Abstract:
ارتباط با مردم به موازات ارتباط با دولتها، از مولفههای سیاست خارجی ایران است. در واقع، جمهوری اسلامی با توجه به ماهیت اعتقادی و ایدیولوژیک خود، در کنار ارتباط با حاکمیتها، ارتباط با مردم را در دستورکار قرار داده است. منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایجاب میکند که امنیت پایداری را در مرزهای خود ایجاد کند. عمده مرزهای ایران با افغانستان، پشتوننشین است. به دلیل همسایگی با افغانستان، وجود ارتباط حسنه با قوم پشتون ضرورت دارد و باید از ظرفیتهای آنها استفاده کرد و اجازه نداد که این پتانسیل در اختیار دشمن قرار گیرد. بنابراین اهمیت ارتباط و تعامل با پشتونها بر کسی پوشیده نیست.
ایران باید رویکرد خود را تغییر دهد و متناسب با شرایط جدید با قوم پشتون کار کند. باید بار دیگر پشتونها را در حوزه تمدنی جمهوری اسلامی ایران تعریف کرد. برای انجام این کار، ابتدا نیاز است نوعی تبارشناسی از قوم پشتون صورت بگیرد و بر اساس آن، راهبردنویسی شود. از میان سه دسته پشتون ها شامل احزاب و شخصیتهای متعادل، احزاب و شخصیتهای افراطگرا، احزاب و شخصیتهای تکنوکرات و غربگراها، جمهوری اسلامی سعی کرده است با هر کدام از آنها تعامل برقرار کند؛ اما باید تغییر رویکرد دهد و به سمت توده و بدنه مردمی پشتون برود. طبیعتا نمیتوان یک نسخه کلی و کامل برای این سه دسته پیچید و باید بر اساس دستهبندی انجامشده و متناسب با هر حزب و گروه و جریان پشتون، اقدام به برنامهنویسی کرد. با توجه به شرایط جدید افغانستان، طالبان را باید در خوشبینانهترین حالت، در حکومت و در بدبینانهترین حالت، خود حکومت دید.
Communication with the people, in parallel with communication with governments, is one of the components of Iran's foreign policy. In fact, due to its religious and ideological nature, the Islamic Republic, in addition to its relationship with the governments, has put communication with the people on the agenda. The interests and national security of the Islamic Republic require that it establish stable security within its borders. Most of Iran's borders with Afghanistan are Pashtun. Due to its proximity to Afghanistan, it is necessary to have good relations with the Pashtun people and their capacities should be used and not allowed to give this potential to the enemy. Therefore, the importance of communication and interaction with the Pashtuns is not hidden from anyone.
Iran must change its approach and work with the Pashtun people in accordance with the new conditions. The Pashtuns must once again be defined in the field of civilization of the Islamic Republic of Iran. To do this, it is first necessary to make a kind of genealogy of the Pashtun people and write a strategy based on it. Out of three categories of Pashtuns, including moderate parties and personalities, extremist parties and personalities, technocratic and Western parties and personalities, the Islamic Republic has tried to interact with each of them; but it must change its approach and move towards the people and the body of the Pashtun people. Naturally, it is not possible to have same recommendation for these three categories, and it is necessary to plan according to the classification and in accordance with each Pashtun party, group and current. Given the new situation in Afghanistan, the Taliban should be seen in the most optimistic state, in the government, and in the most pessimistic state, the government itself.
Machine summary:
دکتراي علوم سياسي و کارشناس حوزه افغانستان و پاکستان مقدمه در خصوص راهبردي کردن روابط ايران با پشتون هاي افغانسـتان ، دو ديـدگاه کلـي در ايـران وجود دارد: ديدگاه نخست در چارچوب نگاه سلبي بر اين اعتقاد است که روابط پشـتون هاي افغانسـتان بـا ايران به نتيجه نميرسد.
ديدگاه دوم در چارچوب نگاه ايجابي بر اين باور است که روابط پشتون هاي افغانستان با ايران به نتيجه ميرسد و ميتوان از طريق گفت وگو با رهبران پشتون اعم از دولت و اپوزيسـيون و حتـي طالبان ، ارتباط گيري و گسترش رابطه با نخبگان سياسي سرشناس پشتون ، افـزايش فعاليـت هـاي اقتصادي و فرهنگي در مناطق پشتون نشين و گسترش ارتباط با توده مردم پشـتون از ايـن موضـوع در راستاي تأمين منافع جمهوري اسلامي ايران در رابطه با پشتون ها در افغانستان بهره برد.
آمريکا که در سال ٢٠٠١ به دليل ارتباط هايي که طالبان با القاعده داشـت ، بـه افغانسـتان حملـه کرد، در ابتدا استراتژي شکست طالبان را پيش گرفته بود، اما به مرور زمان در اواخر دولت بـوش و همچنين در دولت اوباما و دولت ترامپ متوجه شـد طالبـان بـا همـان صـبغه قوميـت پشـتون شکست ناپذيرند؛ زيرا پشتون ها در طول تاريخ ، چه زماني که بـا انگليسـيها درگيـر بودنـد، چـه زماني که با شوروي جنگيدند و چه زماني که با آمريکاييها در حال جنگ هستند، نشـان دادنـد قدرت خارجي را تحمل نخواهند کرد و قدرت خارجي بايد از افغانستان خارج شود.