Abstract:
حصول به تمدن نوین اسلامی مستلزم شاخصه ها و مبانی نظری خاص تمدنی خود می باشد. بررسی و مطالعات جامعه شناسی شهری در تمدن اسلامی ایرانی مستلزم بهره گیری از بن مایه های فکری اصیل حوزه تمدنی مرتبط با هویت اسلامی ایرانی اصیل خود می باشد. کتاب شریف من لایحضره الفقیه شیخ صدوق، از کتابهای ارزشمند اربعه شیعه و از مهمترین کتابهای روائی عالم تشیع در تمدن اسلامی است. هدف پژوهش حاضر بیان مفاهیم پایه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی در حیطه مطالعات جامعه شناسی شهری براساس بازخوانی متن کتاب من لایحضره الفقیه بوده است. روش تحقیق پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی و با ابزار مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. در هر یک از ابعاد سه گانه اجتماعی-فرهنگی، کالبدی و اقتصادی در حیطه مطالعات جامعه شناسی شهری براساس متن کتاب من لایحضره الفقیه به بیان مفاهیم پایه و بنیادین حاصله پرداخته شده است. یافته های پژوهش بیانگر این نکته است که در حیطه مطالعات شهری، مفاهیم پایه و بنیادین اسلامی براساس متن کتاب من لایحضره الفقیه در ابعاد سه گانه اجتماعی-فرهنگی، کالبدی و اقتصادی را در حیات مادی و معنوی شهر می توان به کاربست. دستاوردهای حاصل از تحقیق می تواند به حصول و کاربست مفاهیم پایه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی در حیطه دانش شهر و شهرسازی منجر شود.
Establishing modern Islamic civilization requires specific indicators and theoretical foundations of its own civilization. Urban studies in Islamic-Iranian civilization needs application of the original intellectual concepts in the civilization scope in relevance to the Islamic-Iranian identity. The noble book of “Man La Yahduruhu al-Faqih” written by Sheikh Saduq is one of the most valuable and important books of Shia in Islamic civilization. This research aimed to express the basic concepts of the Islamic-Iranian progress model in the field of urban sociology studies based on the reading of the Man La Yahduruhu al-Faqih”. The research methodology was descriptive-analytic conducted by documentary studies method. In each of the three socio-cultural, structural and economic dimensions in the field of urban sociology studies based on the text of this book, the basic and fundamental concepts have been discussed. The findings of the research indicated that in the field of urban studies, the Islamic basic and fundamental concepts based on the Man La Yahduruhu al-Faqih can be applied in the three socio-cultural, structural and economic dimensions in the material and spiritual life of the city. The results of the research can pave the way to adopt and implement the basic concepts of the Islamic-Iranian progress model in the field of urban building knowledge and urbanization.
Machine summary:
يافته هاي پژوهش بيانگر اين نکته است که در حيطه مطالعات شهري، مفاهيم پايه و بنيادين اسلامي بر اساس متن کتاب من لايحضره الفقيه در ابعاد سه گانه اجتماعي- فرهنگي، کالبدي و اقتصادي را در حيات مادي و معنوي شهر ميتوان به کار بست .
در اين ميان حضرت رسول اکرم با توجه به آيه «لقد کان لکم في رسول الله اسوه حسنه » اسوه حسنه براي تمامي قرون و اعصار است که بايد مسلمانان از سيره و روش رسول گرامي صلي الله عليه و آله پيروي نموده و همچنين مطابق حديث ثقلين که در آن پيامبر اکرم به دو ميراث گرانب ها و ارزش مند تاکيد مينمايند يعني کتاب خدا و اهل بيت (عترت )، لزوم دقت نگرش و بررسي سيره پيامبر و ائمه اطهار، ميتواند راهگشاي انسان ها در شناخت شهر و شهرسازي اسلامي و ويژگيهاي اصيل آن گردد.
به تصویر صفحه رجوع شودنمودار شماره (٤): شاخصه هاي کالبدي در جهت تعريف الگوي پيشرفت اسلامي- ايراني در کتاب من لايحضره الفقيه حفظ محيط زيست اسلام ، براي انسان ها مسئوليت هايي در قبال محيط طبيعي تعيين نموده است ، و مسلمانان را به بهره بردن از منابع طبيعي موجود فرا ميخواند.
به تصویر صفحه رجوع شود نمودار شماره (٥): شاخصه هاي اقتصادي در جهت تعريف الگوي پيشرفت اسلامي- ايراني در کتاب من لايحضره الفقيه سازمان دادن به مناسبات اقتصادي در شهرها و مجتمع هاي زيستي، به گونه اي که مردم در اين مناسبات ، قسط و عدالت را محور قرار داده و در زندگي فردي نيز قيام به عدل و عدالت داشته باشند، يکي از ابعاد مهم در شهرها براي رسيدن به پيشرفت ميباشد.
Pondering on Religious and Literary Texts to Define Islamic urban development, Tehran: Khorshidbaran Publications.