Abstract:
توسّل از آموزههای اعتقادی شیعه و اکثریت مسلمانان، به معنای واسطه قرار دادن شخص یا چیزی نزد خداوند، برای تقرب به او و برآورده شدن حاجتها است. توسل با آموزه شفاعت، پیوند نزدیکی دارد و این دو آموزه معمولا همراه یکدیگر ذکر میشوند. به اعتقاد شیعیان، اهمیت توسل برخاسته از امر الهی در قرآن و نیز احادیث پرشماری از اهل بیت علیهم السلام است. در دعاها و زیارات ائمه علیهم السلام نیز مضامین توسل بسیار به چشم میخورد که جامعترین آنها دعای توسل است. در دوره معاصر، وهابیها به پیروی از ابن تیمیه اشکالاتی را درباره توسل مطرح کردهاند که علمای شیعه و غالب اهل سنت این اشکالات را نپذیرفتهاند.
Tawassul that is one of the beliefs of the Shi'a and the majority of the Muslims means intercession of a person or thing in front of Allah to access Him and achieve the needs. Tawassul has a close relation with intercession and the two concepts are usually used together. According to the Shi'as, the importance of Tawassul stems from the divine rule in the Qur'an and the numerous narrations from Ahl-Al-Bayt. There are also statements containing Tawassul in the prayers and pilgrimage citations of the Imams the most comprehensive of which is the prayer of "Tawassul". In the contemporary era, Wahhabis following Ibn Taimyyah have propounded some doubts about Tawassul, but the Shi'a and the majority of Sunni scholars have rejected them.
Machine summary:
بعــلاوه ، بنــا بــه حدیــث ابوســعیدُ خــدْری ، در دعایـی کـه پیامبـر اکـرم صلـی الله علیـه و آلـه وسـلم آمـوزش داده انـد، توسـل بـه مقـام و منزلـت صالحـان روا و مطلـوب اسـت ، احادیـث دیگـری نیـز در منابـع اهـل سـنّت مشـروعیت توسـل را اثبـات می کنـد.
برخـی از حوادثـی کـه رایـج بـودن توسـل نـزد مسـلمانان را نشـان می دهـد عبـارت اسـت از: توسـل عمـر بـه عبـاس بـن عبدالمطلـب در هنـگام مراسـم استسـقا یـا طلـب بـاران ، متوسـل شـدن صفیـه ، عمـه پیامبـر اکـرم ، بـه آن حضـرت با سـرودن اشـعاری در رثـای ایشـان ، توسـل مـردی بـه پیامبـر (صلـی الله علیـه وآلـه وسـلم ) در زمـان خلافـت عثمـان بـا راهنمایـی عثمـان بـن حنیـف ،و توسـل بـلال بـن حـارث بـه آن حضـرت بـرای طلـب بـاران .
در نظر شـیعه نبـی مکـرّم اسـلام (صلـی الله علیـه وآلـه و سـلم ) و اهـل بیـت (علیهم السـلام ) ایشـان وسـائط فیـض الهـی هسـتند کـه خداونـد از طریـق ایشـان بـرکات خویـش را بـر بشـر مـی فرسـتد و ایـن وسـاطت هـم در زمینـۀ تکویـن و هـم در زمینـۀ تشـریع و هدایـت بشـر اسـت و از طـرف دیگـر حیـات و ممـات ایشـان یکسـان اسـت ؛ از ٧٧ ایـن رو تمسّـک و توسـل بـه ایـن انـوار پـاک در دنیـا باعـث وسـاطت این بزرگـواران نـزد پـروردگار و حـل شـدن مشـکلات بـا افاضـۀ الهـی و موجـب شـفاعت آنهـا در قیامـت می گـردد و کسـی کـه قـدم در راه اطاعـت از دسـتورات آنهـا بنهـد رسـتگار خواهـد شـد.
خداوند در قــرآن کریــم فرمــوده اســت :«ای کســانی کــه ایمــان آورده ایــد از خــدا بترســید و بــرای نزدیــک شــدن بــه او وســیله بجوئید»(مائـده /٣٥) کـه از ایـن آیـه اسـتنباط مـی شـود کـه انسـان بایـد بـا واسـطه بـه درگاه خـدا برود.