Abstract:
اساسا توهین و افترا، مطلوب قرآن نیست و با روش تربیتی اسلامی نیز در تضاد است . برخی با استفاده از وجود تشبیه کافران به حیوانات در قرآن، ادعای توه ین آمیز بودن چنان تشبیه هایی را مطرح نموده اند. در نوشتار پی شرو این سوال اصل ی مطرح است : «وجود توهین به دیگران در قالب تشبیه و تمثیل در قرآن چه توجیهی دارد؟» این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی و براساس منابع کتابخانه ای تنظیم شده به ا ین
نتیجه رسیده که روش قرآن در بیان حقایق این است که از تشب یه و تمثیل برای نزدیک نمودن اذهان به پیام های الهی استفاده کرده و در پی توهین به کسی نیست . در حقیقت تشبیه کفار و منافقان به حیوانات در قرآن برای این است که فطرت خفته مخالفان را بیدار نماید. همچنین در صدد تشبیه رفتار کفار به رفتار ح یوانات است و هرگز در صدد تحقیر ذات خلقت افراد نست . علاو ه بر این چنین تشبیهاتی برا ی تصویرسازی و ساک تکردن افراد لجوج به کار رفته است. استفاده از وج هشبه بین کافر و حیوان، یکی از روش های تربیتی قرآن است که مخاطب را تحت تاثیر قرار می دهد.
Basically, insulting and slandering is not desirable for Quranic teachings
and is also contrary to the Islamic cultural method. Some have insulted
the claim of permissibility by using the likeness of infidels to animals in
the Qur'an. In the leading article, the main question is: "What is the
justification for insulting others in the form of similes and allegories in
the Qur'an?"
This descriptive-analytical study, based on library sources, has shown
that the Qur'an's method of telling the truth is that it uses allegory to bring
minds closer to the divine messages and does not seek to insult anyone.
In fact, the analogy of infidels and hypocrites with animals in the Qur'an
is to awaken the dormant nature of the opposition. It also seeks to liken
the behavior of infidels to the behavior of animals and never seeks to
humiliate the nature of human creation. In addition, such similes have
been used to illustrate stubborn people. Using a resemblance between an
infidel and an animal is a way to impress the audience.
Machine summary:
در نوشتار پیشرو این سؤال اصلی مطرح است: «وجود توهین به دیگران در قالب تشبیه و تمثیل در قرآن چه توجیهی دارد؟» این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی و براساس منابع کتابخانهای تنظیم شده به این نتیجه رسیده که روش قرآن در بیان حقایق این است که از تشبیه و تمثیل برای نزدیک نمودن اذهان به پیامهای الهی استفاده کرده و در پی توهین به کسی نیست.
به همین دلیل خداوند در قرآن و سایر کتابهای خویش تمثیلات فراوانی را متذکر شده است» (سیوطی، 1363، ج2، ص412) باید توجه داشت که تمثیل با تمامی آثار فراوانی که دارد زمانی میتواند تأثیرگذار و نقشآفرین باشد که موافق و هماهنگ با موضوع باشد که این مثال برای آن بهکار میرود و الا در غیر اینصورت خود باعت ضلالت میگردد، یعنی همان اندازه که یک تمثیل صحیح و به جا اثرگذار خواهد بود به همان مقدار یک تمثیل نادرست، نابهجا و مخرب است و بههمینجهت است که افراد گمراه برای انحراف مردم از تمثیلات گمراهکننده استفاده مینمایند و برای دروغهای خویش از تمثیلات یاری میجویند (مکارمشیرازی، 1368، ج10، ص176).
تصویرسازی سخن در قالب تشبیه به حیوانات تصویرسازی سخن، یکی از روشهای قرآن در زیباسازی کلام است و تأثیر آن را در مخاطب دو چندان میکند و در حقیقت «خصوصیت ادبی ممتاز و برجستۀ قرآنکریم توانایی به تصویرکشیدن امور انتزاعی است» (قطب، 1412ق، ذیل تفسیر سورۀ نور).
8. بررسی وجهشبه بین کفاران و حیوانات در آیۀ 12 سورۀ محمد، کافران به حیوانات تشبیه شدهاند؛ مفسران وجهشبه را در آیه متفاوت بیان کردند، برای نمونه برخیها قائلند آیۀ فوق انسانها را توجه به غایت داده و با استفاده از تشبیه، کلام خود را مأنوس کرده است.