Abstract:
امنیت اقتصادی از مسائل مهم و دغدغه روزمرۀ افراد جامعه است و نقش مؤثر آن در زندگی بر کسی پوشیده نیست. اما به دلیل مناقشۀ فراوان در مفهوم «امنیت اقتصادی»، این پژوهش بازتعریقی قرآنی از این مفهوم ارائه داده است؛ به این ترتیب که با بررسی استعمالات واژگان «امن» و «قصد» و مشتقات آنها در قرآن، و با لحاظ نمودن وحیانی و غیر محرف بودن الفاظ قرآن و حجیت ظواهر قرآن و نیز باور به چینش و کاربرد حکیمانه الفاظ آن، نگاهی نو به این مفهوم مهم اقتصادی انداخته است تا در نهایت، ساختاری نظاممند و منسجم و کارآمد از آسیبها و رویکرد تأمین امنیت اقتصادی وحیانی با محوریت خداوند متعال ارائه دهد.
یافتههای تحقیق حاکی از آن است که از منظر قرآن کریم، تعریف «امنیت اقتصادی» همسو با برخی تعاریف موجود، بلکه بر احساس اطمینان به ظرفیت برخورداری نسبی، بر مبنای تدبیر حکیمانه معیشت متعادل و هدفمند و مقاوم تأکید دارد. افزون بر این، رویکرد عمده تعالیم وحیانی برای تأمین روشمند امنیت اقتصادی، با توجه ویژه به عوامل و زمینهها در سه بخش باورها، فرهنگها و رفتارهای پیشگیرانه از آسیبها ترسیم میشود.
Economic security is an important issue and a daily concern of people in society, and its effective role in life is common knowledge. However, due to the great controversy over the concept of “economic security”, this research has provided a Qur'anic reintroduction of this concept and in this way, by examining the uses of the words “safe” and “intention” and their derivatives in the Qur'an, and considering the revelation and non-perversion of the words of the Qur'an and the authority of the appearances of the Qur'an, as well as believing in the arrangement and wise use of its words, a new look at this has given an important economic concept, in order to finally provide a systematic, coherent and efficient structure of harms and a revelatory economic security approach centered on God Almighty. The research findings indicate that from the perspective of the Holy Quran, the definition of “economic security” is in line with some existing definitions, but also emphasizes the feeling of confidence in relative capacity, based on the wise management of a balanced, purposeful and resistant livelihood. In addition, the main approach of revelatory teachings to provide methodical economic security, with special attention to the factors and contexts in the three sections of beliefs, cultures and harm prevention behaviors is drawn.
Machine summary:
اما به دلیل مناقشۀ فراوان در مفهوم «امنیت اقتصادی»، این پژوهش بازتعریقی قرآنی از این مفهوم ارائه داده است؛ به این ترتیب که با بررسی استعمالات واژگان «امن» و «قصد» و مشتقات آنها در قرآن، و با لحاظ نمودن وحیانی و غیر محرف بودن الفاظ قرآن و حجیت ظواهر قرآن و نیز باور به چینش و کاربرد حکیمانه الفاظ آن، نگاهی نو به این مفهوم مهم اقتصادی انداخته است تا در نهایت، ساختاری نظاممند و منسجم و کارآمد از آسیبها و رویکرد تأمین امنیت اقتصادی وحیانی با محوریت خداوند متعال ارائه دهد.
تعریف نهایی «امنیت اقتصادی» از منظر قرآن کریم بنابراین تعریف امنیت اقتصادی در قرآن با توجه به پیشفرضهای مذکور عبارت است از: «فراهم بودن ظرفیت برخورداری از رفاه نسبی سالم، اطمینانبخش و پایدار، به گونهای که با استفاده از سازوکارهای تدبیر حکیمانه معیشتِ متعادل [عدالتمحور] و هدفمند و مقاوم اقتصادی، بتوان از مخاطرات احتمالی و ترس و اضطراب نسبت به نظام اقتصادی ایمن بود؛ در تمام ابعاد و سطوح اقتصادی اعم از ابعاد فردی و اجتماعی و ملی، همچنین در حوزههای متعدد امنیتی اقتصاد اعم از محیط و مسکن و امنیت غذایی و دیگر حوزههای تأمین نیازهای اولیه اقتصادی».
با بررسی کاربردهای قرآنی، تعریف «امنیت اقتصادی» از منظر قرآن کریم عبارت است از: «فراهم بودن ظرفیت برخورداری از رفاه نسبی سالم، اطمینانبخش و پایدار، به گونهای که با استفاده از سازوکارهای تدبیر حکیمانه معیشتِ متعادل [عدالتمحور] و هدفمند و مقاوم اقتصادی، بتوان از مخاطرات احتمالی و ترس و اضطراب نسبت به نظام اقتصادی ایمن بود؛ در تمام ابعاد و سطوح اقتصادی اعم از ابعاد فردی و اجتماعی و ملی، همچنین در حوزههای متعدد امنیتی اقتصاد اعم از محیط و مسکن و امنیت غذایی و دیگر حوزههای تأمین نیازهای اولیه اقتصادی».