Abstract:
ﺗﻌﺎﻣﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ اﻗﻠﯿﺖﻫﺎی دﯾﻨﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺟﻮاﻣﻊ اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ. از اﯾﻦرو آﮔﺎﻫﯽ از ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ اﯾﻦ اﻗﻠﯿﺖﻫﺎ ﻣﺴﺘﻠﺰم واﮐﺎوی ﺳﻨﺖﻫﺎی ﻧﺒﻮی در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﭘﯿﺮوان ﺳﺎﯾﺮ ادﯾﺎن اﺳﺖ. از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﯾﻬﻮد در ﺻﺪر اﺳﻼم ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ اﻗﻠﯿﺖ ﻣﺪﯾﻨﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده ﺑﻮد و در ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﻣﺮ رﺳﺎﻟﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺑﯿﺶ از ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ؛ از اﯾﻦرو ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای و ﭘﺮدازش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ اﻃﻼﻋﺎت، از رﻫﮕﺬر واﮐﺎوی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی رﻓﺘﺎری ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم (ص) در ﻣﻮاﺟﻬﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﯾﻬﻮدﯾﺎن ﺑﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﭘﯿﻤﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﻣﯿﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﯾﻬﻮدﯾﺎن ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﻧﮕﺎرﻧﺪه ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﯾﻬﻮدﯾﺎن در ﻣﺪﯾﻨﻪ، ﺑﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی رﻓﺘﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ آﻧﺎن ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ ﮔﻮاهﻣﻨﺪی ﻗﺮآن و اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮای اﯾﺠﺎد راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻗﻮم ﻣﯽﭘﺮدازد. دﺳﺘﺎورد اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﻌﺮف 3 ﺷﺎﺧﺺ اﺻﻠﯽ ﺻﺒﺮ، ﻣﺪارا و ﻗﺎﻃﻌﯿﺖ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ اﻗﻠﯿﺖﻫﺎی دﯾﻨﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه ﯾﻬﻮدﯾﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
Machine summary:
از آنجاييكه يهود در صدر اسلام بخش اعظم اقليت مدينه را به خود اختصاص داده بود و در مبارزه با امر رسالتِ پيامبر بيش از مسيحيت نقش داشته؛ از اينرو نويسنده در اين مقاله با بهرهگيري از منابع كتابخانهاي و پردازش توصيفي اطلاعات، از رهگذر واكاوي شاخصهاي رفتاري پيامبر اسلام (ص) در مواجهه اجتماعي با يهوديان با تاكيد بر پيمان نامه ميان مسلمانان و يهوديانِ مدينه به اين مساله پرداخته است.
واژههاي كليدي: تعاملات اجتماعي، پيامبر اكرم(ص)، جامعه اسلامي، شاخصهاي رفتاري، يهود مقدّمه اسلام به عنوان دين متعالي ساز انسان در دنيا و آخرت توجه ويژهاي به روابط اجتماعي داشته و بخش بزرگي از احكام و قوانين خود را به حوزه رفتار اجتماعي انسانها و چگونگي ساماندهي ارتباطات ميان آنان اختصاص داده؛ به گونهاي كه به عنوان اجتماعيترين دين شناخته شده است.
(همت بناري، احساني، ص 2-3: 1394) شاخص رفتاري در اين مقاله ويژگيهاي رفتاري پيامبر اكرم (ص) در حوزه نظر و عمل با يهوديان مدينه است كه از منابع مهم استناد براي مسلمانان محسوب ميشود.
مدارای فرهنگي و اجتماعي پیامبر اکرم (ص) با قوم یهود اين نوع از مدارا كه مورد بحث مقاله است در پيمان نامه پيامبر اكرم (ص) با يهوديان به خوبي به چشم ميخورد.