Abstract:
بخشی از آیه 33 سوره احزاب که به آیه تطهیر معروف است از جهات گوناگون مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. از جمله چرایی قرار گرفتن این آیه در میان آیات مربوط به همسران پیامبر(ص) است. این امر باعث شده است که در مصداق اهل البیت اختلاف ایجاد شود که آیا منظور همسران پیامبر(ص) اند چنانکه سیاق آیات چنین است؟ یا مقصود علی(ع) و خانواده اش می باشد چنانکه دلایل مختلف آن را اثبات می کند؟ با خروج همسران از مصداق اهل البیت برخی از مفسران و متکلمان به این چرایی پاسخ دادهاند و علل آن را، کم کردن فشار روانی بر پیامبر(ص) به جهت در معرض اتهام بودن وی در فضیلتتراشی برای خاندان خویش، عادت عرب و فصیحان که از موضوعی به موضوع دیگر میروند و خطابشان متفاوت میشود، ویا چون گردآوری قرآن بعد از رحلت پیامبر(ص) بوده است، گردآوری کنندگان دقت لازم را نداشتهاند. با نقد و تحلیل این پاسخها به نظر میرسد علت همجواری آیه تطهیر با آیات مربوط به همسران پیامبر(ص) اعلان مصونیت ایشان از خطا، به شرط پیروی از اهل بیت است. چرا که اهل البیت امان زمین و انسانها از گمراهی و هلاکت هستند. بنابر این قرآن به همسران پیامبر(ص) اعلام میدارد که شما بایستی از ایشان جدا نشوید تا از خطاهای احتمالی در امان بمانید.
Machine summary:
این امر باعث شـده اسـت کـه در مصداق اهل البیت اختلاف ایجاد شود کـه آیـا منظـور همسـران پیـامبر(ص ) انـد چنانکه سیاق آیات چنین است ؟ یا مقصود علی(ع ) و خانواده اش میباشد چنانکه دلایل مختلف آن را اثبات میکند؟ با خروج همسران از مصداق اهل البیت ، برخی از مفسران و متکلمان به این چرایی پاسخ داده اند و علل آن را، کـم کـردن فشـار روانی بر پیامبر(ص ) به جهت در معرض اتهام بـودن وی در فضیلت تراشـی بـرای خاندان خویش ، عادت عرب و فصیحان که از موضوعی به موضوع دیگر میروند و خطابشان متفاوت میشود، ویا چون گردآوری قرآن بعد از رحلـت پیـامبر(ص ) بوده است ، گردآوری کنندگان دقت لازم را نداشته اند.
٢- پاسخ ها قبل از طرح و بررسی دیدگاه های گوناگون لازم است به دلایل خروج همسران پیامبر(ص ) از مصداق اهل البیت به پردازیم : در تفسیر ترکیب اهل البیت در آیه تطهیر میان اهل سنت و شیعه اختلاف وجـود دارد: برخی از اهل سنت آن را به معنای همسران پیامبر(ص ) بـه ضـمیمه حضـرت فاطمـه (س ) تفسیر کرده اند (نسفی، ١٤١٦: ٤٤١/٣؛ ابن عجیبه ، ١٤١٩: ٤٢٩/٤)، و برخی امام حسن (ع ) و امام حسین (ع ) و علی(ع ) را اضافه کرده اند (فخر رازی، ١٤٢٠: ١٦٨/٢٥).
(245/3 نقد: این دیدگاه با نظر اینکه قرآن در زمان پیامبر(ص ) و با دستور الهی گردآوری شده است (خویی، بیتا: ٢٥٦) و ترتیب آیات نیز به همین صورت فعلی طبـق دسـتور مسـتقیم خداوند انجام گرفته است سازگاری ندارد.