in dollars and gold. After the end of World War II, Soviet debt to Iran amounted to eleven tons of gold that had to be paid to Iran. The present article seeks to prove by a descriptive-analytical method whether the Soviet government has been able to abide by its commitments to return the eleven tons of Iranian gold. The findings of the study indicate that the Soviet government has been delaying the repatriation of Iranian demands and has insisted on the presence of its troops on Iranian soil in addition to refusing to do so.
Machine summary:
پژوهش نامۀ تاریخ اجتماعی و اقتصادی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دوفصل نامۀ علمی، مقالۀ علمی ـ مروری، سال نهم ، شمارة اول ، بهار و تابستان ١٣٩٩، ٧٣ -٩٢ مطالبات مالی ایران از شوروی در جنگ جهانی دوم (یازده تن طلای ایران ) شادی حاجی زاده سعد آباد * چکیده پس از حمله نیروهای متفقین به ایران ، بانک ملی ایـران و نماینـدگان شـوروی بـه منظـور تأمین هزینه های جنگ جهانی دوم ، در اسفند ١٣٢١ش .
موافقت نامه ای منعقد کردند کـه بـه موجب این قرارداد، دولت شوروی متعهد شد تا در ازای هزینه های دریافتی از ایـران ، پـس از پایان یافتن جنگ ، بدهی ایران را در قالب دلار و طلا به ایران بازگردانـد.
مشارالیه اخیرًا در مجلس طرفداران خود گفت روس ها اصولاً بـه اسـترداد طلا و پرداخت های ایران موافقت کرده اند و آمدن معاون بانک بین الملـل روسـیه بـه ایـران اولین قدمی است در راه عملی ساختن این موافقت نامه ( شماره ١٣٢٩، کارتن ١١.
روزنامه الهاتف بغداد در تاریخ ١٦ آبان ماه جاری به نقل از تهران مینویسـد کـه جنـاب آقای رزم آرا نخست وزیر پـس از امضـای قـرارداد بازرگـانی بـین ایـران و شـوروی اظهـار داشته اند که قریباً یک کمیسیون سه نفری از روسیه وارد و راجع به استرداد یازده تـن طـلای ایران که از سال ١٩٤١ در روسیه راکد مانده مذاکره خواهد شد و اضافه نمودند کـه معتقـدم این طلاها به ایران مسترد خواهد شد و از ایـن نظـر دیگـر جـای نگرانـی نیسـت ( شـماره ١٣٢٩، کارتن ١١.