Abstract:
زمینه: از آنجا که بروز بیاعتمادی عمومی نسبت به یک فناوری جدید مانع مهمی در مسیر توسعهی فناوری مذکور محسوب میشود، توجه به جنبههای اخلاقی و اجتماعی فناوریهای نوظهور میتواند در توسعه این فناوریها نقش مهمی ایفا کند. مطالعهی حاضر با استفاده از مطالعهی اسنادی و کتابخانهای به بررسی جنبههای اجتماعی و اخلاقی فناوریهای جدید با تمرکز بر فناوری نانو پرداخته است. اهداف اصلی این بررسی عبارتند از: بررسی تاثیر ارزشهای فرهنگی بر پیشبرد علم و فناوریهای جدید (با تاکید بر فناوری نانو)، بررسی مباحث مطرح در اخلاق فناوریهای جدید (با تاکید بر فناوری نانو) بررسی پیامدهای اجتماعی فناوریهای قدیمیتر و درسهایی که میتوان آموخت، و بررسی نقش جامعهی مدنی در پیشبرد فناوریهای جدید (با تاکید بر فناوری نانو).
نتیجهگیری: نگرش مثبت همراه با اعتماد به فناوریهای جدید، نکتهی مشترکی است که از نظر رویکرد فرهنگی در تمامی کشورهای توسعهیافته مشاهده میشود. با این همه عدمتوجه به مخاطرات یک فناوری، میتواند اعتماد عمومی را دستخوش بحران سازد. از آنجا که مسیر توسعه هر فناوری از دل تصمیمگیری درمورد دوگانههای مختلفی میگذرد، لازم است مباحث اخلاقی فناوری به حوزههای وسیعتری از جامعه بسط داده شود تا اکثریت بیشتری از مردم امکان ورود و اثرگذاری در این عرصه را داشته باشند. براین اساس دموکراتیزهکردن علم و فناوری بدان معناست که به مردمی که مطلع و صاحبنظر هستند اجازه داده شود که در توسعه، عدمتوسعه، و تغییر جهتهای این فناوری مشارکت کنند، و از این مشارکت حمایت بهعمل آید. برای توانمندسازی گروههای مردمنهاد میتوان از مراکز رشد استفاده کرد.
Background: Since the general distrust of a new technology is an important obstacle in the development of this technology, attention to the ethical and social aspects of emerging technologies can play an important role in the development of these technologies. The present study uses documentary and library studies to examine the social and ethical aspects of new technologies with a focus on nanotechnology. The main objectives of this study are: to study the impact of cultural values on the advancement of new science and technology (with emphasis on nanotechnology), to examine issues in ethics of new technologies (with emphasis on nanotechnology), to examine the social consequences of older technologies and lessons to be learned. And examining the role of civil society in advancing new technologies (with an emphasis on nanotechnology).
Conclusion: A positive attitude along with trust in new technologies is a common point that can be seen in terms of cultural approach in all developed countries. However, ignoring the dangers of a technology can lead to a crisis of public confidence. Since the development of any technology goes through the decision-making process of different dualities, it is necessary to expand the ethical issues of technology to wider areas of society so that more people can enter and influence in this area. Accordingly, the democratization of science and technology means that people who are knowledgeable and knowledgeable are allowed to participate in, and support, the development, underdevelopment, and reorientation of technology. Growth centers can be used to empower NGO groups.
Machine summary:
1/12/1397) سرآغاز امروزه مطالعات اجتماعی درمورد روندهای علوم و فناوریهای جدید1 از همان مراحل ابتدایی اهمیتی بهسزا دارد؛ چرا که دانش بدستآمده به سیاستگذاران و حوزه عمومی کمک میکند تا دریابند این علم و فناوری چگونه شیوع یافته، و آیا نیازمند اصلاح است یا خیر (1).
از آنجا که آموزههای فرهنگی و دینی تأثیر قابلتوجهی بر اولویتهای اخلاقی هر جامعهای دارند، پیوند فرهنگ و فناوریهای جدید لازم است از این منظر نیز مورد توجه قرار گیرد (5).
تجربهی ناموفق و همراه با بیاعتمادی عمومی درمورد این فناوری، سیاستگذاران را برآن داشت تا از همان مراحل اولیهی سیاستگذاری، بحث تأثیرات اجتماعی و اخلاقی احتمالی این فناوریهای جدید را در دستور کار خود قرار دهند (8).
باید توجه داشت مسأله، تنها برقراری ارتباط بین فناوریهای نوین و عموم مردم و نیز آگاهساختن مردم از فناوریهایی که بههرحال راه خودشان را خواهد رفت، نیست؛ بلکه مسألهی اصلی، دموکراتیزهکردن علم و فناوری است، یعنی به مردمی که مطلع و صاحبنظر هستند اجازه داده شود که در توسعه، عدمتوسعه، و تغییر جهتهای این فناوری مشارکت کنند و همچنین مسئله، حمایت از چنین مشارکتی است (9).
نتیجهگیری مطالعه حاضر به بررسی جنبههای اجتماعی و اخلاقی فناوریهای جدید با تمرکز بر فناوری نانو پرداخته است.
یکی از مهمترین درسهایی که میتوان از فناوریهای پیشین برای پیشبینی برخی از مسائل آیندهی فناوریهای جدید آموخت، نحوه مواجهه با بیاعتمادی عمومی است؛ پدیدهای که ناظر بر آگاهی ناکافی مردم و/یا عدم مشارکت جامعه مدنی در فرایند توسعه یک فناوری است.