Abstract:
دست یافتن به حدیث صحیح و تشخیص آن در منابع روایی» از مهمترین
راهها برای رس یدن به یکی از منابع اصلی تشریع است. از سوی دیگر,
علمای حدیث با آگاهی از وجود روایات ضعیف و اخبار موضوع در
منابع روایی» سعی کردهاند تعریف درستی از حدیث صحیح ارائه کرده
و روشهایی را برای تشخیص آن بیان کنند. در نگاه علمای اهل سنتء
دو دیدگاه متقدمین و متاخرین در مسئلهی تعریف حدیث صحیح وجود
دارد: متقدمین از علمای اهل سنت حدیث را در دو بخش صحیح و صعیف
دستهبندی کرده» اما متاخرین از علما آن را در سه مرتبه صحیح, حسن
و ضعیف جای دادهاند و ازآنجاکه موضوعات و جعلیات اصولا حدیث
نیستندء آن را جز احادیث به شمار نیاوردهاند. تنها تفاوتی که میتوان
میان این دو دیدگاه ارائه نمودء آن است که متقدمین» حدیث حسن را نیز
در رتبه صحیح دانس ته؛ اما متاخرین» حدیثی را فقط صحیح دانستهاند
که سندی متصل و راویانی عادل و تام الضبط داشته باشد و علاوه بر آن؛
روایت به لحاظ متنی و یا سندی شا و معلل نباشد و با کمرنگتر شدن
برخی از این صفات» حدیث را در رتبه حسن و صعیف ارزیابی نمودهاند.
اما اینکه از چه راههایی میتوان پی به وجود چنین ویژگیهایی در حدیث
بردء سوالی است که در کتب مصطلح الحدیث روشهایی همچون شهرت
راوی به عدالت؛ تایید وثاقت راوی توس ط دو نفر عادلء نگاه به عبادتها
و رفتارهای راوی در تعامل با دیگران» مقایسه روایات یک راوی با روات
ثقه» وجود راوی در یکی از کتب معتبر که موّلف آن التزام به نقل از روات
ثقه دارد و... را مدنظر قرار دادهاند که بر اساس آن» حکم راوی در عدالت وثاقت و ضبط روش نشده و به دنبال آن، حکم روایت به لحاظ جایگاه و اعتبار مشخص میگردد.