Abstract:
هدف پژوهش حاضر، کشف نیکبودی آکادمیک اعضای هیئتعلمی دانشگاه پیام نور استان فارس بود. این پژوهش از نوع کیفی و روش مورداستفاده، پدیدارشناسی هوسرلی بود. مشارکتکنندگان در پژوهش شامل 20 نفر از اعضای هیئتعلمی دانشگاه پیام نور استان فارس در رشتههای علوم انسانی، علوم پایه و مهندسی بود که با رویکرد نمونهگیری هدفمند و روش نمونهگیری معیار انتخاب شدند (با توجه به رویکرد اشباع نظری و در هجده امین مصاحبه ما اطلاعات جدیدی به دست آورده نشد در بیستمین مورد مصاحبه متوقف شد.) روش گردآوری دادههای این پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. برای اعتباریابی دادهها از معیارهای اعتبارپذیری (از روش همسوسازی استفاده شد و سعی شده است با جمعآوری دادههای کافی از منابع چندگانه، این باورپذیری را ایجاد نمود) و اعتمادپذیری (این معیار در حقیقت به ثبات نتایج در زمان و شرایط مختلف اشاره دارد و معادل پایایی در تحقیق کمی است) استفاده شد. پس از کدگذاری دادهها از روش تحلیل مضمون (مضامین پایه، مضامین سازمان دهنده و مضمون فراگیر) برای تشکیل شبکه مضامین تجارب نیکبودی آکادمیک استفاده شد. نتایج نشان داد از ترکیب و ادغام کدهای پایه (علاقهمندی دانشجو به تحصیل، پژوهش درزمینۀ خلأ علمی، ایجاد حس اعتماد در دانشجو و...) و مضامین سازمان دهنده افزایشدهنده و مضامین سازماندهنده کاهشدهنده (مرتبط با تدریس، پژوهش، مشاوره و راهنمایی و خدمات اجتماعی) شکل گرفت. بر اساس نتایج بهدستآمده میتوان دریافت که با توسعۀ مؤلفههای افزایشدهندۀ نیکبودی آکادمیک و جلوگیری از بروز مؤلفههای کاهشدهنده، میتوان انتظار داشت که اعضای هیئتعلمی دانشگاه پیام نور در انجام مسئولیتهای شغلی خود با بالاترین میزان اثربخشی و کارایی عمل نمایند.
The purpose of this study was to explore the experiences of Faculty members of Payame Noor University of Fars Province for academic well-being. The research method was Husser phenomenology. Participants of the study consisted of 20 faculty members of Fars province Payame Noor Universities in the field of humanities, basic sciences and engineering, which were selected by a purposive sampling approach and criterion sampling method (Due to the theoretical saturation approach and no new information was obtained in our 18th interview, the interview was stopped in the 20th case.)The data collection method of research was semi-structured interview. The credibility and (The synchronization method was used and tried to create this credibility by collecting sufficient data from multiple sources) trustability criteria were used to validate the data (This criterion actually refers to the stability of the results in different times and conditions and is equivalent to the reliability of quantitative research). Using the thematic analysis method, first the initial codes were extracted and then in the network of basic, organizing and global themes, academic well-being experiences were presented. The research findings showed that from the combination and integration of initial codes (student’s interest in education, research in the field of scientific gap, Creating a sense of trust in students,…) of increasing academic well-being in 4 organizing themes, including 1).Based on the obtained findings, it can be realized that by developing the components of increasing academic well-being and preventing the occurrence of reducing components, it can be expected that the faculty members of Payame Noor University will perform their job responsibilities with the highest level of effectiveness and efficiency.
Machine summary:
نیکبودی سازمانی به توانایی سازمان در ترویج و حفظ سلامت جسمی، روانی و اجتماعی برای هر رده شغلی در تمامی سطوح سازمان اطلاق میشود (Cojocaru,2014)؛ و نیکبودی آکادمیک که شامل احساس رضایت، شادمانی، خوشحالی، مهم و معنیدار بودن و لذت بردن از کار و فعالیت در محیطهای علمی، آکادمیک و دانشگاهی همچون مدرسه، مؤسسات و مراکز آموزش عالی، دانشگاهها، مراکز آموزشی و پژوهشی بهعنوان دانشآموز، معلم، دانشجو، مدرس، استاد، پژوهشگر برای انجام فعالیتهای آموزشی، تدریس، پژوهش، مدیریت آموزش عالی، مشاوره و راهنمایی پایاننامههای دانشجویان، مشارکت در طرحها و پروژههای علمی و آموزشی است.
اساتید دانشگاه به دلیل نقش کلیدی در آموزش و تربیت دانشجویان، انتقال دانش و مشارکت در تحقیق، بیشتر در معرض تعارض نقش و فرسودگی شغلی قرار دارند که این عوامل میتواند بر نیکبودی آنها تأثیری منفی بگذارد و موجب تضعیف عملکرد آنها گردد (Kulik, Shilo-Levin & Liberman,2016: 651).
واترمن معتقد است که نیک بودی مربوط به معنای زندگی و تحقق شخصی این ایده است که نیکبودی نتیجه عملکرد کامل یک شخص است، ازجمله منابع و نقاط قوت شخصی، اصالت و هدف در زندگی کاری (Waterman,Schwartz, Zamboanga, Ravert, Williams, Bede Agocha & Brent Donnellan,2010:41).
یکی از چالشهای افزایشدهنده که بهعنوان نیکبودی توسط اعضای هیئتعلمی با بیش از 5 سال سابقه کاری بیان شد، موارد مرتبط با تدریس بود که شامل مواردی مانند علاقهمندی به تحصیل، ایجاد روابط صمیمانه و عاطفی با دانشجو، تأثیرگذاری روی دانشجو، مشارکت دانشجویان در هنگام تدریس، پیشرفت علمی دانشجویان، بهروز شدن اطلاعات استاد، انتقال دانش به دانشجو، ارتباط با نسل جوان، ایجاد انگیزه در دانشجو، وجود شرایط و امکانات مناسب، علاقه شخصی استاد به تدریس و اولویت دادن پرورش به تدریس است.