Abstract:
شهرها به علت افزایش جمعیت و الگوهای پیچیده زیرساخت ها و خدمات در مقابل تغییرات آب وهوایی در معرض خطر بیشتری قرار دارند. اثرات ناشی از این تغییرات پیامدهای بسیاری بر سلامت، رفاه اجتماعی و سرمایه های انسانی به همراه دارد. در مواجهه با این اثرات، امروزه علاوه بر تلاش در راستای به کار بستن اقدام های کاهش گازهای گلخانه ای، رویکردهای سازگاری مختلف (انسانمحور و طبیعت محور) در برنامه ریزی بسیاری از شهرها تلفیق شده است. علاوه بر آن، در سالهای اخیر توجه به تاب آوری شهرها به شدت با سازگاری تغییرات آب و هوا پیوند خورده است و واژه تاب آوری اقلیمی به کرات در متون مرتبط با مدیریت شهری مورد استفاده قرار گرفته است. در این مقاله سعی بر ارائه چهارچوب مفهومی تلفیق سازگاری و عوامل مختلف آن، به منظور افزایش سازگاری در ایجاد شهرهای تاب آور است. از جمله رویکردهای جدید سازگاری برای رسیدن به شهرهای تاب آور، سازگاری اکوسیستممحور است که در این رویکرد به کارکرد و خدمات اکوسیستم های مختلف و ضرورت آن در ایجاد شهرهای تاب آور اقلیمی توجه میشود. بنابر مطالعات انجام شده برنامه ریزی در سطح شهرداری فرصت کلیدی برای تلفیق اقدامهای سازگاری اکوسیستم محور است. در ایران، مطالعات لازم در ارتباط با سازگاری اکوسیستم محور در مناطق شهری و سیاستگذاری و تلفیق آن با تغییرات اقلیم در مدیریت و برنامه ریزی شهری انجام نگرفته است. با توجه به گسترش روزافزون شهرها و اثرات و شواهد ناشی از تغییر اقلیم در آنها، توجه به طرح های سازگاری اکوسیستم محور با تغییر اقلیم در توسعه شهری ضروری به نظر می رسد. در این زمینه، ایجاد پایگاه اطلاعات اکولوژیک شهرها و تلفیق آن با سایر زمینه های دانشی و اندازه گیری منافع حاصل از آنها برای توجیه اقتصادی، به عنوان گام ابتدایی برای تلفیق سازگاری اکوسیستم محور برای نیل به شهرهای تاب آور اقلیمی ضروری است.
Cities are facing higher risks than other areas against climate change because of population growth and complex patterns of infrastructure and services. The effects of these changes have many consequences on health, social welfare, and human capital. In confronting these effects, today, in addition greenhouse gas mitigation measures, different adaptation approaches (human-oriented and nature-oriented) have been integrated into the urban planning. In addition, recently, urban resilience concept has been strongly linked to the adaptation of climate change. In present paper, we try to provide a conceptual framework for the integration of various factors in order to building resilient cities. One of the new approaches reaching to the resilient city is ecosystem-based adaptation. In this approach, the function and services of various ecosystems and its necessity in creating climate-resilient cities are considered. According to studies, planning at the municipal level is a key opportunity for the integration of ecosystem-based adaptation measures. In Iran, studies on ecosystem-based adaptation and policy-making and its integration with climate change in urban management and planning have not been done sufficiently. Considering urban expansion and the climate change, ecosystem-based adaptation schemes seems to be necessary in urban development. In this regard, providing ecological databases of cities is considered essential and the first step in integrating ecosystem-based adaptation to reaching climate-resilient cities.
Machine summary:
در مواجهه با اين اثرات ، امروزه علاوه بر تلاش در راستاي بـه کـار بسـتن اقدام هاي کاهش گازهاي گلخانه اي ، رويکردهاي سازگاري مختلف (انسان محور و طبيعت محور) در برنامه - ريزي بسياري از شهرها تلفيق شده است .
براي تلفيق رويکرد اکوسيستم محور در برنامه ريزي شهري براي تحقـق تـاب آوري پاسـخ بـه پرسش هاي زير ضروري است : • تا چه انـدازه اي آمـايش سـرزمين کنـوني اصـول و اقـدام هـاي رويکـرد سـازگاري اکوسيستم محور١ را در راستاي ايجاد شهر تاب آور اقليمي در خود جاي داده است ؟ • چه اقدام هايي را به عنوان رويکرد اکوسيستم محور براي تحقق تـاب آوري مـي تـوان انجام داد؟ چگونه مي تـوان ظرفيـت سـازگاري و پتانسـيل اکوسيسـتم هـاي موجـود (ظرفيت هاي نهادي ، جامعه يا اکوسيستمي ) را براي اجراي رويکردهاي اکوسيسـتم - محور ارزيابي و اندازه گيري کرد؟ • چگونه مي توان منافع اقتصادي ناشي از رويکرد سازگاري اکوسيسم محور در مقايسه با ساير رويکردهاي مهندسي را توجيه کرد؟ • چگونه مي توان منافع و سياست هاي رويکرد سازگاري اکوسيستم محور را با جوامـع ، ذي نفعان و تصميم گيران در ميان گذاشت ؟ • چگونه مي تـوان پتانسـيل بخـش هـاي مختلـف (سـازمان حفاظـت محـيط زيسـت ، دانشگاه ها و مراکز علمي ، ذي نفعان محلي ، شهرداري ها و سازمان هاي مـردم نهـاد) را در اقدام هاي رويکرد سازگاري اکوسيستم محور شهرها مطالعه کرد؟ تعريف و مفهوم رويکرد سازگاري اکوسيستم محور مفهوم سازگاري اکوسيستم محور بـراي اولـين بـار در جامعـه بـين المللـي توسـط کنوانسـيون تغييرات آب وهوايي سازمان ملل در سال ٢٠٠٨ ارائه شد و پـس از آن طرفـداران بسـياري در جوامع علمي يافت (٢٠١٦ ,Geneletti).