Abstract:
هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد، مولفهها و شاخصهای موثر و ارائۀ الگوی شایستگی مدیران دانشگاه تمدنساز اسلامی بود. روش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی است و از روش ترکیبی از نوع اکتشافی، بر مبنای طرح تدوین ابزار در دو بخش کیفی و کمّی استفاده شده است. در بخش کیفی، از نظریة دادهبنیاد و از طریق مطالعة مبانی نظری و مصاحبة عمیق با ۱۶ نفر از خبرگان حوزۀ مدیریت و تمدن اسلامی، با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و به شیوة گلوله برفی بهره گرفته شد. یافتهها: ۹۴ مولفه از طریق فرایند کدگذاری باز، شناسایی و بر اساس وجوه تمایز و تشابه و از طریق فرایند کدگذاری محوری و انتخابی، در قالب سه مولفۀ اصلی(شایستگیهای فردی، میانفردی و سازمانی) مفهومسازی و الگوی مولفههای موثر بر شایستگی مدیران دانشگاه تمدنساز اسلامی تبیین شد. در بخش کمّی، مولفههای اصلی، زیرمولفهها و الگوی تدوینشده، با بررسی دیدگاه ۲۷۰ نفر از مدیران دانشگاه آزاد اسلامی و بهرهگیری از روشهای تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی، اعتباریابی و تایید شد. نتیجهگیری: مدل نهایی در سه بعد شایستگیهای فردی(شخصیتی، اخلاقی، توانایی، نگرشی/بینشی، ادراکی)، میانفردی(کارآفرینی، ارتباطی، رهبری) و سازمانی(مدیریتی، عقیدتی/سیاسی، عملیاتی، فنی) تایید و طراحی شد. با توجه به اهمیت نقش دانشگاه امروز در تمدنسازی اسلامی و شایستگیهای مدیران برای ادارۀ چنین دانشگاهی، مدل مذکور برای تصمیمگیرندگان، به منظور انتخاب مدیران این دانشگاه کاربرد دارد.
Objectives:The present study aims to identify the effective dimensions, components, and indicators of Islamic civilization-making university and present a model of competency of the managers in this type of university. Method: In terms of purpose, the study is an applied research with exploratory mixed-methods design based on instrument development in both qualitative and quantitative phases. In the qualitative phase, the study took advantage of grounded theory, along with studying theoretical foundations, reviewing the related literature and relevant documents, and conducting in-depth interviews with sixteen experts in the field of management and Islamic civilization, and utilized purposive sampling and snowball sampling techniques. Results: Primarily, 94 items were identified through open coding, and then, the initial codes were classified based on the difference and similarity aspects, and through axial and selective coding, in the form of three main components (personal competencies, interpersonal competencies, and organizational competencies) the conceptualization and structure of factors that affect the competence of the managers of Islamic civilization-making university were explained. In the quantitative phase, the principal factors, the identified sub-factors and the model, developed through examining the viewpoints of the 270 managers of Islamic Azad University, were validated through confirmatory factor analysis and exploratory factor analysis methods. Conclusion: Based on the findings, the final model was designed and confirmed with three components as follows: personal competencies (personality, ability, attitude/insight, ethical, perceptual) and interpersonal competencies (entrepreneurship, communication, leadership), and organizational competencies (managerial, ideological/political, operational, technical). Furthermore, given the significant role of universities of the today’s world in Islamic civilization and the role of the managers’ competencies to run such a university, this model has implications for decision makers in selecting university managers.
Machine summary:
جدول ٢: خلاصۀ برخي ديگر از تحقيقات رديف موضوع موضوعاتي که به آنها پرداخته شده است تدوين الگوي شايستگيهاي ديني رهبران نظامي (آقامحمدي و ١ معنويت ، بينشي، رفتار، سياسي همکاران، ١٣٩٨) طراحي الگوي رهبري خدمتگزار با رويکرد اسلامي در آموزش ٢ اعتماد، تواضع ، فروتني، تعهد، نوعدوستي ، آيندهنگري عالي (ويسه و همکاران، ١٣٩٧) مدل شايستگيهاي مورد نياز براي رياست واحدهاي دانشگاه ٣ راهبردي، مديريت منابع ، نمايندگي، ارتباطات، همکاري، حرفه اي آزاد اسلامي (معتضد منجمي و همکاران، ١٣٩٧) ٤ تمدن اسلامي مباني و مؤلفه هاي اساسي آن (مفتخري، ١٣٩٧) خردورزي، دغدغه توسعه ، ارتباطي، انسجام ٥ از دانشگاه تا دانشگاه اسلامي (مروتي، ١٣٩٧) نگرشي- بيتشي، عقيدتي-سياسي، مديريتي نظريۀ گذار تمدني به مثابه راهبردي براي تمدن نوين اسلامي با ٦ ادراکي، فني، مديريتي تأکيد بر بيداري اسلامي(عبدالملکي و عشايري، ١٣٩٧) تدوين مدل شايستگي مديران در جهت تحقق چشم انداز مهارتهاي ادراکي، انساني، ارتباطي، توان اجرايي و مديريتي، ارزشهاي 7١٤٠٤(پورعزت و همکاران، ١٣٩٦) محوري و ويژگيهاي شخصي الگوي مفهومي دانشگاه اسلامي از منظر مقام معظم ٨ ارزشي، عقيدتي، توکل ، تعهد رهبري(کشتکار و نوروزي، ١٣٩٥) ٩ نقش و جايگاه دانشگاه در تمدن اسلامي(محمدي، ١٣٩٥) اخلاقي، ارتباطي، فني معيارهاي دانشگاه تمدنساز از منظر آموزههاي اسلامي(نظري و ١٠ نگرشي- بينشي، ادراکي، ارتباطي، عملياتي فتاحي، ١٣٩٥) تحقيقات جداگانه اي روي شايستگيهاي مديران دانشگاهها، دانشگاه تمدنساز و دانشگاه اسلامي انجامشده، اما تاکنون شايستگيهاي مديران دانشگاه تمدنساز اسلامي بررسي نشده است .