Abstract:
نقش و تاثیر روحانیت در تحقق کارکردهای مسجد، در زمانها و مکانهای مختلف، فراز و نشیبهایی داشته است. از جمله دلایل این مسئله، عدم تعریف نقش مدیریتی اقشار مختلف مردم، از جمله روحانیون، در مساجد بوده است. این خلا موجب شده است تا نقش امام جماعت در زمینة هر یک از کارکردها و مصادیقشان مشخص نباشد و او نتواند به درستی به وظایف خویش عمل کند. محقق از میان کارکردهای چندگانة مسجد، کارکرد مهم فرهنگی را انتخاب کرده و نقش مدیریتی امام جماعت را در تحقق این کارکرد بررسی نموده است.
یافتههای این تحقیق نشان میدهد که امام جماعت به عنوان مدیر عالی مسجد، در تحقق کارکرد فرهنگی نقش بسیار تاثیرگذاری دارد؛ هم به علت مدیریت او بر کل مسجد، که عملکرد او بر همة بخشهای مسجد، از جمله کارکردها، تاثیرگذار خواهد بود؛ و هم از حیث ضرورت ورود او در کارکرد فرهنگی، که به صورت خاص و ویژه بر آن تاثیر خواهد گذاشت. روش تحقیق، از حیث ماهیت کیفی، از حیث هدف کاربردی، از جهت جمعآوری اطلاعات از نوع کتابخانهای، و از حیث تجزیه و تحلیل، توصیفی ـ تحلیلی است.
The role and influence of clerics in the realization of the functions of mosque has had ups and downs at different times and in different places. One reason is the lack of an exact definition of the managerial role of different walks of people, including clerics, in mosques. This gap has caused the role of the prayer leaders in each of their functions and responsibilities to be unclear, and has led to their inability in performing their duties properly. From among the multiple functions of mosque, the researcher has selected the important cultural function and examined the managerial role of the prayer leader in the realization of this function. The findings of the study show that prayer leaders, as the main managers of mosques, have a very effective role in realizing the cultural function, both because of their management of the entire mosque and their performance that will affect all parts of the mosque, including the functions, and also because of the need for them to enter the cultural function, which will specially affect the cultural aspect. The method used in the present study in terms of nature is qualitative; in terms of purpose it is an applied research; in terms of data collection it is library-based and in terms of analysis it is analytical- descriptive research.
Machine summary:
يافتههاي اين تحقيق نشان ميدهد که امام جماعت به عنوان مدير عالي مسجد، در تحقق کارکرد فرهنگي نقش بسيار تأثيرگذاري دارد؛ هم به علت مديريت او بر کل مسجد، که عملکرد او بر همة بخشهاي مسجد، از جمله کارکردها، تأثيرگذار خواهد بود؛ و هم از حيث ضرورت ورود او در کارکرد فرهنگي، که به صورت خاص و ويژه بر آن تأثير خواهد گذاشت.
براي اين امر لازم است مسجد و اهداف آن و کارکرد فرهنگي آن به خوبي شناخته شده، تجزيه و تحليل شود و مشخص گردد دقيقاً چهکار فرهنگياي بايد صورت بگيرد؛ سپس بررسي شود که نقش و جايگاه امام جماعت بهعنوان مدير مسجد، در تحقق اين کارکرد چيست و به چه اندازه است.
اسلام براي ابعاد فردي، خانوادگي و اجتماعي انسانها برنامههاي اخلاقي ارائه کرده است و ازاينرو، کاملترين دين است و اينگونه مسائل بايد در مساجد آموزش داده شوند، اگر امروزه در سطح خانواده و جامعه اشکالات زيادي ديده ميشود به دليل دوري از همين معارف است و لازم است تا فعالان فرهنگي مساجد، اهتمام جدي به آموزش اين مباحث داشته باشند.
جداي از بحث حضور امام ، نظارت وي بر چگونگي برنامههاي تبليغي اهميت ويژهاي دارد؛ چراکه تبليغ کردن براي مسجد بايد متناسب با آموزههاي ديني و در شأن مسجد باشد و از هر طريق و ابزاري نميتوان استفاده کرد و اين وظيفة امام است که معيارها را مشخص كند و بر رعايت آنها نظارت داشته باشد.