Abstract:
اسناد احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در کتب اربعه، به شکلهای گوناگونی ثبت شده است. یکی از این گونهها، اسنادی است که راوی شیعی غیر معصوم و غیر معاصر آن حضرت، از ایشان حدیثی نقل کند؛ این نوع از احادیث، «مرسل» نام دارند. ضرورت پژوهش در اینگونه اسناد بدین سبب است که بررسی و تحلیل چرایی ارسال موجب اعتماد پیداکردن به برخی از احادیث مرسل میشود و زمینهساز برای پاسخگویی به شبهه کمتوجهی شیعه به اتصال سند است. ماموریت پژوهش حاضر، کشف چرایی اسناد مرسل شیعی احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در کتب اربعه و هدف آن، ارائه تحلیلی از چرایی ارسال این اسناد میباشد. بسترسازی برای رسیدن به برخی آثار علمالحدیثی مانند روششناسی محدثان متقدم و اعتبارسنجی اسناد روایات از فواید این مقاله به حساب میآید. این مقاله توانسته با بررسی طبقۀ روات، موضوع و محتوای روایات و ارائه نه دلیل و تحلیل آن، از چرایی ارسال اسناد شیعی روایات پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پردهبرداری کند؛ احراز صحت متن و غیرفقهی بودن روایت نزد صاحبان کتب اربعه، ذکر سند در کتب دیگر مولف، اعتماد به کتاب راوی اول و... از نتایج این تحقیق است.
Abstract The hadiths of the Prophet (PBUH) have been recorded in various forms in the four books (. One of these types of documents is that a non-infallible and non-contemporary Shiite narrator narrates a hadith from him; this type of hadith is called "Mursal". The necessity of researching such isnad is due to the fact that examining and analyzing the reason for this kind of isnad leads to gaining confidence in some of the Mursal hadiths and preparing the responding to the doubt of the Shiites' lack of attention to the cohesion of the isnad. The mission of the present study is to discover why the Shiites have quoted the hadiths of the Prophet (PBUH) in the four books as a mursal (munqati') and its purpose is to provide an analysis of why these hadiths were mursal (lacking the mention ofthe first narrator). L aying the groundwork for achieving some works of science of tradition, such as the methodology of earlier narrators and the validation of narration documents, is one of the benefits of this article. This article has been able to reveal the reason of Shiite narrations from the Holy Prophet (PBUH) in "four books" as mursal by examining the class of narrators and examining the subject and content of the narrations and presenting nine reasons and analyzing it. The verification of the text and the non-jurisprudential nature of the narration by the authors of the four books, mentioning the document in other books of the author, trusting the book of the first narrator, etc. are the results of this research.
Machine summary:
این مقاله توانسته با بررسی طبقۀ روات، موضوع و محتوای روایات و ارائه نُه دلیل و تحلیل آن، از چرایی ارسال اسناد شیعی روایات پیامبر( پردهبرداری کند؛ احراز صحت متن و غیرفقهی بودن روایت نزد صاحبان کتب اربعه، ذکر سند در کتب دیگر مؤلف، اعتماد به کتاب راوی اول و...
2. ذکر سند در کتب یا روایات دیگر با جستجو در سایر کتابهای صاحبان کتب اربعه و یا تفحص در دیگر روایات، علل دیگری از انگیزه حذف راویان یک سند بهدست میآید که عبارتاند از: الف: گاهی صاحبان کتب اربعه به دلیل ذکر کردن مشیخۀ راویِ اول[10] در کتاب دیگر خود، از ذکر مجدد آن در کتاب حاضر خودداری کردهاند؛ همان گونه که شیخ طوسی در کتاب الاستبصار روایت جابر بن یزید از پیامبر( را بدون واسطه ذکر میکند (الاستبصار، طوسی، 1390: 1/471، ح1819)، اما همین روایت در کتاب التهذیب بهواسطه امام باقر () نقل شده است (التهذیب، طوسی، 1365: 3/190، ح434).
ب: صاحبان کتب اربعه با توجه به روایات دیگر راوی اول و مشهور بودن مشایخ راویِ اول، سند را ناقص بیان کردهاند؛ برای نمونه، طریق الکافی به عمرو بن جمیع (الکافی، کلینی، 1365: کلینی، 1365: 6/300، ح5) که همۀ روایتهای او از پیامبر( در این کتاب از طریق امام صادق ( است (همان، 2/83، 87، 114، 233، 442، 445، 467، 604؛ 3/369، 504؛ 5/34، 72، 147، 325، 569؛ 6/297، 300، 539)، قرینهای است بر اینکه روایت مستقیمِ او از نبیّ اکرم( نیز بهواسطهٔ امام صادق ( میباشد که صاحب الکافی آن را ذکر نکرده است.