Abstract:
مصطفی وهبی التل(1944-1899) معروف به عرار یکی از شاعران معاصر اردن است که پارادوکس یا ناسازواری هنری از هنجار گریزی معنایی و یکی از مهمترین عناصر شعری وی محسوب میگردد. یافتههای این پژوهش از طریق بررسی دیوان اشعار وی به نام (عشیات وادی الیابس) با روش توصیفی – تحلیلی پس از بحث راجع به پارادوکس و کاربرد آن در اشعار شاعر بهدستآمده است. پارادوکس یکی از مقولههای مهم نقد ادبی است و متناقض نما، تجمع شاعرانه دو مفهوم متضاد است که از دیدِ عقلی محال و ناشدنی به نظر میآید، امّا در ورای آن حقیقتی نهفته شده که تنها ذهن کاوش گر به دریافت مفهوم آن نایل میگردد. بررسی الگوی اشعار تمسخرآمیز، پارادوکس عاشقانه شاه و درویش، پارادوکس عدم انسجام، پارادوکس اشتقاقی، پارادوکس عدم سازگاری (جمله با جمله) از مهمترین اهداف این پژوهش است. آفریدن مضامین تازه و نکتهسنجیهای دقیق و باریکخیالی با به کار کشیدن تشبیهات، استعارات و مجازهای خاص شاعر از تصاویر و معانی پارادوکسی از مهمترین نتایج این پژوهش است این پژوهش به دنبال آن است که به این سؤال پاسخ دهد که شاعر با چه شیوهای از پارادوکس یاری جسته است که موجبات برجستهسازی سخن خویش را فراهم ساخته و هدف وی از این رویکرد چه بوده است؟ و بر این فرضیه استوار میباشد که پارادوکس در دیوان وی فقط برای زیبا آفرینی ساخته نشده و نشاندهنده مفاهیم متناقض هست و شاعر در اینگونه متناقض نماها واقعیت را ارائه مینماید
Artistic paradox is one of the most important elements of semantic deviation and one of the main issues of literary criticism. Paradox is the seemingly unreasonable and impossible combination of two opposing concepts with a truth within, which a curious mind can understand. In the descriptive-analytical study, paradox was discussed and its techniques were explored in the Ashiat Vadi al-Yabis (عشیات وادی الیابس), composed by Jordanian poet Mostafa Wahbi al-Tal, known as Arar. The aim was to see how the techniques have caused the marked images. It was shown that the poet has expressed some political, social and domestic concepts using a paradoxical language and has also used specific similes, metaphors and metonymies of paradoxical images to introduce new concepts, make specific points and create imagery creativities. Though paradox is not the only way of defamiliarizing in his poems, but is his best means. The most important factors helping the use of paradox in Arar's poems can be exact differentiations and imaginations as well as social and political status of society, the existence of false asceticism and piety, and hypocrisy. It was also shown that paradox has not only been used in the divan for aesthetic purposes but to show paradoxical concepts and as a result show the truth. That is, the poet has used paradoxical images and meanings to defamiliarize the things and to present artistically and beautifully his thoughts and artistic experiences.
Machine summary:
شاعر عبود را که شریکش است با چنین شکل شمایلش توصیف میکند؛ عمامه اش به دلیل شدت ضخامت آن و مشابهت آن با چتر همانند (چتر) خلبان است ؛ این توصیفی ناب ، تمسخرآمیز و خنده دار است و این شریک به عنوان روحانی دینی، عرار را موعظه می کند، گویی که این موعظه ها به شاعر اختصاص یافته است و معتقد است که پناهگاه تقوا، توبیخ و هشداردادن به این شاعر است ؛ شاعر از این سخن تعجب می کند و می گوید: کأن عمان لم تعرف أخا طرب غیری یحج إلی حانوت خمار (همان ،٦١) (ترجمه ) «شهر عمان پایتخت اردن صاحب طربی غیر از من را که به میخانه می فروش رفت و آمد می کند، نشناخته است ».
١. پارادوکس تواضع دروغین یا پارادوکس تحقیر خود این نوع از پارادوکس - همانطور که از اسمش بر می آید- با هدف بیانی، توضیحی و تصویری به نوعی تواضع دروغین تکیه می کند که سازنده پارادوکس قصد نهادینه کردن معنای مورد بیان خود را به وسیله تحقیر خود یا رسیدن به خود را دارد؛ و هدف این روش "خود شخصیت " نیست بلکه وسیله ای برای بیان هدف های دیگری می باشد(میومیک ،٢١:١٩٨٧ سلیمان ،٧١:١٩٩١) این نوع پارادوکس در شعر عرار بسامد بالایی دارد و شاعر تلاش می کند زمانی که نمی تواند به وسیله دیگران به خودش دست پیدا کند آن را تحقیر می کند.