Abstract:
شناخت ماهیت ارتباط علّی میان مصرف انرژی و رشد اقتصادی یکی از مهمترین و بحث برانگیزترین موضوعات در حوزه اقتصاد انرژی است که در چهار دهه اخیر توجه ویژه محققان و سیاستگذاران این حوزه را به خود جلب کرده است. این مطالعه با در نظر گرفتن بخش سایه اقتصاد، علیت گرنجری میان مصرف انرژی، رشد اقتصادی (رسمی) و رشد اقتصاد سایه را برای ایران بررسی میکند. بدین منظور، رویکرد خودرگرسیونی با وقفه توزیعی (ARDL) برای تجزیه و تحلیل دادههای سری زمانی مربوط به دوره 1394-1355 بهکار گرفته شده است. نتایج حاصل از آزمونهای همانباشتگی و برآورد مدلهای تصحیح خطا نشان میدهند که در هر دو افق زمانی کوتاهمدت و بلندمدت، یک ارتباط علّی دوطرفه مثبت میان مصرف انرژی و رشد اقتصادی (رسمی) وجود دارد که فرضیه بازخورد را تأیید میکند. علاوه بر این، در هر دو افق زمانی کوتاهمدت و بلندمدت، علیت گرنجری یکطرفه مثبت از رشد اقتصاد سایه به مصرف انرژی و علیت گرنجری یکطرفه منفی از رشد اقتصاد سایه به رشد اقتصادی (رسمی) برقرار است. یافتههای این پژوهش دلالتهای سیاستی مهمی برای مدیریت مصرف انرژی و بهبود رشد اقتصادی دارند.
Understanding the nature of the causal relationship between energy consumption and economic growth is one of the most important and controversial issues in the field of energy economics, which has attracted the attention of researchers and policy makers in the field in the last four decades. Considering the shadow sector of the economy, this study examines Granger-causality between energy consumption, (formal) economic growth, and shadow economy growth for Iran. To this end, the autoregressive distributed lag (ARDL) approach is used to analyze time series data covering the period 1355-1395. The results of cointegration tests and estimation of error correction models indicate that there is a positive bidirectional causal relationship between energy consumption and economic growth in both short-run and long-run, confirming the feedback hypothesis. In addition, there is a positive unidirectional Granger-causality running from shadow economy growth to energy consumption and a negative unidirectional Granger-causality running from shadow economy growth to (formal) economic growth in both short-run and long-run. The findings of this study would have important policy implications for the management of energy consumption and the improvement of economic growth.
Machine summary:
نتایج حاصل از آزمون های هم انباشتگی و برآورد مدل های تصحیح خطا نشان مـی - دهند که در هر دو افق زمانی کوتاه مدت و بلندمدت ، یـک ارتبـاط علـی دوطرفـه مثبـت میـان مصرف انرژی و رشد اقتصادی (رسمی) وجود دارد که فرضیه بازخورد را تأیید می کند.
Basbay et al) اشـاره دارنـد، تجزیـه و تحلیل ارتباط میان مصرف انرژی و رشد اقتصادی بدون توجه به فعالیت های بخش سایه یـا غیر رسمی اقتصاد میتواند نتایج گمراه کننده ای را به دسـت دهـد.
اگرچه تاکنون مطالعات متعددی در مورد ارتباط میان مصرف انرژی و رشد اقتصـادی بـرای ایران انجام شده است ، اما هیچ یک از آنها فعالیت های بخش سایه یـا غیـر رسـمی اقتصـاد را وارد تجزیه و تحلیل نکرده اند.
از این گذشـته ، حجـم اقتصـاد سـایه در ایران همانند دیگر کشورهای در حال توسعه به اندازه ای بزرگ است کـه نادیـده گـرفتن آن در بررسی ارتباط علی میان رشد اقتصادی و مصرف انرژی میتواند منجر بـه نتـایج گمـراه - کننده ای شود.
نتایج مطالعه آنان نشان مـیدهنـد کـه (١) بـرای کـل نمونه ، اندازه اقتصاد سایه تأثیر منفی و معنیداری بر شدت مصرف انرژی دارد که مـیتوانـد ناشی از کاربر بودن فعالیت های غیر رسـمی اقتصـاد باشـد، (٢) بـرای گـروه هـای کشـوری مختلف مشتمل بر کشورهای صادر کننده نفت ، کشورهای عضو سازمان همکاری و توسـعه اقتصـادی (Organisation for economic co-operation and development) و کشـورهای جـی ٢٠ این نتیجه تأیید میشود.