Abstract:
حاکم مطیری، از چهرههای آکادمیک جهان اسلام با رویکرد سلفی است که در دو حوزۀ مطالعات اسلام و شرق شناسی فعالیت دارد، وی دارای تألیفات فراوان است. از آن جا که مطالعه دربارۀ اسلام سیاسی برای وی در درجۀ نخست اولویت قرار دارد، به موازات فعالیتهای علمیاش، بیشتر یک چهرۀ فعال و شناخته شدۀ سیاسی به شمار می آید. وی مسلمانان را به مبانی گفتمان سیاسی اسلام مبتنی بر قرآن، سنت نبوی و سیرۀ خلفای راشدین دعوت میکند و منتقد سرسخت سیاست ورزیهای حاکمان اسلامی است. موضوعات حدیثی و سیاسی در آثار حاکم به شدت در هم تنیده است و میتوان گفت عمدۀ آراء و اندیشههای سیاسی او مبتنی بر روایات است. او ادعا دارد همواره مقید به ذکر احادیث صحیح و اخبار منقول بوده و به بررسیهای سندی اهتمام دارد، هرچند منتقدانش بر این باورند که گرایش سیاسی حاکم به عنوان یک مؤلفۀ تاثیرگذار بر رویکرد حدیثی او و چگونگی استناد وی به روایات عمل، بی تاثیر نبوده است. به جز موارد یادشده، بازتاب روشنِ حدیث در آثار حاکم را در موارد مربوط به تفسیر اثری، مصطلح الحدیث منظوم، سنن النبی ِمأثور و پاسخگویی به مستشرقان در موضوع تدوین سنت شاهدیم. استناد گسترده به روایات در همۀ این موارد به وضوح قابل مشاهده است.
Hakim Al-Mutairi, one of the academic and Salafi figures of the Islamic world, is active in two fields of Islamic studies and Oriental studies. Since studying political Islam is a top priority for him, in addition to his scientific activities, he is also an active and well-known political figure. He invites Muslims to the foundations of the political discourse of Islam based on the Qur'an, the Prophetic tradition, and the manners of the Righteous Caliphs, and is a staunch critic of the policies of Islamic rulers. Hadith and political issues are strongly intertwined in the ruling works and it can be said that most of his political views and ideas are based on narrations. He claims that he has always been bound by authentic hadiths and narrations, and that he is concerned with the study of documents, although his critics believe that the prevailing political tendency has acted as an influential component of his hadithic approach and how he cites narrations. Apart from the above-mentioned cases, we see the clear reflection of the hadith in the ruling works in the cases related to the interpretation of a work, the term of the poetic hadith, the effective traditions of the Prophet, and answering to the Orientalists on the subject of compiling the Sunnah. Extensive citation of narrations is clearly visible in all these cases.
Machine summary:
مهم ترين کتاب هاي سياسي او الحرية أو الطوفان ، تحرير الانسان و تجريد الطغيان ؛ دراسة في أصول الخطاب السياسي القرآني والنبوي و الراشدي و نحو وعي سياسي راشد است که موضوع اصلي آن ها، حول محور نظام سياسي اسلام و ارتباط آن با جوامع انساني و نيز آزادي انسان بر محور توحيد و رهايي از شرک است و به وحدت و يکپارچگي مؤمنان که قرآن از آن با تعبير «أمة واحدة» يادکرده تأکيد دارد؛ براي نمونه وي در کتاب تحرير الانسان و تجريد الطغيان معتقد است بسياري از دول سياسي عالم ، ظالم و فاسد بوده و راه رهايي از آن ها و رسيدن به حريت ، تجديد دين و رسيدن به امت واحده است و لذا ميکوشد در اين کتاب به پرسش هاي دشوار پيرامون اصول اعتقادي که به واسطۀ تسلط گفتمان ديني حکومتي ايجاد شده ، پاسخ گويد (مطيري، ٢٠٠٧م ، ٧-٨).
در نقض ملاکهاي ياد شده و علي رغم مدعاي حاکم مبني بر عدم تحميل مطالب بر متن (ادعا را بنگريد در مطيري، ٢٠٠٣م ، ٤)، برخي معتقد اند رويکرد سياسي حاکم هم چون يک مؤلفه ١ تاثيرگذار بر رويکرد حديثي او عمل کرده است ؛ براي نمونه ناصر الحزيمي در سايت عکاظ در نوشتاري با عنوان «حاکم المطيري و إخضاع السنة النبوية للسياسة »، پس از مطالعه و بررسي برخي از کتاب هاي او از جمله الحرية أو الطوفان ، الأربعون المتواترة في فضائل إسطنبول الفاخرة و روائع المتون و بدائع الفنون و...