Abstract:
زمینه و هدف: شایعترین تشخیص دارای همبودی با اختلال بدریختی بدن، افسردگی است. نگرانی اصلی در مورد افراد با اختلال بدریختی بدن که دارای علائم افسردگی بوده و عملکردشان در کنش های مختلف، مختل است، پرخاشگری خودآزارگرانه و خودکشی است. هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثربخشی درمانهای شناختی-رفتاری و فراشناختی بر افسردگی، اندیشهپردازی خودکشی، و پرخاشگری خودآزارگرانه افراد با نشانههای پیشبالینی اختلال بدریختی بدن بود.
روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه است. نمونه مورد مطالعه شامل 51 دانش آموز دختر با نشانه های پیش بالینی اختلال بدریختی بدن از یک دبیرستان دولتی شهر تهران در سال 98-1397 بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. این شرکتکنندگان پس از ورود به مرحله ارزیابی و دریافت رضایت آگاهانه در یکی از سه گروه مداخله ای درمان شناختی رفتاری، فراشناختی، و فهرست انتظار جایدهی شدند. افراد نمونه پرسشنامه ترس از تصویر بدن (لیتلتون، 2005)، پرسشنامه افسردگی بک-2 (بک و همکاران، 1996)، پرسشنامه اندیشهپردازی خودکشی (بک، 1979) و زیرمقیاس پرخاشگری خودآزارگرانه پرسشنامه سبکهای پرخاشگری (علویزاده و همکاران، 1396) را در ابتدا و به عنوان مرحله پیشآزمون تکمیل کردند و پس از ده جلسه درمانی 90 دقیقه ای گروهی برای گروههای آزمایشی، در مراحل پسآزمون و پیگیری 3 ماهه، هر سه گروه مورد سنجش مجدد قرار گرفتند. داده ها به شیوه تحلیل واریانس اندازهگیری مکرر در محیط نرمافزار SPSS-26 تحلیل شد.
یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که هرچند روشهای شناختی- رفتاری و فراشناختی بر بهبود علائم افسردگی (0/01>p)، اندیشهپردازی خودکشی (0/05>p) و پرخاشگری خودآزارگرانه اثربخش بوده اند (0/05>p)، اما درمان شناختی- رفتاری اثربخشی بیشتری در کاهش افسردگی داشته است (0/05>p) و تفاوت معناداری بین این دو روش در بهبود اندیشهپردازی خودکشی و پرخاشگری خودآزارگرانه وجود نداشته است (05/0p).
نتیجه گیری: بر اساس این یافته ها میتوان بیان کرد که هر دو روش های شناختی- رفتاری و فراشناختی بر بهبود نشانه های مرتبط با خلق افراد با علائم بیش بالینی اختلال بدریختی بدن، اثربخش هستند. همچنین وجود جلسه فعالسازی رفتاری می تواند علت برتری درمان شناختی- رفتاری باشد.
Background and Purpose: The most common comorbid disorder with body dysmorphic disorder (BDD) is depression. Masochistic aggression and suicide are the main concerns about individuals with BDD who suffer from depression and have impaired function. Present study aimed to compare the effectiveness of cognitive behavioral therapy (CBT) and metacognitive therapy (MCT) on depression, suicide ideation, and masochistic aggression among individuals with subclinical symptoms of BDD.
Method: This study was a quasi-experimental study with a control group pretest-posttest design. The sample included 51 girls with subclinical symptoms of BDD who had been selected with purposive sampling from a public secondary school in Tehran in the academic year 2018-2019. After being evaluated and giving the informed consent, the participants were randomly assigned to one of the two experimental groups of CBT and MCT or waiting list. The participants completed the Body Image Concern Inventory (Littleton, 2005), Beck Depression Inventory-II (Beck et al., 1996), Beck Scale for Suicide Ideation (Beck et al., 1979), and masochistic aggression subscale of Aggression Styles Inventory (Alavizadeh & et al., 2016) at the pre-test, post-test and 3 months follow-up stages. Data were analyzed by repeated-measures ANOVA in SPSS-26.
Results: Results showed that although CBT and MCT were effective in alleviating the symptoms of depression (p
Conclusion: According to these findings, it can be concluded that CBT and MCT are effective in alleviating the mood-related symptoms in individuals with subclinical symptoms of BDD. Furthermore, the behavioral activation session can be the reason of the higher effectiveness of CBT.