Abstract:
سید مرتضی وجه اعجاز قرآن کریم را صرفه میداند. با نگاهی اجمالی به سیر تطورات تاریخی
متوجه میشویم برخی با مخالفت با او، بر این باورند که قبول صرفه، نفی سایر » صرفه « نظریۀ
امتیازات قرآن را در پی خواهد داشت. صرفه از دیدگاه او به معنای سلب علوم لازم برای آفریدن
نامگذاری کرد. این تفسیر » صرفۀ علم « کلامی مثل قرآن است. می توان این تفسیر سید مرتضی را
از صرفه هیچ گونه تضادی با سایر امتیازات قرآن ندارد. همچنین با در نظر گرفتن ابدیت پیام
تحدی، صرفه در همۀ زمانها قابل اثبات خواهد بود. سید مرتضی ضمن اعتقاد به عدم تناقض و
اختلاف در قرآن و وجود اخبار غیبی در آن، قائل به تحدی و اعجاز قرآن در این وجوه نیست؛ زیرا
از نظر ایشان گستردگی تحدی همۀ آیات قرآن را شامل می شود، این در حالی است که برخی از
آیات قرآن کریم عاری از اخبار غیبی است و در روایات پیامبر اکرم ص نیز جملات بدون تناقض و
اختلاف وجود دارد، حال آن که وحی نیستند.
Machine summary:
سيد مرتضي ضمن اعتقاد به عدم تناقض و اختلاف در قرآن و وجود اخبار غيبي در آن ، قائل به تحدي و اعجاز قرآن در اين وجوه نيست ؛ زيرا از نظر ايشان گستردگي تحدي همۀ آيات قرآن را شامل مي شود، اين در حالي است که برخي از آيات قرآن کريم عاري از اخبار غيبي است و در روايات پيامبر اکرم ص نيز جملات بدون تناقض و اختلاف وجود دارد، حال آن که وحي نيستند.
(شريف مرتضي، ١٣٨٢ش ، ٣٣) سيد مرتضي قسم دوم از نظر سوم را نص مذهب خود معرفي ميکند و ميفرمايد تنها در اين صورت است که قرآن به فصاحت خود معجزه ميشود زيرا احدي از فصحاء عرب نه در گذشته و نه در آينده متمکن از علومي نبوده که به واسطه آن علوم بتوان مثل قرآن را آورد.
(شريف مرتضي،١٣٨٢، ص ٢٦٠) به اعتقاد سيد مرتضي اگر تفاوت آشکاري ميان جملات فصيحان عرب تنها با سه آيۀ کوتاه ، در ميان شش هزار و اندي آيۀ قرآن ، نباشد؛ خود دليل بر عدم معجزه بودن فصاحت آن سه آيه از قرآن است ، اگرچه ساير آيات قرآن از فصاحتي معجزه گونه بر خوردار باشد ؛ (شريف مرتضي،١٣٨٢، صص ٣٦ ـ ٣٧) در حالي که همۀ آيات قرآن معجزه است وجه تاييد اين سخن از سيد مرتضي، اعتراف دانشمندان اسلامي بر تسلط ايشان بر نظم و نثر ادبيات جاهلي و اسلامي است .