Abstract:
مدیریت شهری و مدیریت خانه که دو شاخه از حکمت عملی است، دارای اضلاع پیچیدهای است و لازم است برای فهم و توفیق در هر کدام از آنها به دانش تخصصی مربوط به آن مجهز شد. یکی از زوایای مدیریت شهری و خانوادگی، مباحث دخل و خرج است که در اندیشههای عالمان متقدم و از جمله ابنسینا نیز دارای اهمیت خاصی بوده و در خور توجه و بازخوانی است. اقتضائات اجتماعی حال حاضر در جهان بهظاهر عقلانی امروز ضرورت بازبینی آراء اقتصادی ابنسینا بهعنوان رهبر فیلسوفان عقلگرا را توجیه میکند. در این مطالعه سعی داریم به روش توصیفی، تحلیلی و تحلیل محتوا و با تمرکز بر رساله مجموع فی السیاسه، آراء اقتصادی ابنسینا را استخراج نماییم. کلمه «اقتصاد» در این رساله بهمعنای میانهروی است، اما نگارنده اقتصاد را بهمعنای امروزین آن بهکار میبرد. توجه به دو مبنای اخلاق و عقل و حضور زنان در کنار مردان برای مدیریت اقتصاد، تعادل ارزشمندی را در دیدگاههای ابنسینا ایجاد نمودهاست. از نظر وی تلاش در جهت تولید، فنآوری و اشتغالزایی در فعالیتهایی چون کشاورزی و ساختمانسازی تا صنعت و معدن و خرید و فروش و ...سبب تولید ثروت و بهبود و رونق کسب و کار میشود.
Urban and house management are two branches of practical wisdom which have complex sides thus in order to understand and accomplish in each point, special knowledge is required. Economy is one of the urban and house management sides witch had a great magnitude in the beliefs of senior scientists such as Ibn-e-Sina. Even so his opinions on the matter are few compared to his philosophy inscriptions but still significant. Social requirements and economical tensions of today’s rational world is a cause to review the Muslim philosophers opinions specially Ibn-e-Sina who is considered the leader of rational philosophers.The purpose of this article is to review his “resalat-Alsiasah” opinions descriptively which contains important economical point of views.The world economy in “resalat-Alsiasah” means moderation although writer uses the modern definition and overlooks Sinai’s
Machine summary:
تلاش ما کشف پاسخ به اين سؤالات است که ابنسينا چه راهکارهاي اقتصادياي را در مديريت داخلي خانه براي استقرار و تداوم نظام خانواده پيشــنهاد ميدهد؟ آيا اين ديدگاهها ملهم از نگاه صــرف عقلاني و فلســفي اســت يا پيشفرضهاي ديني و اخلاقي نيز در اين عرصـه حضـور و ظهور دارند؟ همچنين آيا ابنسـينا براي ورود افراد بهعرصهي فعاليت اقتصادي و کسب و کار قائل به وجود صفات و ويژگيهاي خاصي است؟ با گذشــت بيش از ده قرن از زمان اين آراء و تغيير شــرايط عصــري و اجتماعي، آيا اين ديدگاهها ميتواند همچنان قابل اعتنا باشــد؟ ذکر اين نکته نيز ضــروري اســت که در ادبيات ابنســينا کلمه «اقتصاد» بهمعناي ميانهروياست اما در اين مطالعه اقتصاد بهمعناي امروزين آن بهکار رفته و مراد ما از آن دخل و خرج و امور مربوط به نظامات مالي و پولي است.
بلکه سعي دارد از بيانات ابنسينا، گمشده امروز جامعه ديني را در بخش اقتصاد صيد کند و بهعنوان راهکاري در پيشبرد روند اقتصادي و غلبه بر مشکلات کنوني پيشنهاد دهد و از همين رو با وجود اينکه ابن سينا در جامعه ديني حضور نداشتهاست اما همانگونه که عنوان اين مطالعه گوياســـت، ما قصـــد داريم بر اســـاس ملاکهاي ديني و اخلاقي عناصـري از ديدگاه هاي اين فيلسـوف را بازخواني کنيم (ر.