Abstract:
این مقاله به بررسی و نقد ترجمۀ کتاب استعاره نوشتۀ دیوید پانتر میپردازد که توسط محمدمهدی مقیمیزاده به فارسی ترجمه و توسط انتشارات علم منتشر شده است. پانتر در این کتاب، کارکردهای استعاره را در حوزههای مختلف دانش بشری از ادبیات و فلسفه گرفته تا سیاست و روانکاوی میکاود. ترجمة کتاب از دو منظر صوری و محتوایی بررسی شده است. در بررسی صوری، کتاب بهلحاظ فنی، ساختاری و ویژگیهای ویرایشی و نگارشی بررسی شده است. ارزیابی محتوایی اثر، شامل بررسی دقت و صحت ترجمه و معادلگزینیها میشود. اضافهشدن بخشی تحت عنوان پینوشتهای مترجم در ترجمه فارسی، پانویسی اصطلاحات تخصصی و اسامی خاص، و روانی نثر ترجمه از نقاط قوت کتاب هستند. از سوی دیگر، وجود اشکالات ویرایشی و نگارشی، ضعف در معادلگزینیهای دقیق، عدم یکدستی در انتخاب معادلها، ضعف در رمزگشایی از ساختار زبان مبدا و مخدوششدن استعارهها در فرآیند ترجمه از نقاط ضعف این کتاب هستند. کتاب استعاره این پتانسیل را دارد که افقهای فکری جدیدی را پیش روی خوانندگان فارسیزبان بگشاید، بهخصوص برای خوانندگانی که زمینة مختصری درباب موضوع داشته باشند. با این حال، فهم بهتر مثالها و استعارههای بهکاررفته در آنها نیازمند مراجعه به متن اصلی خواهد بود.
This article presents a critical review of the Farsi translation of the book Metaphor authored by David Punter. The book was translated into Farsi by Mohammad Mehdi Moghimizadeh and published by Elm publications. In this book, Punter explores the role of metaphor in different aspects of human knowledge, from literature, philosophy, and religion to politics and psychoanalysis. The translated version of the book was evaluated in terms of both form and content. Form evaluation included technical, organizational and editorial characteristics of the book, and content evaluation assessed the quality and accuracy of translation and equivalents. Including a section titled “Translator’s endnotes” in the translated version, footnoting technical terms and proper names, and fluent language are among the merits of the book. On the other hand, the existence of typographical errors, use of inaccurate equivalents, inconsistent use of equivalents, insufficient command of the source language grammar, and distortion of metaphors during the process of translation are the drawbacks of the book. The book has the potential to open up new horizons to Farsi readership, especially for those who have a background within the domain of metaphor and critical studies. A better understanding of examples and metaphors discussed, however, would require the readers to refer back to the original version of the book.
Machine summary:
برای مثال ، کتاب استعاره هایی کـه بـا آنهـا زنـدگی مـیکنـیم (١٩٨٠ ,Johnson &Lakoff ) مهم ترین اثری است که ردپای اسـتعاره را در زبـان روزمـره پـی گرفته و در تغییر نگرش ما به استعاره ، از ابزاری تزئینی بـه زیربنـای مفهـومی تفکـر انسـان ، نقش اساسی داشته است .
یکی از نکاتی که در خصوص سازماندهی فصل های این کتاب به چشم مـیخـورد ایـن است که فصل اول کتاب از صفحۀ ٢٣ آغاز مـیشـود و فصـل قبـل از آن ، «مقدمـۀ مولـف » نام گذاری شده که صفحات آن فاقد شماره بنـدی اسـت .
با بررسی نمونه های دیگـر ایـن واژه در کتـاب مشـخص مـیشـود کـه واژٔە literal غیـر از «قاموسی» حداقل به دو صورت دیگر یعنی به «تحت الفظی» (صفحۀ ٩) و «لغـوی» (صـفحۀ ٤٣) نیز ترجمه شده است .
همچنین واژٔە suspect به «پنداشتن » ترجمه شده است که بـه نظـر مـیرسـد این معادل در بافت فعلی، معنای شک و تردید را که مورد نظر مولف بوده نمیرساند.
با توجه به گزیدٔە ٩، واژٔە دیگری که در صفحۀ ٢٦ به کار رفته ، واژٔە entity اسـت کـه بـه «موجود» ترجمه شده است .
ـ صفحۀ ٢٧، سطر ٨: یکی از واژه هـایی کـه سـاموئل تـایلر کـولریج (Samuel Taylor Coleridge) در توصـیف شکسپیر به کار برده ، واژٔە myriadminded است که در این بخش از کتاب به «بسیارانـدیش » ترجمه شده است .
بـرای حفـظ ماهیـت استعاری عبارات black sheep و cupboards bursting with skeletons در مـتن ترجمـه کـه در ادامه توسط مولف توضیح داده شده است ، میشد به صورت پانوشت به معنای تحـت الفظـی این دو عبارت اشاره کرد.